BİSMİHİ TEALA
HAMD ALEMLERİN RABB'İ ALLAH'A SALAT VE SELAMI HZ. MUHAMMED (S.A.A) VE PAK EHL-İ BEYT (A.S) OLSUN
RABB'İMDEN ECİRLERİNİZİN YÜCE OLMASINI DUA EDERİM
Selamun Aleykum kardeşlerim;
İmam Mehdi’nin (a.f) doğumu ve gaip imamın anlamı
Acaba Hz. Mehdi (a.f) dünyaya gelmiş midir? Eğer dünyaya geldiyse nerede yaşamaktadır? Ve ayrıca gaip imam ne anlama gelmektedir?
Cevap
İlk olarak: Kur’an-ı Kerim’e göre ilahi veliler iki kısımdır:
1. “Açık ve zahir veli” insanların arasında yaşamakta ve herkes onunla ilişki içindedir. Kur’an’da isimleri ve yaşamları anlatılan değerli enbiyalar gibi.
2. “Gaip ve gizli veli”, tanınmamış, meçhul anlamına gelmektedir, ancak halkla iç içe yaşamakta ve velayet görevini yerine getirmektedir. Ancak insanlar onu tanımamaktadırlar. Kur’an, buna örnek olarak Hz. Musa’nın yol arkadaşını hatırlatmaktadır. Bu kişi insanların sorunlarını çözen Allah’ın veli kullarından biriydi. Ancak insanlar onu tanımamaktaydılar, hatta Hz. Musa’yı Kelim bile ondan habersizdi. Allah, ona belirli bir noktada onunla buluşmasını ve ondan yararlanmasını istedi. Hz. Musa buluşma yerine gittiğinde Allah’ın onun hakkında kendisine anlattığı karinelerden onu tanıdıktan sonra ona şöyle söyledi:
“Mûsâ, ona, bana doğruyu bulmama yardım edecek sana öğretilen gerçek bilgiden bana da öğretmen şartıyla sana uyayım mı dedi. (Kehf, 66)”
O, şartlarıyla ona birlikte olma iznini verdi. Hz. Musa, toplumun yararına olan onun olağanüstü işlerini gördü, ancak asla insanlar onu tanımıyorlardı. Hz. Musa, onun yaptıklarına tahammül edecek gücü olmadığından ona üç hadiseden sonra birlikte olma izni vermedi. Hz. Musa ile yol arkadaşının (Hz. Hızır) detaylı bilgisi Kehf Suresi’nin 65 ila 82. Ayetleri arasında zikredilmiştir.
Dolayısıyla, imam zaman (a.s) gaip imam unvanıyla, tanınmayan, ancak toplumun kalbinde tasarrufta bulunan imam olarak Kur’an açısından mümkün bir hadisedir ve hatta dışarıda tahakkuk bulmuş bir konudur. Bunun örneği Kur’an’ın bahsini ettiği Hz. Musa’nın yol arkadaşıdır.
Hz. Veliyi Asr (a.f), da Hz. Musa’nın yol arkadaşı gibidir, ancak tanınmamakta, ama ümmet için faydalı kaynak işleri yerine getirmektedir. Böyle bir durumda, imamın gaip olması onun toplumdan ayrı olduğu anlamına gelmemektedir, bilakis masumların hadislerinde de nakledildiği gibi bulutların arkasında kalmış güneş gibidir. Kimse onu görmemekte ancak yeryüzü ehline ışık ve sıcaklık vermektedir. (1)
Bu sebepten dolayı Emirelmüminin Hz. Ali (a.s) Nehcü’l Belağa’da bu iki çeşit velayete işaret ederek şöyle buyurmuştur:
İkinci olarak: Buhari ve Müslim, her ikisi de Peygamber efendimizden ona yakın şöyle rivayetler nakletmişlerdir:
“On iki halife size hükmettikçe din her zaman aziz ve sabit kalacaktır.” (3)
Ve bazı rivayetlerde hepsinin Kureyş’ten oldukları ve Kıyamet gününe kadar baki kalacakları vardır. örneğin şu rivayet:
“Kıyamet gününe kadar devamlı olarak bu din ayakta kalacaktır veya on iki halife size hükümet edinceye kadar.” (4)
Bu rivayetler mecmuası birkaç noktayı içermektedir:
1. Bu on iki imamlar, İslam’ın izzet ve şeref kaynağı olmalıdır. Ama tarih bize İslam’ın izzet kaynağı olan on iki imamı asla göstermemiştir. Dört halifeyi geçelim, İslami hilafeti babadan oğla geçme kalıtsal hilafete dönüştürerek yeryüzünü Müslümanların kanıyla boyayan Emevilerin siyah dönemi başlamaktadır. Durum öyle bir hale geldi ki toplum patlamış ve İslam devletini onların pisliklerinden temizlemişlerdir. Bu on hadis, yalnızca Şiaların on iki imamına mutabıktır. Hepsi temiz bir yaşantı sürmüş, nurları her yere yayılmış ve ilmi başvuru makamları bulunmaktaydı. Her ne kadar onları hükümetten uzak tutsalar da bu böyledir.
