Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

[Qom_u_ask]

Rahman Rahim Allah'ın adıyla

Ehlibeyt mektebinin görüşlerini ve fetvasını merak ediyorum. Alimlerimiz bizi aydınlatırlarsa sevineceğim.

Malum olduu üzere Türkiye bankaları faiz sistemiyle çalışıyor. Maaşlar da bankalara yatırılıyor. maaşların geç verilmesi diğer ücretlerin geç ödenmesi nedeniyle bankalar bu paraları kullanıyor ve faiz kazanıyor. Bu faiz paralarından çalışanlara da promosyon adında pay ödeniyor. Her banka farklı promosyon miktarı ödüyor.

Bir kurum çalışanlarıyla anlaşıp istediği bankadan maaşlarını alabiliyor. soru şu:

x bankasıyla 3 yıllık anlaşma karşılığı her çalışana 300 tl promosyon veriyor. bu parayı almak caiz midir?
parayı almak caiz değilse bu parayı almama seçeneği ya da başka faizsiz bankayla çalışma ya da banka dışından maaş alma imkanı olmadığı için bu parayı nerede kullanmak gerekir?
hiç promosyon vermeyen bankalar da vardır. onları tercih etmeyi bazı çalışanlar, "hiç farkı yok onlar da bizim paralarımızdan faiz kazanıyorlar ama bunların tamamını kendileri kullanıp bize hiç pay vermiyorlar. yine biz faize neden oluyoruz." diyerek yanlış buluyorlar.
bu vesileyle bazı fıkıhçılar enflasyon oranında faiz caizdir diyorlar bu konuda Ehlibeyt mektebinin görüşü nedir? ilahi hüküm nedir?

[mikdat]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

el cevap?

[Velayet_Nuru]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

İmam Humeyni:

2857- Bankaya vedia (=emanet) adıyla yatırılan paralar hususunda para sahibi banka yetkililerine kullanma izni vermezse, bankanın onu kullanması caiz değildir, kullandığı takdirde ise zâmindir. Ancak emanet sahibi, [malını bankaya yatırırken] kullanılmasına izin verir veya [kullanıldıktan sonra] razı olursa, [bankanın onu kullanması] caizdir. Bu durumda da banka eğer karşılıklı gönül rızasıyla bir şey alır veya verirse helâldir.


İmam Hamaneî:

Soru 839: Bankaların birinde hesap açtırıp para yatıran kimsenin bu parasına bir süre sonra kâr verilirse, bankanın verdiği bu kârı almanın hükmü nedir?

Cevap: Eğer parayı hesaba kâr şartıyla veya kâr almak sistemi üzerine veya kâra ulaşmak maksadıyla borç olarak yatırmışsa, bu durumda bu kârı alması caiz değildir; çünkü bu kâr şer'an haram olan faizdir; [/color]aksi durumda sakıncası yoktur.


Soru 848: Herhangi bir şirket veya devlet dairesi, memurlarıyla vardığı anlaşma uyarınca her ay memurların maaşından belli bir miktarını keserek çalıştırmak için bankalardan birine yatırıyor ve bundan elde edilen kârı yatırımı oranına göre memurlar arasında bölüştürüyor; acaba bu muamele sahih ve caiz midir ve bu kârın hükmü nedir?

Cevap: Eğer paralar bankaya borç olarak ama kâr şartıyla veya kâr vermek sistemi üzerine ya da kâra ulaşmak amacıyla yatırılırsa, parayı bu şekilde bankaya yatırmak haramdır ve bu yolla elde edilen kâr şer'an haram olan faizdir; dolayısıyla bu kârı almak ve kullanmak caiz değildir. [/color]Fakat kâr şartı koşmaksızın ve kâra ulaşmayı beklemeden sadece tasarruf korunması kastıyla veya helâl olan başka bir amaçla yatırılırsa, banka da kendiliğinden mevduat sahibine bir şey verirse veya fazlalık, para helâl muamelelerin birinde çalıştırıldığı için verilirse, bankaya bu şekilde para yatırmanın ve fazla bir meblağ almanın sakıncası yoktur ve bu fazlalık onun malı sayılır.

[Velayet_Nuru]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

Bankanın fazlalık olarak verdiği para sadaka olarak fakirlere verilebilir. (Benim fetvam)
Ayetullah Şeyh Cevad Tebrizi'ye göre, bankanın verdiği para tahmis edilirse sakıncası yoktur.

[mikdat]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

hocam türkiyede faliyet gösteren albarakatürk,türkiye finans,kuveyt türh-evkaf finans gibi faizsiz finans kuruluşlarına para yatırıp kar payı almak caizmidir?

[Velayet_Nuru]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

[quote author=mikdat bin esved link=topic=9822.msg140062#msg140062 date=1326533862]
hocam türkiyede faliyet gösteren albarakatürk,türkiye finans,kuveyt türh-evkaf finans gibi faizsiz finans kuruluşlarına para yatırıp kar payı almak caizmidir?
[/quote]
O bankalar mudarebe olarak çalışıyorlarsa ve yüzdelik bir kâr veriyorlarsa onu almanın bir sakıncası yoktur.

Soru 806: Bir kimse, her ay kâr olarak kendisine belli bir miktar para ödemesi ve zararını da kendisi karşılaması şartıyla başka birisine ticaret yapması için bir miktar para verirse; acaba bu muamele sahih midir?

Cevap: İki kişi aralarında sermaye koyanın malı üzerinde şer'an sahih olan bir şekilde mudarebe anlaşması yapar ve parayı çalıştıran kişinin sermaye sahibine, hissesine düşen kârdan alelhesap olarak her ay bir miktar para vermesi ve zarar ettiği takdirde çalıştıran kişinin zararı karşılaması şartını koşarlarsa, bu muamelenin sakıncası yoktur; aksi durumda bu muamelenin şer'î bir geçerliliği yoktur.

Soru 811: Bankalar yaptıkları muamelelerde zararı hiçbir şekilde kabul etmedikleri için banka muameleleri gerçekten mudarebe sayılmayacağından, acaba para sahiplerinin bankaya yatırdıkları paralarının kârı olarak her ay bankadan aldıkları miktar helâl sayılır mı?

Cevap: Bankanın zararı üstlenmeyi kabul etmemesi, mudarebenin batıl olmasını gerektirmez ve bu iş muda-rebe akdinin formalite icabı yapılmış bir muamele olduğunu göstermez; çünkü şer'an para sahibi veya vekilinin (burada banka), mudarebe akdinde parayı çalıştıran kişiye, zarar ve ziyanı üstlenmesini şart koşmasının sakıncası yoktur. Dolayısıyla, formalite gereği yapıldığı ve herhangi bir nedenle batıl olduğu anlaşılmadıkça, para sahipleri tarafından vekil olan bankanın yaptığı işlemin mudarebe olduğunu iddia etmesi durumunda onun sahih olduğuna hükmedilir; bankanın kâr olarak para sahiplerine verdiği paralar da onlara helâldir.

[mikdat]

Ynt: Fetva isteği: Türkiye'de faiz promosyon ve diğerleri?

çok iyi anladım hocam Allah razı olsun