Duyuru

Daraltma
Henüz duyuru yok.

İffet

Daraltma
X
 
  • Filtre
  • Zaman
  • Göster
Hepsini Temizle
yeni gönderiler

    İffet

    Haya sıyrılmış inmiş, öyle yüzsüzlük ki her yerde

    Ne çirkin yüzler örtermiş meğer o incecik perde

    Vefa yok, ahde hürmet hiç, lafe-i bi medlul

    Yalan raiç, hiyanet mültezem, her yerde hak meçhul

    Ne tüyler ürperir ya Rab, ne korkunç inkılab olmuş

    Ne din kalmış ne iman, din harab, iman türab olmuş...







    Müstevli meyillere bent iffet. İfsada karşı çekilen çelikten bir set. Haşyet otağından devşirtilen meyve o. Bataklığa batma endişesi taşıyan her kalb için her lahza hissedilen derin ürperti. Bu hal sahibini hemcinslerinden ayrı kılan ve onu cazibedir yapan yegane etken. Saf muhabbete götüren gizemli neden. Kişiyi karşı konulamaz bir alaka ablukasına götürücü açık davet. Asıl o, bekaya adanmış bir fıtrat biyografisi. İfrattan cevaz alan istisnalardan biri de, hiç şüphesiz ki iffet.

    Onda aşırılık caiz.

    Teolojik anlamda buna konulan ad, takva. O da kul ile Hak arasındaki rabıta. Bir anlamda ilahi öğreti bu. Şüphe yok ki büyük imtihan. Her kamilin mutlak tabi olduğu geçit o. Kıymet ölçer adına teraziye konabilecek en geçer akçe. Nefsani bir hayat içindeki asimetrik algı. Serbest meyillere mantık eksenli uygulanan kota. Sana geçit var sana yok anlayışını hayata taşıma kendi dünyanda. Teyakkuz halinde olan bilinçli bir irade ürünü. Nefse olan tutukluğa, ebedi isyan. Masiyetlerin cümlesine karşı uygulanan iradi tecrit. Sahip olan her kulu nadide kılan bir fazilet. Her akl-ı selim için kaçınılmaz temkin.

    Halife insanın imtihan sebebi iffet.

    Hilafete liyakati ispat, iffet sıratını sağ salim geçmeye endeksli bir manada da. Hakiki misyonu başka değil bu hali muhafazaya bağlı ademoğlunun. Geldiği gibi ayrılmak dar-ı dünyadan, işte esas mesele de bu. İstidat ve kabiliyetlerini hayır cenahında inkişaf, bu alanda atılan yegane adım kul adına. Evrensel kural buradan besili hayırlı bir akıbet adına.

    Makro ve mikro alemleri olduğu gibi okuyabilmek öncelikli şart. Zira hakiki rota bu anlayışla yol bulacak. Bu eksende doğru tespitlerin arifesinde elde kalan, Hakk’a taşıyıcı her fiil ve amel adına, ortaya konulan tüm hayat hibe. Ötede kazanacakların yanında, burada ittiklerine kıymet vermeme anlayışıyla ortaya konulan hayat o. Hayatı muamma olmaktan çıkarıp, ona öteler ötesinden beslenilen hakiki manayı olduğu gibi yükleyebilmekle elde edilebilecek bir çizgi. Her an dinamik olmak kaçınılmaz bu uğurda. Hep tetikte bir hayat şart.

    Başka değil ancak kulluk için yaratıldık misyonuyla donanmış her bakışın es geçemeyeceği bir hakikat o. Dini doküman ve argümanlardan devşirtilen nihai sentez. Hakikat adına yapılmış en büyük keşiflerden. Rahmeti hafife alıcı pasif veya optimist tüm yaklaşımları yıkıcı ve ürperti eksenli bir anlayışı hakim kılan nadide bir algı. Ömer timsali, cennetlik veya cehennemlik iki kişiden birini hep kendin bilme erdemiyle ikame edilen bir hayat. İlahi realitelere odaklı hal.

    Dünya ve ahireti bütüncül değerlendirebilme keyfiyetiyle ancak elde edilebilen cevher. Savruk hayatlara dur diyebilme erdemi. Kozmik kaideleri doğru okuyabilme becerisi. Öteler ötesinde trajikomik badirelere düşme refleksini iç aleminde hep taze tutabilme gayreti.

    Sabah akşam dillere pelesenk olmuş nebevi dua o ‘Allah’ım! Senden hidâyet, takvâ, iffet ve gönül zenginliği istiyorum’.

    Hidayetin diyeti. Takvanın nişanesi yine o. Edepli ve nezih bir hayata konulan isim o.


