Zat Sıfatları İle Fiil Sıfatları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme

[Hz.AhlulBayt (a.s)]

BİSMİHİ TEALA
HAMD ALEMLERİN RABB'İ ALLAH'A SALAT VE SELAMI HZ. MUHAMMED (S.A.A) VE PAK EHL-İ BEYT (A.S) OLSUN
RABB'İMDEN ECİRLERİNİZİN YÜCE OLMASINI DUA EDERİM

Selamun Aleykum kardeşlerim;

Zat Sıfatları İle Fiil Sıfatları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme


Allah'ı nitelediğin ve varlık âleminde birlikte var olan her iki şey, fiil sıfatı sayılır. Bunu şöyle açıklayabiliriz: (Bakın) siz varlık âleminde Allah'ın irade ettiği, irade etmediği; razı olduğu, gazap ettiği; sevdiği, buğz ettiği şeyleri tesbit edebiliyorsunuz. Eğer irade, ilim ve kudret gibi zatın sıfatlarından olsaydı, irade etmediği şey, o sıfatla çelişirdi. Yine eğer sevdiği şey, zatın sıfatlarından olsaydı, buğz ettiği şey o sıfatla çelişirdi. Görmüyor musun? Biz, varlık âleminde Allah'ın bilmediği, güç yetirmediği bir şey bulmuyoruz. O'nun ezeli zatının sıfatları işte böyledir. O'nu kudret ve acizle, (ilim ve cehille, sefihlik, hata ve hikmetle, izzet) ve zilletle nitelendiremiyoruz. Ama "O kendisine itaat edeni sever, isyan edene isi buğz eder. İtaat edeni dost edinir, isyan edeni ise düşman bilir. O hoşnut olur, gazap eder." denebiliyor. Yine dua ederken; "Allah'ım, benden razı ol, bana gazap etme, beni dost edin, bana düşman kesilme." denebiliyor. Ama "Allah bilebilir de bilmeyebilir de, malik olabilir de malik olmayabilir de, aziz ve hakîm olabilir de, aziz ve hâkim olmayabilir de, cömert olabilir de cömert olmayabilir de bağışlayan olabilir de bağışlayan olmayabilir de." denemez. Yine: "Allah irade etti ki rab, kadim, aziz, hakîm, malik, âlim ve kadir olsun." denemez. Çünkü bunlar zat sıfatlarındandır, irade ise fiil sıfatlarındandır. Görmüyor musun? "Allah bunu irade etti, bunu irade etmedi." deniyor. Velhasıl zat sıfatlarından her biri, zıddını zattan olumsuzlamaktadır. Örneğin; "Allah haydır (diridir), bilendir, işitendir, görendir, azizdir, hâkimdir, ganidir, meliktir, halimdir, adildir, kerimdir." deniyor. İlmin zıddı cehildir, kudretin zıddı aczdir, hayatın zıddı ölümdür, izzetin zıddı zillettir, hikmetin zıddı hatadır, hilmin zıddı acelecilik ve cehildir, adlin zıddı zulüm ve haksızlıktır. (Bunlar da Allah'ın yüce zatında yoktur, yüce zatı bunlardan münezzehtir.)

Allah'a emanet olun...

Ynt: Zat Sıfatları İle Fiil Sıfatları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme

Aleykum selam

sevgili Ahlul Beyt Allah razı olsun. Değerli kardeşim biraz daha basitleştirirsen anlamamız için sevinirim. Belli bir yaştan sonra kafamız herşeyi algılamıyor. saygılarımla.

[Hz.AhlulBayt (a.s)]

Ynt: Zat Sıfatları İle Fiil Sıfatları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme

BİSMİHİ TEALA
HAMD ALEMLERİN RABB'İ ALLAH'A SALAT VE SELAMI HZ. MUHAMMED (S.A.A) VE PAK EHL-İ BEYT (A.S) OLSUN
RABB'İMDEN ECİRLERİNİZİN YÜCE OLMASINI DUA EDERİM

Selamun Aleykum Özdemir Abi;


Zâtî sıfatlar: Yüce Allah'tan soyutlanamayacak, selp edilemeyecek sıfatlardır ve O'nun zâtı gibi olup zâtıyla bir ve aynıdır. Zâtî sıfatlar ilim, kudret ve hayatla; sonuçta bu üçüne dönen "Gören, Duyan, Kadîm, Ebedî, Ezelî, Müdrîk, Hekîm, Ganî, Kerim, Aziz… gibi sıfatların tamamıdır.Bunların aksinin Allah (c.c.) medayana gelmesi onda bir eksikliği meydana getirir ve çelişkili bir durum ortaya çıkar...

…Muhammed bin İsa'dan, dedi ki:
Eyyub bin Nuh Hz. Ebu'l-Hasan (İmam Musa Kâzım) aleyhisselâm'a mektup yazarak: "Aziz ve yüce Allah, şeyleri yaratıp var etmeden önce onları biliyor muydu? Yoksa yaratıncaya ve yaratmayı ve var etmeyi irade edinceye kadar onları bilmiyordu da, yarattıklarını yaratınca ve var ettiklerini var edince mi onları bildi?" diye sordu.
İmam aleyhisselâm (cevabında) kendi el yazılarıyla şöyle yazdılar: "Allah, şeyleri yaratmadan önce; tıpkı onları yarattıktan sonra bildiği gibi, hep biliyordu."(usl'u kafi)

Fiilî sıfatlar: Allah'ın fiillerine bağlı olan sıfatlardır. Yani yüce Allah fiili gerçekleştirmedikçe söz konusu sıfat O'nun hakkında kullanılmaz. Halik (yaratan) ve Râzık (rızk veren) sıfatlar gibi. Yüce Allah kimi zaman bu sıfatlarla nitelenir, kimi zaman da nitelenmez. Mesela: Yüce Allah vardı ve henüz yaratmamıştı, sonra yarattı. Yüce Allah bir şeyi irade etti, bir başka şeyi ise irade etmedi, yani istedi ve istemedi.
Biraz daha açıklayalım: Musa'yla konuştu, Firavun'la konuşmadı, O'na itaat eden herkesi sever, O'nun koyduğu haram ve günahları işleyenleri sevmez.
Fiil sıfatlarında Arapça'da "iza" ve "in" ön ekleri gelir; "izâ irade şey'en" (yani, bir şeyi irade etti mi…) veya "inşallah" (yani, Allah isterse) cümlelerinde olduğu gibi. Oysa zât sıfatında mesela "iza alimallah" (yani, Allah bilince…) veya "in alime" (Allah bilirse…) denemez.

…Bukeyr bin A'yen'den, dedi ki:
Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'a; 'Allah'ın ilmi ile meşiyeti (iradesi, dileği) farklı farklı şeyler midir, aynı şeyler midir?' diye sordum.
Buyurdular ki: "İlim, meşiyet (dilek)ten farklı şeydir. Görmüyor musun? 'Eğer Allah dilerse' şöyle yapacağım, diyebiliyorsun; ama 'eğer Allah bilirse', şöyle yapacağım, diyemiyorsun. O halde 'eğer Allah dilerse' sözün, O'nun dilemediğinin delilidir. Dilediği zaman ise dilediği şey, dilediği gibi olur. Allah'ın ilmi, dileğinden öncedir." (usl'u kafi)

Allah'a emanet olun...

Ynt: Zat Sıfatları İle Fiil Sıfatları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme

Allahu Ekber. Çok teşekkür ederim Ahlul Bayt kardeşim. Şimdi anladım. Özellikle hadisler de anlatımına ayrı bir güzellik katmış. Tekrar teşekkür ederim...