Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

[gulistan_2]

Prof. Dr. Suat YILDIRIM


İslam hakkında yazan Batılıların çoğunun, ona, «müsteşrik tarzında» “dışarıdan” bakışlarına alışmış bulunuyoruz. Ayrıca Hıristiyan misyonerlerinin de Müslümanlarla ilgilenmeleri, çeşitli şekillerde tezahür etmiştir ve etmektedir. Batı insanının. İslam’ı olduğu gibi tanımasına, aşılması zor türlü engeller vardır: Tarihten gelen. Hıristiyanlığın olumsuz propagandalarından, genel olarak Müslümanların yaşayışlarından, toplum olarak ve bütün kapsamıyla İslam’ın uygulandığı bir ülkenin bulunmayışından. Müslümanların çağdaş dünyadaki etkinliklerinin azlığından. Batı’lıların teknik üstünlüklerinde ve ilmi gururlarından, müsteşriklerin —İslam’ı tanıtıyor görünürken— çarpıtmalarından gelen vb. engeller

Fransa’nın tanınmış tabiplerinden olan Maurice BUCAILLE’in, bütün bu engelleri aşarak, Müslümanların kutsal kitabı Kur’an-ı Kerimi incelemesi ve mesleki formasyonunu ilgilendiği din alanına uygulayarak, semavi Kitapları teşrih masasına koyması, takdire değer. M. Bucaille, araştırmalarının sonuçlarını şu kitabında toplamış bulunuyordu «Tevrat, İncil, Kuran ve İlim» (La Bible, le Coran et la science, Paris, Ed. Seghers, 1976, büyük boy 255 s.) Kitabın tali unvanı “Kutsal semavi Kitapların çağdaş bilgilerin ışığı altında incelenmesi” adını taşıyor. Birinci basımı, 1976 yılının ikinci yarısında yapılan kitap, tahminlerin çok ötesinde bir rağbet görmüştür. Yazarın tahsil arkadaşı olan ve ömrünün önemli bir kısmını hasrettiği incelemelerinden sonra beş sene önce İslam’ı benimsemiş bulunan Dr. Huseyn Techeport’dan aldığım 25 Ramazan 1398 (29.8.1978) tarihli mektuptan, kitabın altıncı basımının yapıldığını öğreniyoruz. Fransa gibi gayr-i müslim bir ülkede, böyle bir kitabın, iki yıl içinde 6’ıncı basıma geçmesi, hayret ve hayranlık uyandırıcıdır. Ayrıca kitap, bizzat yazarı tarafından Arapçaya çevrilerek yayınlanmıştır. (Dür al-Maarif, 1119 Corniche el Nil, Kahire).

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

Kitabın arka kapağında yer alan, yayınevinin tanıtma yazısında şunları okuyoruz: «M. Bucaille, din Kitaplarını tarafsız bir incelemeye tabi tutmak süretiyle Eski Ahit ve İnciller hakkındaki birçok düşünceyi altüst ediyor. Zira bu bütün içinde, ilahi vahye ait olanla, onlara sızmış bulunan yanlışlıkları ve beşeri yorumları ayırt ediyor. (…)»

«Operatör olan M. Bucaille, sadece bedenleri değil, ruhları da dikkatle incelemesine imkân hazırlayan şartları yaşadı. Müslüman dindar yaşayışının varlığıyla ve müslüman olmayanların büyük çoğunluğunun bilmemekte devam ettiği İslam’ın, çeşitli yönlerini tanımakla, derinden derine etkilendi. Bu konuda daha fazla aydınlanmak için, tek çare olan Arapçayı öğrendi ve Kur’an-ı inceledi. Kur’an-ı incelerken Onda, birtakım tabiat olayları hakkında, ancak çağdaş ilmin verebileceği imkânlarla anlaşılabilecek ifadeler bulunca hayretlere düştü. Müteakiben, tek Tanrı’ya inanan dinlere ait kutsal Kitapların metinlerinin doğruluğu konusu üzerine eğildi ve sonunda Tevrat ve İnciller ile ilmin neticelerini karşılaştırmaya girişti. Gerek Yahudilik ve Hıristiyanlığın kutsal Kitapları, gerek Kur’an hakkında yapılan, bütün bu araştırmaların sonuçları, bu kitapta açıklanmaktadır.»

