HULASA - Mizan’ul Hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


837. Bölüm

Öğretmek

3002.Mesih (a.s): “Her kim bilir, amel eder ve öğretirse en büyük melekutta azametli sayılır.” *6489

3003.Resulullah (s.a.a): “En iyi sadaka, insanın bir ilim öğrenmesi, sonra onu kardeşine öğretmesidir.” *6490

3004.Resulullah (s.a.a): “Her kime Allah bir ilim verir de onu bilerek gizlerse kıyamet günü ateşten bir gem vurulmuş halde aziz ve celil olan Allah ile görüşür.” *6491

3005.İmam Ali (a.s): “Allah, alimlerden öğretme sözünü almadıkça, cahillerden öğrenme sözünü almadı.” *6492

3006.İmam Ali (a.s): “İlim dışında her şey harcamakla azalır.” *6493

3007.İmam Bakır (a.s): “Her kim bir hidayet kapısı öğretirse, kendisi için onunla amel eden kimsenin sevabının bir benzeri verilir. Onunla amel edenlerin sevabından da bir şey azaltılmaz.” *6494

3008.İmam Sadık (a.s): “Her şeyin bir zekatı vardır. İlmin zekatı ise onu ehline öğretmektir.” *6495

6489* Tenbih’ul-Havatir, 1/82
6490* Münyet’ül-Mürid, 105
6491* Emali’et-Tusi, 377/808
6492* Nehc’ul-Belağa, 478. hikmet
6493* Gurer'ul-Hikem, 6888
6494* Tuhef'ul-Ukul, 297
6495* a.g.e, 364

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


838. Bölüm

Öğretmenin Değeri

3009.Allah-u Teala Musa’ya (a.s) şöyle vahyetmiştir: “Ey Musa! İyilikleri öğren ve onları insanlara da öğret. Zira ben korkup vahşete kapılmasınlar diye hayrı öğrenen ve öğreten kimselerin kabrini aydınlatırım.” *6496

3010.Resulullah (s.a.a): “Sizlere cömertlerin en cömerdini haber vermeyeyim mi? Allah cömertlerin en cömerdidir. Ben de ademoğullarının en cömerdiyim. Benden sonra da sizin en cömerdiniz ilim öğreten ve bu yolla ilmi yayılan kimsedir. O kıyamet günü tek başına bir ümmet olarak haşrolur. Hakeza (aynı makama sahip olan diğer biri de) aziz ve celil olan Allah yolunda öldürülünceye kadar fedakarlık eden kimsedir.” * 6497

3011.İmam Bakır (a.s): “Yeryüzündeki varlıklar, denizdeki balıklar, Allah’ın yer ve gökteki tüm küçük ve büyük varlıkları iyilikleri öğreten kimse için mağfiret diler.” * 6498

6496* Tenbih’ul-Havatir, 2/212
6497* et-Terğib ve’t-Terhib, 1/119/5
6498* Sevab’ul-A’mal, 159/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


839. Bölüm

Allah ve Allah’tan Gayrisi İçin İlim Öğrenmek

3012.Resulullah (s.a.a): “Her kim Allah için ilim öğrenirse ulaştığı her kapı sayesinde kendisini daha çok küçük görür, insanlara mütevazi davranır, Allah’tan korkusu daha fazla olur. Din hakkında daha çok çalışır. Böyle bir kimse ilimden faydalanır. O halde ilim öğrenmek gerekir ama ilmi dünya, insanlar nezdinde bir makam, sultan nezdinde bir konuma ulaşmak için öğrenirse ulaştığı her kapıda kendisini daha büyük görür, insanlara karşı üstünlük taslar, Allah’tan gaflet eder ve dinden mesafe almaya başlar. Böyle bir kimse ilimden faydalanamaz. O halde (ilim tahsil etmekten) sakınması ve kıyamet günü kendisi aleyhine bir hüccet, pişmanlık ve rüsvalık temin etmemesi gerekir.” *6499

