Ehli Beyt a.s ve ilk 3 emir

[Elmeddin er-Rafizi]

BİSMİLLAHİR RAHMANİR RAHİM
HAMD OLSUN ALEMLERİN RABBİNE
VE SELAM OLSUN MEVLAMIZ MUHAMMEDE VE TERTEMİZ EHLİ BEYTİNE

bundan sonra… bu başlıkta inşaAllah Ehli Beyte a.s göre ilk 3 emiri hem ehli sünnet ve hemde Şii kaynaklardan anlatamaya çalışacağız.

[Elmeddin er-Rafizi]

Ynt: Ehli Beyt a.s ve ilk 3 emir

imam Ali a.s ve Osman b. Affanın hilafeti

bilindiği gibi imam Ali a.s Osman b. Affana biat edilen Şurada önceki 2 halifenin sennetini kabullenmediği için Osman b. Affana biat edildi. Peki acaba imam Ali a.s bu biati doğru olarak görüyormuydu? Şiiler açısından bu sorunun cevabı açık ve nettir, imam Ali a.s hilafetin tek sahibi olduğu için Osman b. Affana biat edilmesini gayri meşru görüyordu aynı Ebu Bekir ve Ömerin hilafeti gibi. Ehli sünnet kaynakları da Şiilerin sözlerini doğruluyor. Osman b. Affana biatin gerçekleştiği Şura olayı hakkında ehli sünnetin eski tarih kitaplarına bakan her kes bunu göre bilir. Burada biz örnek olarak 2 tane meşhur ehli sünnet kaynağı zikr edeceğiz:

Abdurrahmân b. Avf, başını mescidin tavanına doğru kaldırıp Hz. Osman’ın elini tutup eliyle havaya doğru kaldırarak: «Allah’ım şahit ol! Allah’ım şahit ol! Ben benim boynumda ve üzerimde olan emaneti Osman’ın boynuna bu şekilde yüklemiş oldum.» diyerek ona halîfe bey’atiyle bey’at etmişti. Bu durum karşısında Hz. Ali: «Bize karşı bir araya gelip dayanışmanız sadece bu güne mahsus değildir. «Artık (bana düşen) güzel bir sabırdır. Sizin şu anlattıklarınıza karşı yardımına sığınılacak (ancak) Allah’tır» Vallahi, kendisinden sonra seni halîfe tayin etmesi için Osman’ı bu işe tayin etmiş bulunuyorsun. Sübhanaîlah O, her gün bir emir (iş) içindedir!» demişti.

ibni Esir, "el-Kamil Fi’t-Tarih", Bahar Yayınları, 3/70-82

Yine ehli sünnet büyük hadis ve tarihçilerinden olan ez-Zehebi imam Alinin a.s şu sözlerini aktarıyor:

Bunun üzerine Abdurrahman başını mescidin damına doğru çevirip, eli Osman’ın elinde olarak "Allah’ım şahid ol! Allah’ım, ben boynumdaki bu yükü Osman’ın boynuna yıkmış bulunuyorum!" dedi. Bunun üzerine insanlar biat etmek için müthiş bir izdiham meydana getirip hutbenin yanında onun etrafını çevirdiler ve onu hutbenin ikinci basamağına oturttular. Abdurrahman b. Avf ise minberde, Rasulü Ekrem’in oturduğu yere oturmuştu. Ali r.a da olduğu yerde dura kalıp, biat etmede ağır aldı. Bunun üzerine Abdurrahman b. Avf ona: "Kim ahdi bozarsa kendi aleyhine bozar. Kim de Allah’a verdiği sözü tutarsa ona yakında Allah büyük bir ecir verecektir." (Fetih suresi 10) ayetini okudu. Ali de insanları yararak gelip Osman’a biat etti, ağzı da; "hile ama ne hile!" diyordu.

ez-Zehebi, "Tarihul İslam", Cantaş Yayınları, 6/ 9-13

işte imam Alinin a.s Osman b. Affana biat konusundaki görüşü ve tavrı "Hile" evet, Osman b. Affanın hilafeti ve ona yapılan biat hiledir.