    Kur’anî ve nebevî bir kavram iffet. O, insanın hayâ ve edebe muhalif her türlü söz ve davranıştan sakınması. Kulun ahlakî dejenerasyondan ve şehevî kirlilikten uzak durmasının ve tertemiz, nezih bir hayat yaşamasının kestirme adı.

    Dahili ve harici temkin o. Harice karşı kendini frenleme, dahile gelen her şeyi Kur’an ölçüleriyle denetleme erdemi. Başkasının namusuna göz dikmeme, kendi namusuna başkalarının da yan bakmasına fırsat vermeme bilinci. Seviyesiz, müstehcen, hayasız, edepsiz her şeyden cüda bir tavır netliğinin adı.

    İnsanı insan yapan yegane nişan, iffet. O, haramlara, çirkinliklere, iğrençliklere, zina, fuhuş, livata ve benzeri ahlaksızlıkların cümlesine karşı sağlam bir kalkan.

    İffetli olmak, ilahi buyruk. Bu manada o, nikah bir anlamda da.

    İffet, kadın-erkek her kulda mümeyyiz manevî bir hassa, ahlakî bir hal. Kur’ani bir talep.

    Hayır, emr-i kat’i o: ‘Mü’min erkeklere söyle; gözlerini haramdan sakınsınlar; iffetlerini, namuslarını korusunlar. Bu davranış, onlar için daha temizdir. Gerçekten Allah onların yaptıklarından haberdardır.

    Mü’min kadınlara da söyle; gözlerini haramdan sakınsınlar; iffetlerini, namuslarını korusunlar.’ Ayrı ayrı her iki zümreyi de muhatap almayı gerektiren ciddi bir ikaz.

    Bütüncül bakıldığında iffet; dini, ahlakî, tarihî ve millî değerlerimizden her biri. Irzımız ve namusumuz; dinimiz, canımız, aklımız, malımız gibi; mutlaka korumamız emredilen, uğrunda mücadele etmemiz gereken temel haklarımızdan biri iffet. Sütçü İmamları şaha kaldıran, Nene Hatunları dağ taş dolaştıran, başka değil bu değere uzatılacak olası bir el ihtimalinden başka neydi ki!

    Kısa ve fani ömürde talep edilen beka yolundaki engellerden en mühimi de yine iffet sıratı. Bu sınavın muzafferi hem dünyada hem de mahşerde elle gösterilecek talihli.

    Kitab-ı kebirle teyitli iffet emri zira:

    ‘Mü’minler, namazlarını huşu içinde kılar, boş, lüzumsuz şeylerden yüz çevirir, zekatlarını verir, iffetlerini korur, emanet ve ahidlerine riayet eder.’ (23/1-8) şeklinde.

    İffet güzeline vurulan hiçbir yiğit veya dilberin lakayt kalamayacağı en mühim hassa şüphesiz haya. Ne ki, iffet hayâyı barındırır hayatının kollarında. Çünkü böyle bir kul günah işlemekten utanır. Bu utanç onu peşinde olduğunun huzuruna yüceltir. Haya nebevi bir öğretinin es geçilemez mihengi, başka değil o imanın bir nüvesi. (Buhari).

    O derece üstünde durulmuş ki Nebi katında hayânın, Deylemi dilinde iman varlığı hayâya müsavi. Hayâsı olmayanın imanı olmaz noktasına kadar ciddiyet kesbeden bir hadise.

    Kulak kabartmak kaçınılmaz, zira imansız da cennet ve rıza kazanılmaz. Hakim’in kaydında hayâ azlığı küfürdendir denilmiş.

    Beyheki’nin notlarında ise ‘Hayâ, iffet, dile sahip olmak ve akıl imandan; cimrilik, müstehcenlik, çirkin söz ve hayâsızlık nifâktandır şerhi ilave edilmiş.

    Namusa uzanan her yolun tek geçidi iffet. Namus ne kadar mühimse, iffet de aynı paraya muhatabı katında. Başbuğun ikazı ile ‘İyi bilin ki, namusunu koruyana Cennet vardır’ uyarısı ayrıca ele alınmalı.

    İffet iradenin yardımıyla cismaniyete başkaldırı. Behemi arzulara kota. Zina ve sefihlikten ırak durma erdemi. Başka değil o iman edenlerin en bariz nişanesi (23/5-7); iffet gergefli bir hayata muştu, Allah’ın mağfireti ve ahiret sürprizlerine davetiye (33/35). Ve de bu sancağın sahipleri olarak Hazreti Yusuf ve Hazreti Meryem gibi iffet abideleri.

    Yusuf dilinde vahiyleşen yakarış ne de güzeldir:

    'Ya Rabbî! Bu kadınların beni dâvet ettikleri o işten zindan daha iyidir.’ (12/33) O bu kabul gören duası ile iffetine toz kondurmayı yıllar süren mahpusluğa yeğlemiştir.