3013.Resulullah (s.a.a): “Her kim insanları kandırmak için ilim elde etmeye çalışırsa cennetin kokusunu alamaz.” *6500

3014.Resulullah (s.a.a): “Her kim Allah’tan başkası için ilim öğrenirse yeri cehennem olur.” *6501

3015.İmam Ali (a.s): “İlimden sizin için öne çıkan her şeyi alınız. Sakın ilmi şu dört şey için elde etmeye çalışmayınız: Alimlere üstünlük taslamak, sefihlerle çekişmek, toplantılarda gösteriş yapmak veya insanların teveccühünü kazanmak ve onlara başkanlık etmek için.” *6502

3016.İmam Sadık (a.s): “Kim Allah için (bir ilim) öğrenir ve Allah için öğrendiği ilimle amel ederse ve Allah için onu başkalarına öğretirse göklerin melekutunda yücelikle anılır ve kendisi hakkında şöyle denir: “Allah için öğrendi, Allah için amel etti v e Allah için öğretti.” *6503

6499* Ravzat’ul-Vaizin, 16
6500* Mekarim’ul-Ahlak, 2/364/2661
6501* Kenz'ul-Ummal, 29035
6502* el-İrşad, 1/230
6503* Emali’et-Tusi, 167/280

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


840. Bölüm

Öğretmen Seçmek

3017.Mesih (a.s): “Hakkı batıl ehlinden öğreniniz. Batılı ise hak ehlinden öğrenmeyiniz ve sözü değerlendirmesini biliniz.” *6504

3018.Resulullah (s.a.a): “İlim dindir, namaz dindir, o halde ilmi kimden aldığınıza bakınız.” *6505

3019.İmam Ali (a.s): “Hikmeti sana getirenden al, ne dediğine bak, kimin dediğine bakma.” *6506

3020.İmam Kazım (a.s): “İlim rabbani alim dışında elde edilemez (veya ilmi rabbani alimden başkasından almamak gerekir) ve böyle bir alimi tanımak akılla mümkündür.” *6507
bak. el-Hikmet, 568.

6504* el-Mehasin, 1/359/769
6505* Kenz'ul-Ummal, 28666
6506* Gurer'ul-Hikem, 5048
6507* Mustedrek’ul-Vesail, 11/258/12926

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


841. Bölüm

Öğrencinin Öğretmen Üzerindeki Hakları

3021.Resulullah (s.a.a): “İlim öğrettiğiniz kimseye ve ilim öğrendiğiniz kimseye karşı yumuşak davranınız.” *6508

3022.İmam Seccad (a.s): “Senin öğrencinin hakkı ise Allah’ın sana verdiği hilim ve yüzüne açtığı (ilim) hazineleri sebebiyle, seni öğrencine yönetici kıldığını bilmendir. Eğer insanlara güzel öğretir, onlara kaba ve kötü davranmazsan ve onlara öğretmekten bıkmazsan, Allah fazlından senin ilmini artırır. Ama eğer onlardan ilmini esirgersen veya ilim öğrenmek için senin yanına geldiklerinde onlara kaba davranırsan, aziz ve celil olan Allah’a ilmi ve ilmin azametini senden alması ve insanların kalbindeki makamını düşürmesi yakışır.” *6509

3023.İmam Sadık (a.s), Allah-u Teala’nın, “İnsanlardan büyüklenerek yüz çevirme” ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: “Yani ilim öğrenmek için yanına gelen herkes senin için eşit olmalıdır.” *6510

6508* Münyet’ül-Mürid, 193
6509* Avail’ul-Lai, 4/74/54
6510* Münyet’ül-Mürid, 185

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


842. Bölüm

Öğretmenin Öğrenci Üzerindeki Hakları

3024.Resulullah (s.a.a): “Nifakı aşikar olan münafık dışında hiç kimse şu üç kimseye saygısızlık etmez: Sakalını İslam yolunda ağartan kimseye, adil imama ve hayır öğreten öğretmene.” *6511