2. Bu rivayetlerin zahiri, on iki imamın tamamının birbiri ardınca peşe peşe geldiğini göstermektedir. Dolayısıyla on ikinci imamında dünyaya gelmesi gerekmektedir. İmam Mehdi’nin onların ardı sıra gelmemesi ve gelecekte dünyaya geleceği görüşü rivayetlerin zahirlerine aykırıdır.
Üçüncü olarak: şöyle bir soru yöneltilmelidir: Neden gaibe çekildi ve neden toplumun arasında bulunmamaktadır?
Hatırlatıyoruz ki: hazretin gaibe çekilmesi, ilahi sırlardandır ve onun künhüne varamayacağımız mümkündür, ancak onun gaipte olması daimi değildir, geçicidir. Geçici gaybetler geçmiş peygamberler arasında da bulunmaktaydı. Hz. Musa bin İmran (a.s) kavminden kırk gün gaipte kalarak Tur dağında günlerini geçirmiştir. (5)
Hz. İsa Mesih (a.s) ilahi irade ve meşiyyet gereği, kendi ümmetinden gizli kalmış ve şimdi bile hayattadır. (6)
Hz. Yunus (a.s), bir müddet kavminden gaip olmuştur. (7)
Ayrıca ilke olarak her ne zaman tevatür nakli yoluyla bir konu sabit olur, ancak insan onun sırrına tam olarak vakıf olmadığından, onda şüpheye düşmesi ve inkar etmesi doğru değildir. Zira bu durumda, ilahi hükümlerin bir çoğundan kuşkuya düşülmesi kaçınılmazdır.
Evet, bu büyük ideallerin (dünyanın her yerinde adaletin sağlanması) tahakkuk bulması için son ilahi masum hüccet amaçlanmaktadır. Bu ideal, zamanın geçmesiyle beşeri akıl ve bilimin gelişmesi ve insanlığın hazırlığına ihtiyaç duymaktadır. Böylelikle dünya böyle bir devrimi kabullenmeye hazır olmuş olsun.
Dördüncü olarak: diyor ki İmam Hasan Askeri’nin (a.s) çocuğu yoktu. Bu sonradan uydurulmuş bir iftiradır. Hz. Mehdi’nin (a.f) dünyaya gelişini yakın akrabalardan bazıları ve İmam Hasan Askeri’nin (a.s) bazı ashabı evde bir çocuğu görmüş ve imamın evinde onunla görüşmüşlerdir. Bunun ayrıntıları kitaplarımızda açıklanmıştır.
Bunun dışında, yüzden çok ehli Sünnet alimi, Hz. Mehdi’nin (a.f) dünyaya geldiğini tasrih etmişlerdir. Biz burada bunlardan sadece on tanesinin isimlerini zikredeceğiz:
1. Beyhaki diye meşhur olan Ebu Bekir Ahmed bin el Hüseyin (ö: 458) “Şuebu’l İman” kitabında.
2. İbn Haşşab Bağdadi diye meşhur olan Ebu Muhammed Abdullah bin Ahmed (ö: 567), “Tarihu Mevalidu’l Eimme” kitabının 44-45. Sayfalarında.
3. İbn Arabi diye meşhur olan Muhyiddin Arabi (ö:638), “Futuhatı Mekkiye” kitabının 3. Cilt, 327. Sayfasında. Elbette kitabın son baskılarında kitapta tahrifte bulunarak bunlar silinmiştir.
4. Abdulvahhab Şa’rani, “El-Cevahir ve’l Yakut” kitabının 2. Cilt, 143. sayfasında.
5. İbn Talha diye bilinen Şeyh Kemalu’d Din Ebu Salim (ö: 652), “Matalibu’s Suul fi menakibi Al-i Resul” kitabında.
