1.sizeGüzel ahlâk, başkalarını muhabbet tuzağında esir eden bir kementtir. Güzel ahlak ve güzel bir diyalogdan hoşlanma¬yan ve insanın cazip tavırlarından etkilenmeyen bir kimse var mıdır?
İmam Sadık (a.s)’a; “Güzel ahlâkın haddi ve sınırı nedir?” diye sorduklarında şöyle buyurdular: “Ahlâkını yumuşatman, sözlerini temizlemen ve din kardeşlerinle açık ve güler bir yüzle karşılaşmandır.”[1]
Açık ve güler yüzlülük, Allah Resulünün en bariz sıfatlarındandı. İnsanları İslam’a çeken ve on¬ları İslam Peygamberi’nin şahsına hayran bırakan da yine bu güzel ahlak ve sıfat idi.
Allah-u Teâla, kendi Resulü hakkında şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz sen, elbette yüce bir ahlâk üzeresin.”[2]
Yine buyurmuştur ki: “Allah’ın rahmeti sayesinde onlara yumuşak davrandın! Eğer kaba ve katı yürekli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılıp giderlerdi.”[3]
Allah-u Teâla ayetin devamında şöyle buyur¬maktadır: “Öyleyse onları affet; on¬ların bağışlanmalarını dile, iş hakkında onlara danış.”
Demek ki, “affetmek”, “bağışlama dilemek” ve “istişare yapmak” güzel ahlâkın, halkı gözetmenin ve cazip davranışların diğer örnekleridir. Çünkü bu, in¬sanlara itimat etme ve onlara değer vermenin bir şeklidir. Aynı zamanda böyle davranış, şahsın cazibe etkenidir.
İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz güzelin en güzeli, güzel ahlaktır.”[4]
Allah Resulü (s.a.a): “Güzel ahlak, dünya ve ahiret hayrıyla birliktedir.”[5]
Ali (a.s): “Güzel ahlak, her iyiliğin başıdır.”[6]
Allah Resulü (s.a.a): “Kimin ahlakı güzel olursa Allah onu gündüzleri oruç tutan, geceleri ise ibadetle geçiren bir kimsenin makamına ulaştırır. [7]
Hakeza: “Kıyamet günü kulun terazisine konulacak ilk şey güzel ahlakıdır.”[8]
Hakeza Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz kıyamet günü bana en sevimli ve en yakın olanınız, ahlakı en güzel ve tevazusu en fazla olanınızdır.”[9]
Resulullah (s.a.a), Emir’ul-Müminin Ali’ye (a.s); “Sana, ahlakıma en çok benzeyeninizi haber vereyim mi? ” diye sorunca, Emir’ul-Müminin Ali (a.s), “Evet” dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.a); “Ahlakı en güzel olanınız, hilmi en büyük olan, yakınlarına en çok iyilik eden ve en çok insaf göstereninizdir”[10] buyurdular.
Güzel ahlak o kadar değerli ve yücedir ki yüce İslam Peygamberi onun kendisinin biset sebebi olduğunu ilan buyurmuştur: “Şüphesiz ben ahlakı yücelikleri tamamlamak için gönderildim.”[11]
Allah Resulü: “Şüphesiz ben ahlak güzelliğini tamamlamak için gönderildim.”[12]
Hakeza: “Güzel ahlak, dinin yarısıdır.”[13]
İmam Ali (a.s): “Müminin kitabının başlığı ahlakının güzelliğidir.”[14]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlaktan daha tatlı bir hayat yoktur.”[15]
1.İyi Ahlakın Sonuçları
Resulullah (s.a.a): “Kul, ibadetinde ne kadar da zayıf olsa, güzel ahlak sayesinde ahirette büyük derecelere ve yüce makamlara ulaşır.”[16]
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz güzel ahlaklı insanın, gündüzleri oruç tutup geceleri ibadetle geçiren kimse gibi sevabı vardır.”[17]
Resulullah (s.a.a): “Amel terazisinde güzel ahlaktan daha ağır gelen bir şey yoktur.”[18]
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz sizlerden bana en sevimli ve kıyamet günü bana en yakın oturanınız ahlak açısından en güzeliniz ve en çok tevazu göstereninizdir.”[19]
Resulullah (s.a.a): “Müminlerin iman açısından en kamili, ahlak açısından en güzel olanıdır.”[20]
2. Güzel Ahlakın Anlamı
İmam Ali (a.s): “Güzel ahlak üç şeydedir: Haramlardan sakınmada, helal rızık talep etmede ve ailesinin refahını sağlamada.”[21]
İmam Ali (a.s): “Şüphesiz selam vermek güzel ahlaktandır.”[22]
İmam Sadık (a.s) güzel ahlakın tarifi hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: “Yumuşak huylu olman, güzel ve edepli konuşman ve kardeşine güler yüzlü davranmandır.”[23]
3. Ahlaki Yücelikler
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz Allah ahlaki yücelikleri sever ve aşağılık huylardan hoşlanmaz.”[24]