3025.İmam Ali (a.s): “Alimin senin üzerindeki haklarından bazısı da şudur: (Bir topluluğun içinde olduğunda) herkese genel selam vermen ve ona da özellikle selam vermen, tam karşısında oturman, onun huzurunda el, göz ve kaşla işaret etmemen, onun görüşüne muhalif olarak, “Falan kimse de şöyle diyor” dememen, onun huzurunda hiç kimsenin gıybetini etmemen, meclisinde kimseyle gizlice konuşmaman, elbisesinden tutmaman, eğer yorgunsa fazla soru sormaman ve meclisinin uzamasından sıkılmamandır. Zira alimle oturup kalkmanın hikayesi, kendisinden bir şey düşünceye kadar beklediğin hurma ağacının hikayesidir.” *6512

3026.İmam Ali (a.s): “İlim dışında dalkavukluk ve çekemezlik müminin ahlakından değildir.” *6513

3027.İmam Seccad (a.s): “Senin üstadının hakkı da şudur: Ona saygı göstermen, huzurunu ulu sayman, dikkatle sözlerine kulak vermen, yüzünü ona doğru çevirmen, sesini yükseltmemen, birisi ona soru sorduğunda bizzat kendisi cevap verinceye kadar senin cevap vermemen, huzurunda hiç kimseyle konuşmaman, huzurunda hiç kimsenin gıybetini etmemen, senin yanında gıybeti edildiğinde onu savunman, ayıplarını örtmen, iyiliklerini ve güzel sıfatlarını aşikar kılman, düşmanlarıyla oturup kalkmaman ve dostlarına düşmanlık etmemendir. Bu işleri yaptığın taktirde Allah’ın melekleri de senin hakkında insanlar için değil de adı yüce olan Allah için o üstadın huzuruna vardığına ve ilmini öğrendiğine tanıklık ederler.” *6514

6511* Kenz'ul-Ummal, 43811
6512* Kenz'ul-Ummal, 29363
6513* a.g.e, 29364
6514* el-Hisal, 567/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


843. Bölüm

Alime Saygı Göstermek

3028.Resulullah (s.a.a): “Her kim alimleri karşılamaya giderse, beni karşılamıştır. Her kim alimleri ziyarete giderse beni ziyaret etmiştir. Her kim alimlerle oturursa benimle oturmuş gibidir. Her kim benimle oturursa, rabbimle oturmuş gibidir.” *6515

3029.İmam Ali (a.s): “Bir alimi gördüğün zaman ona hizmetçi ol.” *6516

3030.İmam Ali (a.s): “Her kim bir alime saygı gösterirse, Rabbine saygı göstermiştir.” *6517

6515* Kenz'ul-Ummal, 28883
6516* Gurer'ul-Hikem, 4044
6517* a. g. e. 8704

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


844. Bölüm

Öğrencinin Riayet Etmesi Gereken Hususlar

3031.Hızır (a.s) Musa’ya (a.s): “Ey Musa! Eğer ilim istiyorsan, kendini ilim öğrenmeye vakfet. Zira ilim tüm vaktini ilim öğrenmeye ayıran kimseye aittir.” *6518

3032.Resulullah (s.a.a): “İnsanlarda şu on haslet kemale ermeyince, aklı da kemale ermez...Hayatta olduğu müddetçe ilim talep etmekten usanmamak.” *6519

3033.İmam Ali (a.s): “İlim öğrenen kimseye nefsini ilim öğrenmeye zorlaması, ilim öğrenmekten usanmaması ve öğrendiği şeyi çok görmemesi bir haktır.” *6520

3034.İmam Ali (a.s): “Ders okuyan kimse dışında hiç kimse ilim elde edemez.” *6521

3035.İmam Ali (a.s): “Her kim ilmi birikimlerini çok düşünürse onu güçlendirmiş olur ve anlamadığı şeyi anlar.” *6522