6. Sabt bin el Cevzi (ö: 654), “Tezkiretu’l Havas” kitabının 204. Sayfasında.
7. Şeyh Hafız Ebu Abdullah Kenci (ö: 658), “El-Beyan fi ahbari Sahibe’z Zaman” kitabının 521. Sayfasında.
8. Şeyh Arif Selahattin Safdi (ö:764), “Şerhu’d Daire- Muntehebu’l Eser” kitabının 2. Cilt, 385. Sayfasında.
9. İbn Hacer Heysemi Mekki (ö: 974), “Es-Sevaik” kitabının 208. Sayfasında.
10. İbn Sabbağ Maliki (ö: 855), “El-Fusulu’l Muhimme” kitabının 2. Cilt, 1095. Sayfasında…
Hz. Mehdi (a.s), küçük gaybeti döneminde (260 – 329) insanlarla kendi arasında irtibatı sağlamak için naiplere sahipti.
Ayetullah Cafer Subhani
ABNA.İR
(1)-Kemalu’d Din, Şeyh Saduk, 45. Bab, h:4, s. 485.
(2)-Nehcü’l Belağa, Hikmetli sözler.
(3)-Sahihi Buhari, c. 9, s. 81, İstihlaf babı; Sahihi Müslim, c. 6, s. 3, Emaret babı, Babu’n Nas tabee likureyş; Müsned-i Ahmed, c. 5, s. 86-108; Müstedrek Hakim, c. 3, s. 68.
(4)-Sahihi Müslim, c. 6, s. 4; Müsned-i Ahmed, c. 5, s. 89.
(5)-A’raf Suresi, 142. Ayet.
(6)-Nisa Suresi, 158. Ayet.
(7)-Saffat Suresi, 140. Ayet.
Allah'a emanet olun...
HAMD ALEMLERİN RABB'İ ALLAH'A SALAT VE SELAMI HZ. MUHAMMED (S.A.A) VE PAK EHL-İ BEYT (A.S) OLSUN
RABB'İMDEN ECİRLERİNİZİN YÜCE OLMASINI DUA EDERİM
Selamun Aleykum kardeşlerim;
İmam Mehdi’nin (a.f) doğumu ve gaip imamın anlamıAcaba Hz. Mehdi (a.f) dünyaya gelmiş midir? Eğer dünyaya geldiyse nerede yaşamaktadır? Ve ayrıca gaip imam ne anlama gelmektedir?
Cevap
İlk olarak: Kur’an-ı Kerim’e göre ilahi veliler iki kısımdır:
1. “Açık ve zahir veli” insanların arasında yaşamakta ve herkes onunla ilişki içindedir. Kur’an’da isimleri ve yaşamları anlatılan değerli enbiyalar gibi.
2. “Gaip ve gizli veli”, tanınmamış, meçhul anlamına gelmektedir, ancak halkla iç içe yaşamakta ve velayet görevini yerine getirmektedir. Ancak insanlar onu tanımamaktadırlar. Kur’an, buna örnek olarak Hz. Musa’nın yol arkadaşını hatırlatmaktadır. Bu kişi insanların sorunlarını çözen Allah’ın veli kullarından biriydi. Ancak insanlar onu tanımamaktaydılar, hatta Hz. Musa’yı Kelim bile ondan habersizdi. Allah, ona belirli bir noktada onunla buluşmasını ve ondan yararlanmasını istedi. Hz. Musa buluşma yerine gittiğinde Allah’ın onun hakkında kendisine anlattığı karinelerden onu tanıdıktan sonra ona şöyle söyledi:
هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلى أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْداً
“Mûsâ, ona, bana doğruyu bulmama yardım edecek sana öğretilen gerçek bilgiden bana da öğretmen şartıyla sana uyayım mı dedi. (Kehf, 66)”
O, şartlarıyla ona birlikte olma iznini verdi. Hz. Musa, toplumun yararına olan onun olağanüstü işlerini gördü, ancak asla insanlar onu tanımıyorlardı. Hz. Musa, onun yaptıklarına tahammül edecek gücü olmadığından ona üç hadiseden sonra birlikte olma izni vermedi. Hz. Musa ile yol arkadaşının (Hz. Hızır) detaylı bilgisi Kehf Suresi’nin 65 ila 82. Ayetleri arasında zikredilmiştir.