    Ve bu idrakin karşılığı olarak kıyamete kadar gelecek olan bütün ehl-i imana Yusuf yolunu açık tutmuştur.

    Asrın başındaki kutluya göre iffet ‘Helal dairesi geniştir, keyfe kâfi gelir. Harama girmeye hiç lüzum yoktur.’ şeklinde özetlenir.

    Ahir zaman kulları için o, meşru daire içinde kalıp gayr-i meşru sahaya nazar etmeme, el uzatmama, adım atmama demektir.

    Haliyle iffet sahibi bir kul, göz, kulak, el, ayak gibi bütün âzâların helal dairedeki lezzetleriyle iktifâ edecek, hiçbir şekilde ve yolla harama tenezzül etmeyecek, izzet ve haysiyetine halel getirebilecek her koşul ve durumdan ise uzak durup sakınacak.

    Özetle iffet, her türlü nahoş kelam ve fiilden uzak kalma, hayâ ve edep sınırları içinde bir hayat ortaya koyma, ahlaki değerlere kavice bağlı olma ve kulun bedenî ve maddi çağrılara kulak tıkayıp, onlara karşı itidal içinde bulunmasının adı.

    Kendi müktesebatımızda iffetin karşılığı ise;

    dil, göz, kulak, el, ayak gibi uzuvlarımızın masiyetten korunması, her koşul altında müstağni davranarak başkalarına el açmama; helal dairesindeki zevklerle iktifa edip, harama yaklaşmama, belki çalışma ortamındaki kaidelere riayet etme ve dahasının ortak adı.

    Hayâdan cüda olanın elinde kalan ‘fısk-ı fücur’. Bunun kısa izahı ise kulun hayâ hissinden büsbütün sıyrılarak her türlü masiyete açık hale gelmesi.

    Bunun tam tersi ise ‘hudumet’. Yani kişinin helal daire içinde yaşadığı tefrit hali.

    Tüm bu tehlikelerin önünü erken alma hamlesini adı ise ‘sedd-i zerai’. Yani ihtimal dahilindeki olası bütün günahlara ve fenalıklara götüren yolları önceden tıkama ahlakı.

    Hülasa iffet bir iç ve dış bütünlüğü. Mebde itibariyle iffet duygu ve düşünce safiyetiyle başlar. Bir insanın iffet yokuşuna olan zorlu ve zorunlu yolculuğu öncelikle onun tasavvur ve tahayyül planında boy atar. Bu bağlamda o her türlü uygunsuz söz ve fiillerden uzak kalmaya mahkum ve bütün hal ve hareketlerinde edep ve hayâyı elden bırakmamaya ayarlı bir hayat ortaya koymaya ise mecburdur.

    Başka bir ifadeyle uzuvların ahlaka ters kullanımlarının önünü almak evvela kalbdeki balansla ancak mümkün. Yani cismani hazlara ve nefsanî aşırılıklara karşı tavır almakla gerçekleşebilecek yegane yol o.

    Semadaki yeri itibariyle iffet ‘...Irzlarını koruyan erkek ve kadınlar... Allah bunlara bir mağfiret ve büyük bir mükâfat hazırlamıştır’ (33/35) şeklindeki açık çek,

    ve ‘Onlar ki namuslarını korurlar... İşte bunlar, cennetlerde ikram olunanlardır.’ (70/29-35) şeklinde özetlenebilecek ayrıcalığın adı.

    Tüm erdem ve faziletlerin mebdesi iman olduğu gibi, iffet ve hayânın da hakiki anlamda ifası başka değil ancak imana bağlı. Şayet bu duygu, iman ve marifetle desteklenmez, ihsan duygusuyla beslenmez ve nefse başkaldırı ile fıskı fücurun önüne geçilmezse, hakiki manada iffetten, hayâdan ve erdemden bahsetmek de gayr-ı mümkün olacaktır.

    Unutmamalı ki ‘Her dinin bir ahlâkı vardır, İslâm’ın ahlâkı da hayâdır’ (İbn Mâce) Nebevi bir uyarı.

    Zira iffet, ucu cennete açılan mahzen. Rızaya kilitli kapı yine o. Her kim ki bunun taliplisi, o ufku öncelikle iyi algılamalı.

    Birol Topuz
    [move]๘۩¤ۣۜ๘۩ஜ๘ WwW.Welayet.CoM ๘۩¤ۣۜ๘۩ஜ๘ ๘۩¤ۣۜ๘۩ஜ๘ Gaziantepin Gülü ๘۩¤ۣۜ๘۩ஜ๘ [/move]
YUKARI ÇIK
Çalışıyor...
X