6518* Kenz'ul-Ummal, 44176
6519* Tenbih’ul-Havatir, 2/112
6520* Gurer'ul-Hikem, 6197
6521* a. g. e. 10758
6522* a. g. e. 8917

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


845. Bölüm

Alimlerin Değeri

3036.Resulullah (s.a.a): “Alimler, Allah’ın yaratıkları arasındaki eminleridirler.” *6523

3037.Resulullah (s.a.a): “Alimin diğer insanlara üstünlüğü Peygamberin ümmetine olan üstünlüğü gibidir.” *6524

3038.Resulullah (s.a.a): “Her kim, “Ben alimim” derse o şahıs bir cahildir.” *6525

3039.İmam Ali (a.s): “Alimler insanların yöneticileridir.” *6526

3040.İmam Ali (a.s): “Alim, ilimden doymayan ve hatta ilimden doyduğunu ima bile etmeyen kimsedir.” *6527

3041.İmam Ali (a.s): “Alim ilim öğrenmekten bıkmayan kimsedir.” *6528

3042.İmam Sadık (a.s): “Şii alimlerimiz öte tarafında İblis ve ifritlerinin olduğu bir sınırın koruyucularıdır. Bu alimler onların zayıf Şiilerimize saldırmalarına ve (İblis ve taraftarlarının) onlara musallat olmasına engel olurlar.” *6529

6523* Kenz'ul-Ummal, 28675
6524* a. g. e. 28798
6525* Münyet’ül-Mürid, 137
6526* Gurer'ul-Hikem, 507
6527* Gurer'ul-Hikem, 1740
6528* a. g. e. 1303
6529* el-İhticac, 1/13/7

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


846. Bölüm

İlmin Meyvesi

“İnsanlar, yerde yürüyenler ve davarlar da böyle türlü türlü renktedirler. Allah’ın kulları arasında O’ndan korkan, ancak âlimlerdir. Doğrusu Allah güçlüdür, bağışlayandır.” *6530

3043.İmam Ali (a.s): “İlmin meyvesi ilimle amel etmektir.” *6531

3044.İmam Ali (a.s): “İlmin meyvesi ibadettir.” *6532

3045.İmam Ali (a.s): “İlmin meyvesi ameli (Allah için) halis kılmaktır.” *6533

3046.Misbahu’ş Şeria’da yer aldığına göre İmam Sadık (a.s): “Allah’tan korkmak ilmin mirasıdır. İlim, tanımanın parıltısı ve imanın kalbidir. Haşyetten (ilahi korkudan) mahrum olan kimse her ne kadar ilmin zorluklarında ve karmaşık konularında kılı kırk yarsa bile alim olamaz. Nitekim Allah-u Teala şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz Allah’tan ancak alim kulları korkar.” *6534

6530* Fatır, 28
6531* Gurer'ul-Hikem, 4624
6532* a. g. e. 4600
6533* a. g. e. 4642
6534* Misbah’uş-Şeria, 365

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


847. Bölüm

Alime Düşen Görev

3047.Resulullah (s.a.a): “İlmi olmaksızın amel eden kimsenin, bozması yapmasından daha çoktur.” *6535

3048.Resulullah (s.a.a): “Kavrayış ve anlayış olmaksızın ibadet eden kimse değirmen eşeği gibidir.” *6536

3049.İmam Ali (a.s): “Her kim kendini insanların önderi karar kılarsa başkalarını eğitmeden önce kendisini eğitmelidir. İnsanları diliyle eğitmeden önce amel ve davranışlarıyla terbiye etmelidir. Kendisinin öğretmeni ve terbiye edicisi olan kimse, insanların öğretmeni ve terbiye edicisi olan kimseden saygıya ve ululanmaya daha layıktır.” *6537

3050.İmam Ali (a.s): “Alimin, bildiği şeylerle amel etmesi ve ardından bilmediği şeyi öğrenmeye çalışması gerekir.” *6538