Giriş kısmında (s. 5–12) yazar. Kur’an-ın, vahiy eseri olabileceğini kabule hiç yanaşmayan Batı’lılara, Kuranın da eski ve Yeni Ahit’lerle birlikte mütalaa edilmesi gerektiğini, bu üç dinden yalnız İslam’ın, daha önceki kitaplara inanmayı şart koştuğunu, oysa bunun Batı’da bilinmediğini; İslam’ın, beşeri bir hadise olduğunu zihinlere yerleştirmek için İslam hakkında «Muhammedilik», Müslümanlara da «Muhammediler» denildiğini, 1965’te sona eren Vatikan İl konsülünde Hıristiyanlığın, tarihte ilk defa olarak Müslümanlara olumlu bir yakınlık başlatmasıyla, artık İslam ve müslümanlar aleyhindeki olumsuz tavırların bırakılması gerektiği üzerinde durmaktadır.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

Daha sonra. Maddeciliğin saldırısına hedef olan bu üç dinin geçerli olup olmadıklarının anlaşılması amacıyla, aynı konulardaki durumlarının ne olduğunun, çağdaş ilmin neticeleriyle karşılaştırmak suretiyle, ortaya konulması gerektiğini, fakat bunun da, elimizdeki metinlerin asıl kimlikleriyle bize gelip gelmemiş olduğu meselesini araştırmayı gerektirdiğini bildirmektedir.

Yazar, önce Eski Ahit için bir bölüm ayırıyor (s, 13–45) İlkin, Eski Ahit’in yavaş yavaş tamamlanmasını, onun ihtiva ettiği kitapları, bunların bize ne derecede doğru bir biçimde ulaşıp ulaşmadığını, nispeten ayrıntılı olarak bildiriyor (s. 13–32). Bunu yaparken, daha ziyade, Kitab-ı Mukaddes kritiklerinin neticelerini değerlendirip aktarıyor, yani uzmanların vardıkları sonuçları sergiliyor. Eski Ahit’in yaklaşık yedi yüz yıllık gibi uzun bir zaman boyunca oluştuğunu ve bize ulaşmasının, tamamen şüpheli bir durum arz ettiğini ispatlıyor. Bundan sonraki fasılda, Eski Ahit’in bazı ifadeleriyle çağdaş bilimi karşılaştırıyor. (s. 33 vd) Burada, dünyanın yaratılış zamanı ile ilk insanın yeryüzünde yaratıldığı zaman, Tufan gibi olaylar konusundaki Tevrat metinlerini iktibas ediyor. Dördüncü kısımda ise, Eski Ahit’teki yanlışlar ve çelişkiler karşısında, Hıristiyan bilginlerinin tutumlarını özetliyor.

Bundan sonra, İncillerin incelendiği bölüm geliyor (s. 55–112). İncillerin tarihinin ve onların aralarındaki bazı çelişkilerin belirtildiği Girişten sonra ikinci fasılda, Paul’ün etkisinin Hıristiyanlıkta baskın çıktığı açıklanıyor. Müteakiben İncillerin ve dört İncilin yazı ile tesbiti ve intikalleri, bunların kaynakları tek tek inceleniyor. Bunların, günümüze ulaşmasındaki şüpheleri ortaya koyan metin tenkidi çalışmaları özetleniyor. Dördüncü fasılda çağdaş ilimle İnciller karşılaştırılıyor. Hz, İsa’nın «soyu» (1) hakkında İncillerin verdikleri soy kütükleri, bunlardaki tutarsızlıklar ve çelişkiler, kaza İncillerin haça gerilme, eucharistie (Hz. İsa’nın kanı ve bedeni olduğu iddia edilen şarap ve ekmeğin yenilmesiyle, Tanrı ile birleşme ayini), Hz. İsa’nın ölümünden sonraki dirilmesi, göğe çıkması konularını anlatışlarındaki tutarsızlıklar açıklanıyor.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

Üçüncü bölüm, «Kuran ve çağdaş ilim» başlığını taşır. Girişte, Kuran ve İslam hakkında batıda yaygın olan peşin hükümlerden kurtulmak gerektiği üzerinde durulmaktadır. Bu konuda, Papalığa bağlı «Hıristiyanlık dışı Dinler Sekretaryası»nın yayınlamış olduğu «Hıristiyanlarla Müslümanlar Arasında Bir Diyalog İçin Yöneltmeler» (Orientations pour un diaIogue entre chretiens et musulmans, 3 ncü basım, Roma, 1970) adlı kitaptan iktibaslar yapılıyor. M. Bucaille, bu diyalogu lüzumlu görmektedir. Yazara göre Hıristiyanlık, geniş ölçüde bilimsel gelişmeyi engelleyecek şekilde uygulanmış olduğu halde İslam, temel naslarında böyle bir uygulamaya zıt olduğu gibi, müslüman ülkelerde de —özellikle 8-12’nci yüzyıllar arasında— ilmi incelemeler, önemli ilerlemeler göstermiştir. Hıristiyanlığın böyle uygulanması, Rönesans’tan itibaren, ilim adamlarının reaksiyonlarına yol açmıştır; bu tepkiler, şimdi de devam etmektedir. Bu yüzden modern ilme maddecilik hâkim olmuş, Yahudilik ve Hıristiyanlık, buna karşı direnememişlerdir.