İmam Ali (a.s): “Ahlaki yücelikler üzere olun. Şüphesiz ahlaki yücelikler (insanın) yücelişini sağlar. Ahlaki aşağılıklardan sakının. Şüphesiz ahlaki aşağılıklar şerafetli insanı düşürür ve azameti yok eder.”[25]
İmam Ali (a.s): “Ahlaki yücelikleri elde etmekte çalışkan ve dayanıklı olun.”[26]
İmam Ali (a.s): “En üstün yücelik nimetleri tamamlamaktır.”[27]
4. Güzel Ahlakın Meyveleri
Resulullah (s.a.a): “Güzel ahlak dostluğu kökleştirir.”[28]
İmam Ali (a.s): “Ahlakını güzelleştir ki Allah hesabını hafifletsin.”[29]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak rızkı artırır.”[30]
İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz iyilik ve güzel ahlak evleri imar eder ve ömürleri uzatır.”[31]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir/tüketir.”[32]
5. Üstün Ahlak
İmam Ali (a.s): “En üstün ahlak cömertlik ve faydası en genel ahlak ise adalettir.”[33]
İmam Ali (a.s): “En şerafetli ahlak tevazu, hilim ve yumuşak huyluluktur.”[34]
İmam Bakır (a.s), en üstün ahlak hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: “Sabır ve bağışlayıcılık.”[35]
Ahlaki Konulardan
İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz yüce hasletler birbirine bağlıdır.”[36]
Sevgi İlanı
“İçinizden, kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda muhabbet ve rahmet var etmesi, O’nun varlığının belgelerindendir. Bunlarda, düşünen topluluk için dersler vardır.”[37]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “İnsanların sevgisini elde edebilen kimseye Allah rahmet etsin.”[38]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Allah’ın nimetini küfre çeviren kimseye eyvahlar olsun; birbirini Allah için seven kimseye de ne mutlu.”[39]
Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s): “İnsanların ihsan açısından en üstünü, sevgiyi başlatandır.”[40]
İmam Sadık (a.s)’a; “Güzel ahlâkın haddi ve sınırı nedir?” diye sorduklarında şöyle buyurdular: “Ahlâkını yumuşatman, sözlerini temizlemen ve din kardeşlerinle açık ve güler bir yüzle karşılaşmandır.”[1]
Açık ve güler yüzlülük, Allah Resulünün en bariz sıfatlarındandı. İnsanları İslam’a çeken ve on¬ları İslam Peygamberi’nin şahsına hayran bırakan da yine bu güzel ahlak ve sıfat idi.
Allah-u Teâla, kendi Resulü hakkında şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz sen, elbette yüce bir ahlâk üzeresin.”[2]
Yine buyurmuştur ki: “Allah’ın rahmeti sayesinde onlara yumuşak davrandın! Eğer kaba ve katı yürekli olsaydın, hiç şüphesiz etrafından dağılıp giderlerdi.”[3]
Allah-u Teâla ayetin devamında şöyle buyur¬maktadır: “Öyleyse onları affet; on¬ların bağışlanmalarını dile, iş hakkında onlara danış.”
Demek ki, “affetmek”, “bağışlama dilemek” ve “istişare yapmak” güzel ahlâkın, halkı gözetmenin ve cazip davranışların diğer örnekleridir. Çünkü bu, in¬sanlara itimat etme ve onlara değer vermenin bir şeklidir. Aynı zamanda böyle davranış, şahsın cazibe etkenidir.
İmam Hasan (a.s) şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz güzelin en güzeli, güzel ahlaktır.”[4]
Allah Resulü (s.a.a): “Güzel ahlak, dünya ve ahiret hayrıyla birliktedir.”[5]
Ali (a.s): “Güzel ahlak, her iyiliğin başıdır.”[6]
Allah Resulü (s.a.a): “Kimin ahlakı güzel olursa Allah onu gündüzleri oruç tutan, geceleri ise ibadetle geçiren bir kimsenin makamına ulaştırır. [7]
Hakeza: “Kıyamet günü kulun terazisine konulacak ilk şey güzel ahlakıdır.”[8]
Hakeza Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz kıyamet günü bana en sevimli ve en yakın olanınız, ahlakı en güzel ve tevazusu en fazla olanınızdır.”[9]
Resulullah (s.a.a), Emir’ul-Müminin Ali’ye (a.s); “Sana, ahlakıma en çok benzeyeninizi haber vereyim mi? ” diye sorunca, Emir’ul-Müminin Ali (a.s), “Evet” dedi. Bunun üzerine Resulullah (s.a.a); “Ahlakı en güzel olanınız, hilmi en büyük olan, yakınlarına en çok iyilik eden ve en çok insaf göstereninizdir”[10] buyurdular.
