Bismillahirrahmanirrahim
HACC
Hacc
“Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kâbe’yi) haccetmesi Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır.”[1]
“İnsanları hacca çağır; yürüyerek veya binekler üstünde uzak yollardan sana gelsinler.”[2]
İmam Ali (a.s), vefat esnasında ettiği vasiyetinde şöyle buyurmuştur: “Allah için, Allah için Rabbinizin evinin hakkını gözetin! Hayatta olduğunuz müddetçe onu boş bırakmayın. Şüphesiz eğer terkedilirse sizlere (ilahi azap hususunda) mühlet verilmez.”[3]
İmam Ali (a.s): “Hac her zayıfın cihadıdır.”[4]
İmam Ali (a.s): “Hacda bir dirhem harcamak bin dirheme eşittir.”[5]
İmam Ali (a.s): “Hac ve Umre ziyaretçisi Allah’ın misafiridir. Ona hediye olarak mağfiret verir.”[6]
Haccın Felsefesi
İmam Ali (a.s): “Allah insanlara kıble kıldığı Beyt’ül Haram'ını (Kâbe’yi) ziyaret edip haccetmeyi farz kıldı. İnsanlar, (suya koşan susuz) hayvanlar gibi oraya koşuşurlar, güvercin kafilesi gibi oraya sığınırlar. Münezzeh olan Allah Beyt’ül Haram'ı kendi azameti karşısında insanların tevazu ve alçak gönüllülüğüne bir işaret ve izzetini (yüceliğini) kabul için bir gösterge kıldı.” [7]
İmam Zeyn’ul Abidin (a.s): “Haccedin ve Umre yapın ki bedenleriniz sağlıklı kalsın, rızıklarınız genişlesin, imanınız düzelsin. İnsanların ve kendi evinizin masraflarını temin edesiniz.” [8]
İmam Bakır (a.s): “Hac kalpleri sakinleştirir.”[9]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: “Şüphesiz Allah her kimi saptırırsa ve kalp gözünü kör ederse hakkı tatsız bulur ve hakkın tatlı tadını asla alamaz. Şeytan dostu olur, onu helaket kaynağına götürür ve artık, asla geri döndürmez. Bu ev Allah’ın kullarını orada hazır bulunmakla, itaatlerini denemek için o ev vasıtası ile ibadete yönlendirdiği bir evdir. Bu yüzden onları onu ululamaya ve ziyaret etmeye teşvik etmiş; Peygamberlerin yeri ve namaz kılanların kıblesi karar kılmıştır. Bu ev Allah’ın rızasından bir dal ve mağfiretine uzanan bir yoldur. Kemal üzere dikilmiş ve azamet merkezi haline gelmiştir.”[10]
İmam Sadık (a.s): “Münezzeh olan Allah nezdinde hiçbir yer mes’adan (sa’y edilen yerden) daha sevimli değildir. Zira şüphesiz her kibirli zorba orada zelil duruma düşer.”[11]
İmam Rıza (a.s): “Eğer, “Neden hac emredilmiş?” diye sorulacak olursa şöyle cevap verilir: “Aziz ve celil olan Allah’ın huzuruna varmak ve artış dilemek için... Ayrıca hacda dini meselelerden haberdar olmak, imamların (a.s) rivayetlerini her tarafa ve her bölgeye ulaştırmak da vardır.”[12]
Hacc’ın Fakirliği Ortadan Kaldırması
Resulullah (s.a.a): “Hac fakirliği yok eder.”[13]
İmam Sadık (a.s): “Her kim üç defa hacca giderse ebedi olarak fakirliğe düşmez.”[14]
İmam Sadık (a.s): “Çok çabuk zengin olmak ve fakirliği gidermek hususunda bu evi ziyaret etmek gibi bir şey görmedim.”[15]
İmam Sadık (a.s), “Ben her yıl hacca gitmeye veya kendi ailemden birini kendi paramla hacca göndermeye hazırladım” diyen İshak b. Ammar’a şöyle buyurmuştur: “Bu hususta kesin kararlı mısın?” O, “Evet” deyince de şöyle buyurdu: “Eğer böyle yaparsan servetinin çoğalacağına yakin et ve sana zenginliği müjdeliyorum.”[16]