M. Bucaille’ye göre, Maddeciliğin hücumu karşısında İslam’ın durumu farklıdır. İslam Vahyini iyi tanımak için, Arapçayı ve çağdaş ilmin neticelerini iyice bilmek gerekir. Kur’an-ın tercüme ve tefsirlerinde bazı yanlışlıklar vardır. Özellikle, tabiat bilimleri alanına giren kimi ayetlerin tercümesine bakarak ilim adamı, aslında Kur’an-ın münezzeh olduğu tenkitleri, ona yöneltebilmektedir. Bundan ötürü şimdiye kadar yapılmış olan tercüme ve tefsirlerin, bu alana giren ayetlere verdikleri anlamlar, ilmin kesinlik kazanmış gerçekleri açısından, yeniden gözden geçirilmelidir. Eski tefsirciler zamanlarına göre, muhtemel anlamlardan birini tercih etmişlerdir. Hâlbuki başka manalar da mümkün idi. Tercüme meselesinin önemi, Kur’an-a mahsustur; Yahudi ve Hıristiyan din Kitapları tabir ilimlerin alanına ait konulara, zaten pek girişmezler.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

«Kurna has bu ilmi yönler başlangıçta beri derinden derine hayretle bıraktı. Zira bundan on üç asır önce yazılmış bir eserde, çağdaş ilmi buluşlara tam anlamıyla uyan son derece çeşitli konuları kapsayan ifadelerin bulunabileceğini, Kuran’la karşılaşıncaya kadar, mümkün görmüyordum işe başlarken, İslam’a hiç inanmıyordum. Her türlü peşin hükümden uzak olarak, tam bir tarafsızlıkla metinleri incelemeye giriştim. Beni etkileyen bir fikir var idiyse o da gençliğimde almış olduğum eğitim idi» (s. 122). Daha sonra yazar, etkilendiği bu eğitimin, İslam’ı tamamen yanlış ve olumsuz bir biçimde tanıtan gelenekten Batı anlayışı olduğunu bildirir. Bu olumsuz peşin fi kirlerden sıyrılmak ihtiyacını duyunca İslam’ı incelemek için, Arapçayı öğrenmesinin şart olduğunu anladığını söyler.

M. Bucaille, Kur’an-ı Kerimi cümle cümle okur ve bu konuda bazı tefsirlere başvurur. Daha sonra, Kur’an-ın tabiat ilimleriyle münasebetlerini ortaya koyan, müslüman bilginlerin yazdığı birçok kitabı okur. O, bu konuda Batıda yazılmış toplu bir inceleme bulunmadığını söylüyor. Kur’an-ın indiği çağda insanlığın ilmi seviyesini anlatarak, bu seviye ile Kur’an-ı izah etmenin mümkün olmadığını belirtir. Yazara göre İslam’ın zuhurundan sonraki birçok asır boyunca da ilmi seviye, Kur’an-ı açıklamaya yetiniyordu; tefsirlerde rastlanan bazı yanlışlıklar da bunun bir delilidir ve bu yetersizlikten, ileri gelmiştir.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

Yazar, Kur’an-ı Kerimin asıl gayesinin «dini» olduğunun ve insanlığa, kendi akıl ve tecrübeleriyle ulaşamayacakları irşatları getirmek için indirildiğinin farkındadır; «Bununla birlikte. Kur’an-ın amacı, kâinatı yöneten bazı ilmi kanunları açıklamak değildir, onun esas gayesi dinidir. Sırf Allah’ın mutlak kudretini tasvir etmek için insanlar, yaradılıştaki eserler üzerinde düşünmeye davet edilirler. Bu yapılırken, kâinatı ve insanı yöneten birtakım olaylara ve kanunlara işaret olunur»

M. Bucaille, daha önce müslüman bilginlerce yazılan aynı mahiyetteki eserlere başvurmakla beraber, onların dikkatlerini çekmemiş olan bazı ayetleri ele aldığını söyler. (s. 124). Bu tür kitapların bir kısmında, ilmi yönden doğru bulmadığı bazı açıklamalara rastlanıldığını, ayetler üzerinde kendisine ait şahsi yorumlar yaptığını kaydeder.