imam Alinin a.s Osmanın hükümlerini, görüşlerini, hilafetini ve s. batıl gördüğünün başka delilleride vardır. Mesela Ömer b. Hattabın oğlu Ubeydullah konusu. Ubeydullah babasının katili olmakla suçladığı Hürmüzan, Ebu Lülüe ve Cufeyneyi öldürmüştü. Osman b. Affana biat edilince bu konuda şöyle davrandı:

Hz. Osman, Ubeydullah’ı huzuruna çağırdığı zaman şöyle dedi: «İslâmda ilk fitneyi çıkaran ve bu insanları öldüren bu adama uygulayacağım ceza konusunda siz de bana yardımcı olunuz?» Bunun üzerine Hz. Ali söz alıp şöyle der: «Benim görüşüm onu öldürmendir.» Fakat muhacirlerden bazıları da şöyle derler: Dün Ömer öldürüldü, bu gün de onun oğlunu mu öldüreceksiniz?» Anır b. el-Âss da şöyle demişti: «Senin müslümanlar üzerine bir otoriten olduğu müddetçe bu işi senin halletmen daha uygun olur. Allah seni affedesiye…» Bunun üzerine Osman da şöyle der: «Ben, halife olarak onun velisiyim ve onun bu yaptığına karşılık kendi malımdan diyet vermeyi taahhüt ediyorum.»

ibni Esir, "el-Kamil fit Tarih", 3/70-82

Fakat imam Ali a.s halife olunca Osmanın verdiği hükümü tanımadı ve Ubeydullaha kısas uygulamak istedi. Ama Ubeydullahın Muaviyenin yanına kaçmış olması ona kısas uygulanmasını mümkünsüz etti:

Hz. Ömer’in hançerlenmesinde Hürmüzan’ı sorumlu tutan Ubeydullah Hürmüzan’ı, öbür köleyi ve Ebu Lü’lü’e'nin cariyesini öldürmüştü. Hz. Ali halife olunca, Hürmüzan’a karşı kendisine kısas yapacağını anlayınca kalkıp Şam’a geldi ve Muaviye’nin yanına girdi.

ez-Zehebi, "Tarihul İslam", Cantaş Yayınları: 6/ 263

bunun gibi bir çok örnek daha vardır, mesela Osman b. Affanın kendi hilafeti döneminde Minada namazı 4 rekat olarak kıldırması, temettu haccını Ömerin sünnetine (!) uyarak yasaklamaya devam etmesi gibi işlere karşı çıkması bunlardan br kaçıdır:

حدثنا قتيبة بن سعيد حدثنا حجاج بن محمد الأعور عن شعبة عن عمرو بن مرة عن سعيد بن المسيب قال اختلف علي وعثمان رضي الله عنهما وهما بعسفان في المتعة فقال علي ما تريد إلا أن تنهى عن أمر فعله النبي صلى الله عليه وسلم فلما رأى ذلك علي أهل بهما جميعا

…. Said b. Müseyyib şöyle demiştir: Ali b. Ebu Talib ile Osman b. Affan "Usfan" mevkiinde bulunurlarken, mut’a hakkında ihtilâf ettiler. Ali, Osman’a: "Sen, başka değil; ancak Peygamber’in yapmış olduğu bir işten nehyetmek istiyorsun" dedi.

Said b. Müseyyib dedi ki: "Ali, Osman’ın bu nehyini görünce, umre ile haccı birlikte niyetle ihram edip, telbiye etti (yani Osmanın nehyinin aksine davrandı)"

Buhari, "es-Sahih", Hac kitabı, bab 34, hadis 494

görüldüğü gibi imam a.s Osman b. Affanın hilafetini kabullenmemiş, hile olarak görmüş, onun hükümlerini hiçe saymış ve aksine hareket etmiştir.

kaynak: Velayet