Haccın Kamil Olmasına Sebep Olan Şey
“(Başladığınız) hac ve umreyi Allah için tamamlayın.”[17]
İmam Ali (a.s): “Allah’ın evini ziyaret için çıktığınızda Haccınızı Resulullah (s.a.a) (ziyareti) ile tamamlayın. Zira bunu terketmek cefadır ve buna emredilmişsiniz. Haccınızı aziz ve celil olan Allah’ın sizlere hakkını ve ziyaretini gerekli saydığı kabirleri ziyaret ederek tamamlayın ve bu kabirlerin (bereketi ile) rızık taleb edin.”[18]
İmam Bakır (a.s): “Hacc’ın tamamı (kemali) İmamla görüşmektir.”[19]
İmam Bakır (a.s): “Şüphesiz insanlar bu taşlara gelip onları tavaf etmekle, sonra bize gelip velayet ve dostluk izharında bulunmakla ve bize yardımlarını açıklamakla emrolunmuşlardır.”[20]
Haccı Terketmenin Akıbeti
Resulullah (s.a.a): “Her kim ölünceye kadar sürekli Hacc’ı ertelerse Allah onu kıyamet günü Yahudi veya Nasranî (Hıristiyan) olarak haşreder.”[21]
İmam Ali (a.s): “Her kim haccı dünya hacetlerinden bir hacet sebebiyle terkederse hacıları görmediği müddetçe (hacılar hacdan dönmedikçe veya bizzat hacca gitmedikçe) ihtiyacı giderilmez.”[22]
Haccı Tatil Etmek
“Allah, hürmetli ev Kâbe’yi, insanların işlerinin düzene girmesi için sebep kıldı.”[23]
İmam Sadık (a.s), kendisine bu hikâyecilerden bir grup, “Eğer birisi bir defa hacca giderse ve sonra (yeniden hacca gitmek yerine) sadaka verip sıla-i rahimde bulunursa daha iyi iş yapmıştır” demektedir diyen Abdurrahman’a şöyle buyurmuştur: “Yalan söylüyorlar, eğer halk bunu yapacak olursa bu ev tatil olur. Şüphesiz Allah-u Teala bu evi insanların işinin düzene girmesi için bir sebep kıldı.”[24]
Gerçek Hacılar Azdır
Abdurrahman b. Kesir: “İmam Sadık (a.s) ile hacca gittim. Bir yoldan geçerken İmam (a.s) dağın başına çıktı ve o yukarıdan insanlara bakarak şöyle buyurdu: “Bağırıp çağıranlar ne çok ve gerçek hacılar ne de azdır!” [25]
Hacca Gidenin Edebi
“Hac bilinen aylardadır. O aylarda hac farizasını eda eden kimse bilmelidir ki, hacda kadına yaklaşmak, günah sayılan davranışlara yönelmek, kavga etmek yoktur.” [26]
İmam Bakır (a.s): “Her kim bu evi ziyaret eder de onda şu üç haslet olmazsa hiç bir değeri yoktur: Allah-u Teala’ya isyandan alıkoyan bir ver’a, öfkesini dizginleyecek bir hilim ve kendisi ile arkadaşlık edene güzel arkadaşlık etme.”[27]
İhram Giymenin Adabı
Resulullah (s.a.a): “Her kim haram bir mal ile hacca gider ve “lebbeyk Allahumme lebbeyk” derse Allah da ona şöyle der: “Lebbeyk değil, sa’deyk değil. Haccın reddedilmiştir.”[28]
İmam Sadık (a.s): “Hac iki çeşittir: Allah için hac ve insanlar için hac. Her kim Allah için hac ederse Allah katındaki sevabı cennettir. Her kim de insanlar için hac ederse kıyamet günü sevabı insanlara kalmıştır.”[29]
Malik b. Enes: “İmam Sadık (a.s) ile bir yıl hacca gittim. Bineği ihram yerinde durunca her ne kadar telbiye (lebbeyk) söylemek istediyse de sesi boğazında kesildi ve neredeyse bineğinden yere düşecek oldu.” Ben şöyle dedim: “Ey İbn-i Resulillah! Lebbeyk demek gerekir.” İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: “Ey İbn-i Ebi Amir! Nasıl cesaret edip de “lebbeyk Allahumme lebbeyk” diyeyim? Zira aziz ve celil olan Allah’ın bana cevap olarak “lebbeyk değil, sa’deyk değil!” demesinden (davetimi reddetmesinden) korkuyorum.”[30]