Dolayısıyla, imam zaman (a.s) gaip imam unvanıyla, tanınmayan, ancak toplumun kalbinde tasarrufta bulunan imam olarak Kur’an açısından mümkün bir hadisedir ve hatta dışarıda tahakkuk bulmuş bir konudur. Bunun örneği Kur’an’ın bahsini ettiği Hz. Musa’nın yol arkadaşıdır.
Hz. Veliyi Asr (a.f), da Hz. Musa’nın yol arkadaşı gibidir, ancak tanınmamakta, ama ümmet için faydalı kaynak işleri yerine getirmektedir. Böyle bir durumda, imamın gaip olması onun toplumdan ayrı olduğu anlamına gelmemektedir, bilakis masumların hadislerinde de nakledildiği gibi bulutların arkasında kalmış güneş gibidir. Kimse onu görmemekte ancak yeryüzü ehline ışık ve sıcaklık vermektedir. (1)
Bu sebepten dolayı Emirelmüminin Hz. Ali (a.s) Nehcü’l Belağa’da bu iki çeşit velayete işaret ederek şöyle buyurmuştur:
أَللَّهُمَّ بَلَى لا تَخْلُو الأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً لِئَلاَّ تَبْطُلَ حُجَجُ اللهِ وَ بَيِّنَاتُهُ
“Evet, ey Allah’ım! İlahî hüccet ve nişanelerin yok olmaması için yeryüzü hüccetle, Allah için kıyam eden birinden boş kalmaz. O ister zahir ve apaçık olsun; isterse korkup gizlensin.” (2)İkinci olarak: Buhari ve Müslim, her ikisi de Peygamber efendimizden ona yakın şöyle rivayetler nakletmişlerdir:
لا يَزالُ الدِّين مَنيعاً إلی اثنَی عَشرَ خَليفةً
“On iki halife size hükmettikçe din her zaman aziz ve sabit kalacaktır.” (3)
Ve bazı rivayetlerde hepsinin Kureyş’ten oldukları ve Kıyamet gününe kadar baki kalacakları vardır. örneğin şu rivayet:
لا يَزالُ الدِّينُ قائماً حَتّی تَقومَ السّاعَةُ، أَوْ يَكونَ عَليكُم إِثنا عَشرَ خَليفةً
“Kıyamet gününe kadar devamlı olarak bu din ayakta kalacaktır veya on iki halife size hükümet edinceye kadar.” (4)
Bu rivayetler mecmuası birkaç noktayı içermektedir:
1. Bu on iki imamlar, İslam’ın izzet ve şeref kaynağı olmalıdır. Ama tarih bize İslam’ın izzet kaynağı olan on iki imamı asla göstermemiştir. Dört halifeyi geçelim, İslami hilafeti babadan oğla geçme kalıtsal hilafete dönüştürerek yeryüzünü Müslümanların kanıyla boyayan Emevilerin siyah dönemi başlamaktadır. Durum öyle bir hale geldi ki toplum patlamış ve İslam devletini onların pisliklerinden temizlemişlerdir. Bu on hadis, yalnızca Şiaların on iki imamına mutabıktır. Hepsi temiz bir yaşantı sürmüş, nurları her yere yayılmış ve ilmi başvuru makamları bulunmaktaydı. Her ne kadar onları hükümetten uzak tutsalar da bu böyledir.
2. Bu rivayetlerin zahiri, on iki imamın tamamının birbiri ardınca peşe peşe geldiğini göstermektedir. Dolayısıyla on ikinci imamında dünyaya gelmesi gerekmektedir. İmam Mehdi’nin onların ardı sıra gelmemesi ve gelecekte dünyaya geleceği görüşü rivayetlerin zahirlerine aykırıdır.
Üçüncü olarak: şöyle bir soru yöneltilmelidir: Neden gaibe çekildi ve neden toplumun arasında bulunmamaktadır?
Hatırlatıyoruz ki: hazretin gaibe çekilmesi, ilahi sırlardandır ve onun künhüne varamayacağımız mümkündür, ancak onun gaipte olması daimi değildir, geçicidir. Geçici gaybetler geçmiş peygamberler arasında da bulunmaktaydı. Hz. Musa bin İmran (a.s) kavminden kırk gün gaipte kalarak Tur dağında günlerini geçirmiştir. (5)
Hz. İsa Mesih (a.s) ilahi irade ve meşiyyet gereği, kendi ümmetinden gizli kalmış ve şimdi bile hayattadır. (6)
Hz. Yunus (a.s), bir müddet kavminden gaip olmuştur. (7)
Ayrıca ilke olarak her ne zaman tevatür nakli yoluyla bir konu sabit olur, ancak insan onun sırrına tam olarak vakıf olmadığından, onda şüpheye düşmesi ve inkar etmesi doğru değildir. Zira bu durumda, ilahi hükümlerin bir çoğundan kuşkuya düşülmesi kaçınılmazdır.