«Keza ben, Kur’an-da, insanlığın bilmesi mümkün olduğu halde, şimdiye dek çağdaş bilimin ulaşamadığı bazı olaylara işaret bulunup bulunmadığını da araştırdım » diyor (s. 124). M. Bucaille, buna dair bazı örnekler de vermektedir.

Yazar, «ilmin değişip durduğunu, bundan dolayı kutsal bir Kitabı ona uydurmakla büyük bir yanlışlık yapıldığını» öne süren itiraza karşı der ki: «Bilimsel kuramları (teorileri), sürekli olarak gözlemlenip kontrol edilen olaylardan ayırt etmek gerekir. Kuram, güçlükle anlaşılabilecek bir olayı veya olaylar bütününü açıklayabilmek amacını taşır. Kuran birçok durumda değişkendir. (…) Buna karşılık, deney yoluyla doğrulanan, gözleme dayalı bir olay, değişecek nesnelerden değildir; gelişme sayesinde, onun niteliklerinin daha iyi belirlenmesi mümkündür, ama esası, olduğu gibi kalır. Yerin Güneş, Ay’ın da dünya etrafında dönmesi, artık değiştirilemez, gelecekte, olsa olsa onların yörüngeleri daha iyi bir biçimde belirlenebilir» (s. 125).

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

İkinci fasıl (s. 129–134). Kur’an metninin bize, doğru bir tarzda ulaştığını, kısaca bildirmektedir.

Üçüncü fasıl (s. 135–154), göklerin ve yerin yaradılışını ele alıp, Kur’an ile Tevrat’ın bu konudaki benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koymakta; daha sonra bu hususta çağdaş ilimle, Kur’an-ı Kerimin bildirdiklerini karşılaştırmaktadır.

«Kur’anda astronomi» adnı taşıyan dördüncü fasıl (s. 153–170) gök, ay, güneş, yıldızlar, gezegenler, gündüz ve gecenin oluşumu, kâinatın genişlemesi uzayın fethi konularında. Kur’an ile çağdaş ilimin neticelerini karşılaştırmaktadır.

Beşinci fasıl (s. 171–185), «Yer»e tahsis edilmiş. Suyun dolaşımı denizler, yer tabakalarının oluşumu, dünya atmosferi, atmosferdeki elektriklenmiş, gölge konuları işleniyor.

Altıncı fasıl (s. 187–198), «Hayvanlar ve bitkiler âlemi» adını taşıyor. Hayatın kaynağı, bitkiler âlemi ve bu âlemdeki denge, bitkilerin üremesi, hayvanlar âlemi, hayvanların üremesi, hayvanlardaki topluluk hayatı, arılar, örümcekler, kuşlar, hayvanlardaki sütün meydana gelmesi gibi konular ele alınıyor.

Yedinci fasılda (s. 199–210), insanın, ana karnındaki yaradılışı, Kur’anın bildirdiği safhalarıyla inceleniyor.

Bütün bunlar yapılırken Kur’anı Kerimin, eskiden bilinmeyip ancak yakın zamanlarda keşfedilen ilmi gerçeklere işaret ettiği, böyle olmayan durumlarda ise, onun, ilmen bilinen gerçeklere zıt olan hususları bildirmediği: buna karşılık, daha önceki kutsal din Kitaplarının yanlışlıklar ihtiva ettiği, Kur’anın ise onları, doğru hususlarda tasdik ettiği halde, yanlışlarını almadığı ispatlanıyor.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

«Kur’an kıssaları ile Kitab-ı Mukaddes kıssaları» bölümünde (s. 211–241), «Kur’anın, geçmiş ümmetlere ve peygamberlere ait bildirdiklerini, Kitab-ı Mukaddes’ten aktardığı» tarzındaki Batı’da yaygın asırlık yanlışın düzeltilmesi için, güzel bir usul kullanılmaktadır. Önce İnciller ele alınıyor; aynı konudaki İncil ve Kur’an nasları bir araya getiriliyor, benzerlikler ve ayrılıklar gösteriliyor. Benzerliklere hiç bir tenkit yöneltilememiş olduğu halde, ayrılıklarda Kitab-ı Mukaddes’in, itirazlarla karşılaşmış olduğu belirtiliyor. Aynı usul, Tevrat’a da uygulanmaktadır, örnek olanak Tufan kıssası ile Hz. Musa’nın Mısırdan çıkışı kıssası alınmakta, her iki konu hakkındaki Tevrat ve Kur’an metinleri, ayrıntılı olarak karşılaştırılmakta, Kuranın anlatışının, öbürüne göre fazlalık ve eksiklikler ihtiva ettiği ve bunları yaparken gerçeği yansıttığı belirtilmektedir. Böylece, Kur’an hakkında Batı’da yaygın alan bu iftira da çürütülürken, onun ancak vahiy eseri olabileceği de ortaya konulmaktadır.