İmam Rıza (a.s): “Şüphesiz insanlar Allah’ın haremine ve güvenlik bölgesine girmeden önce kalpleri huşu içine girsin, dünya işleri, süsleri ve lezzetlerine gönül vermesin, içinde bulundukları halde ciddi ve gayretli olsun, O’na yönelsin, tüm varlıklarıyla ona teveccüh etsinler diye ihrama girmekle emrolunmuşlardır.”[31]
Hac Yolunda Ölen Kimsenin Sevabı
İmam Sadık (a.s): “Her kim giderken veya gelirken Mekke yolunda ölürse kıyamet günü büyük korkudan güvende olur.”[32]
İmam Sadık (a.s): “Her kim ihramda iken ölürse Allah onu lebbeyk diyen bir halde diriltir.”[33]
Hac Mevsiminde Gaip İmamın Hazır Oluşu
İmam Sadık (a.s): “İnsanlar imamını kaybedecektirler. Ama o hac mevsiminde hazır bulunur ve insanlar kendisini görmediği halde o insanları görür.”[34]
Hac ve Umre
Resulullah (s.a.a): “Bu umre, o umreye kadar ikisi arasındaki günahların kefaretidir. Makbul olan haccın sevabı cennettir. Bazı günahlar sadece Arafat’ta bağışlanır.”[35]
İmam Ali (a.s): “Allah’ın evini ziyaret etmek cehennem azabından güvende olmaktır.” (c.4, s.110)
Hacdan Döndükten Sonra Yemek Vermek
Velime bir kaş şey için verilir. Allah Resulü bu konuda şöyle buyurmuştur: “Velime, sadece beş şeydedir: Düğün, çocuğun doğumu, sünnet, ev almak ve Mekke’den (hac ve umreden) döndükten sonra.”[36]
HACC
Hacc
“Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kâbe’yi) haccetmesi Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır.”[1]
“İnsanları hacca çağır; yürüyerek veya binekler üstünde uzak yollardan sana gelsinler.”[2]
İmam Ali (a.s), vefat esnasında ettiği vasiyetinde şöyle buyurmuştur: “Allah için, Allah için Rabbinizin evinin hakkını gözetin! Hayatta olduğunuz müddetçe onu boş bırakmayın. Şüphesiz eğer terkedilirse sizlere (ilahi azap hususunda) mühlet verilmez.”[3]
İmam Ali (a.s): “Hac her zayıfın cihadıdır.”[4]
İmam Ali (a.s): “Hacda bir dirhem harcamak bin dirheme eşittir.”[5]
İmam Ali (a.s): “Hac ve Umre ziyaretçisi Allah’ın misafiridir. Ona hediye olarak mağfiret verir.”[6]
Haccın Felsefesi
İmam Ali (a.s): “Allah insanlara kıble kıldığı Beyt’ül Haram'ını (Kâbe’yi) ziyaret edip haccetmeyi farz kıldı. İnsanlar, (suya koşan susuz) hayvanlar gibi oraya koşuşurlar, güvercin kafilesi gibi oraya sığınırlar. Münezzeh olan Allah Beyt’ül Haram'ı kendi azameti karşısında insanların tevazu ve alçak gönüllülüğüne bir işaret ve izzetini (yüceliğini) kabul için bir gösterge kıldı.” [7]
İmam Zeyn’ul Abidin (a.s): “Haccedin ve Umre yapın ki bedenleriniz sağlıklı kalsın, rızıklarınız genişlesin, imanınız düzelsin. İnsanların ve kendi evinizin masraflarını temin edesiniz.” [8]