Evet, bu büyük ideallerin (dünyanın her yerinde adaletin sağlanması) tahakkuk bulması için son ilahi masum hüccet amaçlanmaktadır. Bu ideal, zamanın geçmesiyle beşeri akıl ve bilimin gelişmesi ve insanlığın hazırlığına ihtiyaç duymaktadır. Böylelikle dünya böyle bir devrimi kabullenmeye hazır olmuş olsun.
Dördüncü olarak: diyor ki İmam Hasan Askeri’nin (a.s) çocuğu yoktu. Bu sonradan uydurulmuş bir iftiradır. Hz. Mehdi’nin (a.f) dünyaya gelişini yakın akrabalardan bazıları ve İmam Hasan Askeri’nin (a.s) bazı ashabı evde bir çocuğu görmüş ve imamın evinde onunla görüşmüşlerdir. Bunun ayrıntıları kitaplarımızda açıklanmıştır.
Bunun dışında, yüzden çok ehli Sünnet alimi, Hz. Mehdi’nin (a.f) dünyaya geldiğini tasrih etmişlerdir. Biz burada bunlardan sadece on tanesinin isimlerini zikredeceğiz:
1. Beyhaki diye meşhur olan Ebu Bekir Ahmed bin el Hüseyin (ö: 458) “Şuebu’l İman” kitabında.
2. İbn Haşşab Bağdadi diye meşhur olan Ebu Muhammed Abdullah bin Ahmed (ö: 567), “Tarihu Mevalidu’l Eimme” kitabının 44-45. Sayfalarında.
3. İbn Arabi diye meşhur olan Muhyiddin Arabi (ö:638), “Futuhatı Mekkiye” kitabının 3. Cilt, 327. Sayfasında. Elbette kitabın son baskılarında kitapta tahrifte bulunarak bunlar silinmiştir.
4. Abdulvahhab Şa’rani, “El-Cevahir ve’l Yakut” kitabının 2. Cilt, 143. sayfasında.
5. İbn Talha diye bilinen Şeyh Kemalu’d Din Ebu Salim (ö: 652), “Matalibu’s Suul fi menakibi Al-i Resul” kitabında.
6. Sabt bin el Cevzi (ö: 654), “Tezkiretu’l Havas” kitabının 204. Sayfasında.
7. Şeyh Hafız Ebu Abdullah Kenci (ö: 658), “El-Beyan fi ahbari Sahibe’z Zaman” kitabının 521. Sayfasında.
8. Şeyh Arif Selahattin Safdi (ö:764), “Şerhu’d Daire- Muntehebu’l Eser” kitabının 2. Cilt, 385. Sayfasında.
9. İbn Hacer Heysemi Mekki (ö: 974), “Es-Sevaik” kitabının 208. Sayfasında.
10. İbn Sabbağ Maliki (ö: 855), “El-Fusulu’l Muhimme” kitabının 2. Cilt, 1095. Sayfasında…
Hz. Mehdi (a.s), küçük gaybeti döneminde (260 – 329) insanlarla kendi arasında irtibatı sağlamak için naiplere sahipti.
Ayetullah Cafer Subhani
ABNA.İR
(1)-Kemalu’d Din, Şeyh Saduk, 45. Bab, h:4, s. 485.
(2)-Nehcü’l Belağa, Hikmetli sözler.
(3)-Sahihi Buhari, c. 9, s. 81, İstihlaf babı; Sahihi Müslim, c. 6, s. 3, Emaret babı, Babu’n Nas tabee likureyş; Müsned-i Ahmed, c. 5, s. 86-108; Müstedrek Hakim, c. 3, s. 68.
(4)-Sahihi Müslim, c. 6, s. 4; Müsned-i Ahmed, c. 5, s. 89.
(5)-A’raf Suresi, 142. Ayet.
(6)-Nisa Suresi, 158. Ayet.
(7)-Saffat Suresi, 140. Ayet.
Allah'a emanet olun...