Daha sonraki “Kuran Hadis ve çağdaş bilim” faslında (s. 243–250) bazı sahih hadislerin ilmi yönden yanlışlıklar ihtiva ettiğini, kendisinin, bu hadislerin bizzat (Hz.) Peygamber tarafından söylenip söylenmediğini ortaya koymasının mümkün olmadığını, söylenmiş olsa bile, yine (Hz.) Peygamberin tebliğ etmiş olduğu Kur’andan ayrı özellikler belirttiğini, yani Kur’anda ilmi yönden hiç bir yanlış bulunmadığı halde, şahsi alan ve o zamanki beşeri seviye ile ilgili bulunan hadislerde, bu duruma rastlanabileceğini ileri sürer. Yazarın bu görüşü, İslami yönden doğru olmamakla birlikte, o, kendi şartları içinde mazur görülebilir. Onun esas amacı, Kur’anın, insanüstü ilahi bir eser olduğunu göstermektir.

[gulistan_2]

Ynt: Tevrat, İncil, Kur'an ve İlim

Genel Sonuç (s. 253–256) kitabı özetlemektedir. Eski ve Yeni Ahit’in intikallerindeki arızalardan dolayı çelişkiler, şüpheler ve bilimin kesin verileriyle zıtlıklar ihtiva ettiğini, Kur’anın bize olduğu gibi ulaştığını, her iki Kitap’taki eksikliklerden uzak olduğunu ve Kur’anın, Hz. Muhammed (aleyhisselam)in devrine mal edilebilecek bir eser sayılmasının imkânsız bulunduğunu vurgulamaktadır.

Yazara hâkim olan düşünceyi, —yani Kur’anın gerçekliğini ilmi yönden anlamayı— benimsemeyenler, haklı olarak çıkabilir. Bu düşünce, «ilmin vizesini almadıkça Kur’ana inanmayız» şeklinde anlaşılırsa, inanç konusunda ilme mutlak hakemlik ermek anlamına gelirse, şahsen biz de bu üslubu benimseyemeyiz. Çünkü ilim, bazı gerçeklere ulaşmakla birlikte, ne de olsa, eşya ve olayları, belirli bir tavrın açıklamasını da sergilemektedir. Varılan sonuçlar, araştırıcının inancıyla ve uygulanan metotlarla ilgili olabilmektedir. Kaldı ki, henüz bilinip bulunamayan birçok gerçeğin de olduğu anlaşılıyor. Fakat Kur’anın, hakikatten başka bir şey ihtiva etmediğini, gerçeklerden korkacak bir tarafının olmadığını, hakiki ilmin, Kur’anın ancak bir tefsiri olabileceğini (mesela, «Biz, onlara hem dış dünyada, hem de kendi nefislerinde, Kudretimizin işaretlerini göstereceğiz, ta ki kendileri de onun gerçek olduğunu iyice bilecekler.» (Fussilet, 53) anlamında- ki ayeti hatırlayalım) ve Kur’anın, kıyamete dek gelecek bütün insanlığa hitab ettiğini ortaya koymak şeklinde anlaşılır ve uygulanırsa, Kur’anla ilmi gerçekleri (kuramları değil) karşılaştırmakta yarar görebiliriz. Çünkü «ilmin dini iptal ettiği» uydurması, bu yolla iptal edilebilir. İlimlerin, yeni nesilleri inkâra yöneltecek şekilde öğretildiğini göz önüne alırsak, İslami tebliğ bakımından da, bu usulün faydasını inkâr edemeyiz.

Sayın Dr. M. Bucaille’in bu kitabı hakkında (tenkitten ziyade) tanıtmayı ihtiva eden yazımızı bitirirken, kitabın, gereken yerlerde bazı notlar konularak, bir arkadaşımızla birlikte tarafımızdan Türkçeye çevrilmekte olduğunu ve yakında yayınlanacağını umduğumuzu da duyurmak isteriz.


(1) Hristiyanlıkta Hz. İsa'nın ilahi kudretle bâkireden babasız olarak yaratıldığına inanır. Bununla beraber inciller O'nu Hz Davud ve hz. İbrahim'e çıkarmak için, Yusuf adlı manevi babasını zikrederler.