İmam Bakır (a.s): “Hac kalpleri sakinleştirir.”[9]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: “Şüphesiz Allah her kimi saptırırsa ve kalp gözünü kör ederse hakkı tatsız bulur ve hakkın tatlı tadını asla alamaz. Şeytan dostu olur, onu helaket kaynağına götürür ve artık, asla geri döndürmez. Bu ev Allah’ın kullarını orada hazır bulunmakla, itaatlerini denemek için o ev vasıtası ile ibadete yönlendirdiği bir evdir. Bu yüzden onları onu ululamaya ve ziyaret etmeye teşvik etmiş; Peygamberlerin yeri ve namaz kılanların kıblesi karar kılmıştır. Bu ev Allah’ın rızasından bir dal ve mağfiretine uzanan bir yoldur. Kemal üzere dikilmiş ve azamet merkezi haline gelmiştir.”[10]
İmam Sadık (a.s): “Münezzeh olan Allah nezdinde hiçbir yer mes’adan (sa’y edilen yerden) daha sevimli değildir. Zira şüphesiz her kibirli zorba orada zelil duruma düşer.”[11]
İmam Rıza (a.s): “Eğer, “Neden hac emredilmiş?” diye sorulacak olursa şöyle cevap verilir: “Aziz ve celil olan Allah’ın huzuruna varmak ve artış dilemek için... Ayrıca hacda dini meselelerden haberdar olmak, imamların (a.s) rivayetlerini her tarafa ve her bölgeye ulaştırmak da vardır.”[12]
Hacc’ın Fakirliği Ortadan Kaldırması
Resulullah (s.a.a): “Hac fakirliği yok eder.”[13]
İmam Sadık (a.s): “Her kim üç defa hacca giderse ebedi olarak fakirliğe düşmez.”[14]
İmam Sadık (a.s): “Çok çabuk zengin olmak ve fakirliği gidermek hususunda bu evi ziyaret etmek gibi bir şey görmedim.”[15]
İmam Sadık (a.s), “Ben her yıl hacca gitmeye veya kendi ailemden birini kendi paramla hacca göndermeye hazırladım” diyen İshak b. Ammar’a şöyle buyurmuştur: “Bu hususta kesin kararlı mısın?” O, “Evet” deyince de şöyle buyurdu: “Eğer böyle yaparsan servetinin çoğalacağına yakin et ve sana zenginliği müjdeliyorum.”[16]
Haccın Kamil Olmasına Sebep Olan Şey
“(Başladığınız) hac ve umreyi Allah için tamamlayın.”[17]
İmam Ali (a.s): “Allah’ın evini ziyaret için çıktığınızda Haccınızı Resulullah (s.a.a) (ziyareti) ile tamamlayın. Zira bunu terketmek cefadır ve buna emredilmişsiniz. Haccınızı aziz ve celil olan Allah’ın sizlere hakkını ve ziyaretini gerekli saydığı kabirleri ziyaret ederek tamamlayın ve bu kabirlerin (bereketi ile) rızık taleb edin.”[18]
İmam Bakır (a.s): “Hacc’ın tamamı (kemali) İmamla görüşmektir.”[19]
İmam Bakır (a.s): “Şüphesiz insanlar bu taşlara gelip onları tavaf etmekle, sonra bize gelip velayet ve dostluk izharında bulunmakla ve bize yardımlarını açıklamakla emrolunmuşlardır.”[20]
Haccı Terketmenin Akıbeti
Resulullah (s.a.a): “Her kim ölünceye kadar sürekli Hacc’ı ertelerse Allah onu kıyamet günü Yahudi veya Nasranî (Hıristiyan) olarak haşreder.”[21]
İmam Ali (a.s): “Her kim haccı dünya hacetlerinden bir hacet sebebiyle terkederse hacıları görmediği müddetçe (hacılar hacdan dönmedikçe veya bizzat hacca gitmedikçe) ihtiyacı giderilmez.”[22]
Haccı Tatil Etmek
“Allah, hürmetli ev Kâbe’yi, insanların işlerinin düzene girmesi için sebep kıldı.”[23]
İmam Sadık (a.s), kendisine bu hikâyecilerden bir grup, “Eğer birisi bir defa hacca giderse ve sonra (yeniden hacca gitmek yerine) sadaka verip sıla-i rahimde bulunursa daha iyi iş yapmıştır” demektedir diyen Abdurrahman’a şöyle buyurmuştur: “Yalan söylüyorlar, eğer halk bunu yapacak olursa bu ev tatil olur. Şüphesiz Allah-u Teala bu evi insanların işinin düzene girmesi için bir sebep kıldı.”[24]