Güzel ahlak o kadar değerli ve yücedir ki yüce İslam Peygamberi onun kendisinin biset sebebi olduğunu ilan buyurmuştur: “Şüphesiz ben ahlakı yücelikleri tamamlamak için gönderildim.”[11]
Allah Resulü: “Şüphesiz ben ahlak güzelliğini tamamlamak için gönderildim.”[12]
Hakeza: “Güzel ahlak, dinin yarısıdır.”[13]
İmam Ali (a.s): “Müminin kitabının başlığı ahlakının güzelliğidir.”[14]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlaktan daha tatlı bir hayat yoktur.”[15]
1.İyi Ahlakın Sonuçları
Resulullah (s.a.a): “Kul, ibadetinde ne kadar da zayıf olsa, güzel ahlak sayesinde ahirette büyük derecelere ve yüce makamlara ulaşır.”[16]
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz güzel ahlaklı insanın, gündüzleri oruç tutup geceleri ibadetle geçiren kimse gibi sevabı vardır.”[17]
Resulullah (s.a.a): “Amel terazisinde güzel ahlaktan daha ağır gelen bir şey yoktur.”[18]
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz sizlerden bana en sevimli ve kıyamet günü bana en yakın oturanınız ahlak açısından en güzeliniz ve en çok tevazu göstereninizdir.”[19]
Resulullah (s.a.a): “Müminlerin iman açısından en kamili, ahlak açısından en güzel olanıdır.”[20]
2. Güzel Ahlakın Anlamı
İmam Ali (a.s): “Güzel ahlak üç şeydedir: Haramlardan sakınmada, helal rızık talep etmede ve ailesinin refahını sağlamada.”[21]
İmam Ali (a.s): “Şüphesiz selam vermek güzel ahlaktandır.”[22]
İmam Sadık (a.s) güzel ahlakın tarifi hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: “Yumuşak huylu olman, güzel ve edepli konuşman ve kardeşine güler yüzlü davranmandır.”[23]
3. Ahlaki Yücelikler
Resulullah (s.a.a): “Şüphesiz Allah ahlaki yücelikleri sever ve aşağılık huylardan hoşlanmaz.”[24]
İmam Ali (a.s): “Ahlaki yücelikler üzere olun. Şüphesiz ahlaki yücelikler (insanın) yücelişini sağlar. Ahlaki aşağılıklardan sakının. Şüphesiz ahlaki aşağılıklar şerafetli insanı düşürür ve azameti yok eder.”[25]
İmam Ali (a.s): “Ahlaki yücelikleri elde etmekte çalışkan ve dayanıklı olun.”[26]
İmam Ali (a.s): “En üstün yücelik nimetleri tamamlamaktır.”[27]
4. Güzel Ahlakın Meyveleri
Resulullah (s.a.a): “Güzel ahlak dostluğu kökleştirir.”[28]
İmam Ali (a.s): “Ahlakını güzelleştir ki Allah hesabını hafifletsin.”[29]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak rızkı artırır.”[30]
İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz iyilik ve güzel ahlak evleri imar eder ve ömürleri uzatır.”[31]
İmam Sadık (a.s): “Güzel ahlak güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir/tüketir.”[32]
5. Üstün Ahlak
İmam Ali (a.s): “En üstün ahlak cömertlik ve faydası en genel ahlak ise adalettir.”[33]
İmam Ali (a.s): “En şerafetli ahlak tevazu, hilim ve yumuşak huyluluktur.”[34]
İmam Bakır (a.s), en üstün ahlak hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: “Sabır ve bağışlayıcılık.”[35]
Ahlaki Konulardan
İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz yüce hasletler birbirine bağlıdır.”[36]
Sevgi İlanı
“İçinizden, kendileriyle huzura kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda muhabbet ve rahmet var etmesi, O’nun varlığının belgelerindendir. Bunlarda, düşünen topluluk için dersler vardır.”[37]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “İnsanların sevgisini elde edebilen kimseye Allah rahmet etsin.”[38]
İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: “Allah’ın nimetini küfre çeviren kimseye eyvahlar olsun; birbirini Allah için seven kimseye de ne mutlu.”[39]
Müminlerin Emiri Hz. Ali (a.s): “İnsanların ihsan açısından en üstünü, sevgiyi başlatandır.”[40]
Yorum