Gerçek Hacılar Azdır
Abdurrahman b. Kesir: “İmam Sadık (a.s) ile hacca gittim. Bir yoldan geçerken İmam (a.s) dağın başına çıktı ve o yukarıdan insanlara bakarak şöyle buyurdu: “Bağırıp çağıranlar ne çok ve gerçek hacılar ne de azdır!” [25]
Hacca Gidenin Edebi
“Hac bilinen aylardadır. O aylarda hac farizasını eda eden kimse bilmelidir ki, hacda kadına yaklaşmak, günah sayılan davranışlara yönelmek, kavga etmek yoktur.” [26]
İmam Bakır (a.s): “Her kim bu evi ziyaret eder de onda şu üç haslet olmazsa hiç bir değeri yoktur: Allah-u Teala’ya isyandan alıkoyan bir ver’a, öfkesini dizginleyecek bir hilim ve kendisi ile arkadaşlık edene güzel arkadaşlık etme.”[27]
İhram Giymenin Adabı
Resulullah (s.a.a): “Her kim haram bir mal ile hacca gider ve “lebbeyk Allahumme lebbeyk” derse Allah da ona şöyle der: “Lebbeyk değil, sa’deyk değil. Haccın reddedilmiştir.”[28]
İmam Sadık (a.s): “Hac iki çeşittir: Allah için hac ve insanlar için hac. Her kim Allah için hac ederse Allah katındaki sevabı cennettir. Her kim de insanlar için hac ederse kıyamet günü sevabı insanlara kalmıştır.”[29]
Malik b. Enes: “İmam Sadık (a.s) ile bir yıl hacca gittim. Bineği ihram yerinde durunca her ne kadar telbiye (lebbeyk) söylemek istediyse de sesi boğazında kesildi ve neredeyse bineğinden yere düşecek oldu.” Ben şöyle dedim: “Ey İbn-i Resulillah! Lebbeyk demek gerekir.” İmam Sadık (a.s) şöyle buyurdu: “Ey İbn-i Ebi Amir! Nasıl cesaret edip de “lebbeyk Allahumme lebbeyk” diyeyim? Zira aziz ve celil olan Allah’ın bana cevap olarak “lebbeyk değil, sa’deyk değil!” demesinden (davetimi reddetmesinden) korkuyorum.”[30]
İmam Rıza (a.s): “Şüphesiz insanlar Allah’ın haremine ve güvenlik bölgesine girmeden önce kalpleri huşu içine girsin, dünya işleri, süsleri ve lezzetlerine gönül vermesin, içinde bulundukları halde ciddi ve gayretli olsun, O’na yönelsin, tüm varlıklarıyla ona teveccüh etsinler diye ihrama girmekle emrolunmuşlardır.”[31]
Hac Yolunda Ölen Kimsenin Sevabı
İmam Sadık (a.s): “Her kim giderken veya gelirken Mekke yolunda ölürse kıyamet günü büyük korkudan güvende olur.”[32]
İmam Sadık (a.s): “Her kim ihramda iken ölürse Allah onu lebbeyk diyen bir halde diriltir.”[33]
Hac Mevsiminde Gaip İmamın Hazır Oluşu
İmam Sadık (a.s): “İnsanlar imamını kaybedecektirler. Ama o hac mevsiminde hazır bulunur ve insanlar kendisini görmediği halde o insanları görür.”[34]
Hac ve Umre
Resulullah (s.a.a): “Bu umre, o umreye kadar ikisi arasındaki günahların kefaretidir. Makbul olan haccın sevabı cennettir. Bazı günahlar sadece Arafat’ta bağışlanır.”[35]
İmam Ali (a.s): “Allah’ın evini ziyaret etmek cehennem azabından güvende olmaktır.” (c.4, s.110)
Hacdan Döndükten Sonra Yemek Vermek
Velime bir kaş şey için verilir. Allah Resulü bu konuda şöyle buyurmuştur: “Velime, sadece beş şeydedir: Düğün, çocuğun doğumu, sünnet, ev almak ve Mekke’den (hac ve umreden) döndükten sonra.”[36]