3051.İmam Ali (a.s): “İlim amelle birliktedir; o halde ilmi olan amel eder. Çünkü ilim ameli çağırır, icabet ederse kalır, etmezse göçer gider.” *6539

3052.İmam Sadık (a.s): “Alimin ilim öğrettiğinde kabalık etmemesi ve birisi kendisine bir şey öğretmek istediğinde utanmaması gerekir.” *6540

3053.İmam Sadık (a.s): “İlimsiz amel eden kimse yoldan sapan kimse gibidir. Böyle bir kimse her ne kadar hızlıda gitse sadece asıl yoldan uzaklaşır.” *6541

6535* el-Mehasin, 1/314/621
6536* Kenz'ul-Ummal, 28709
6537* el-Bihar, 2/56/33
6538* Gurer'ul-Hikem, 6196
6539* Nehc’ul-Belağa, 366. hikmet
6540* Tenbih’ul-Havatir, 1/85
6541* Emali’es-Seduk, 343/18

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


848. Bölüm

İlimle Amel Etmeye Teşvik

3054.Resulullah (s.a.a): “İlim hususunda birbirinize karşı hayırsever olun. Zira sizden her birinizin ilimdeki hıyaneti, maldaki hıyanetinden daha kötüdür ve kıyamet günü Allah sizden bunun hesabını soracaktır.” *6542

3055.Resulullah (s.a.a): “Alimler anlamaya önem verir, sefihler (akılsızlar) ise rivayet etmeye.” *6543

3056.Resulullah (s.a.a): “Cennet ehli olan bir grup, cehennem ehli olan bir gruba bakar ve şöyle der: “Biz, sizin eğitim ve öğretiminizin bereketiyle cennete gittik. Size ne oldu da cehenneme düştünüz?” Onlar şöyle derler: “Biz iyiliği emrettik, ama kendimiz iyilikle amel etmedik.” *6544

3057.İmam Ali (a.s): “İnsanları ilim tahsil etmeye rağbetsiz kılan şey, ilmiyle amel eden alimlerin çok az olduğunu görmelerindendir.” *6545

3058.İmam Ali (a.s): “Dünya ilim olan yer dışında, tümüyle cehalettir. İlim ise, kendisiyle amel edilen ilim dışında tümüyle hüccettir.” *6546

3059.İmam Ali (a.s): “Amelsiz her ilim vebaldir ve ilimsiz her amel sapıklıktır.” *6547

3060.İmam Ali (a.s): “Rüsva alim ve cahil abid, belimi kırmıştır. Zira cahil ibadetiyle insanları kandırır, rüsva alim de günahlarıyla insanları (dinden) kaçırır.” *6548

3061.İmam Ali (a.s): “Bir rivayet işittiğinizde onunla amel etmeye çalışınız, nakletmeye değil. Zira ilmi rivayet edenler çoktur, ama ilme riayet edenler azdır.” *6549

6542* Emali’et-Tusi, 126/198
6543* Kenz'ul-Ummal, 29337
6544* Mekarim’ul-Ahlak, 2/364/2661
6545* Gurer'ul-Hikem, 3895
6546* el-Bihar, 2/29/9
6547* Gurer'ul-Hikem, 1587, 1588
6548* Münyet’ül-Mürid, 181
6549* Nehc’ul-Belağa, 98. hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


849. Bölüm

Alimin Cezalandırılmasının Şiddetli Oluşu

3062.Resulullah (s.a.a): “Cehennem ehli, amelsiz alimin kötü kokusundan dolayı eziyet görür.” *6550

3063.İmam Ali (a.s): “Bilen kimseyle, bilmeyen kimse Allah nezdinde eşit değildir. Allah bizi ve sizi sahip olduğumuz ilimden faydalandırsın ve o ilmi kendisi için halis kılsın. Şüphesiz Allah duyan ve icabet edendir.” *6551

3064.İmam Ali (a.s): “Alimin sürçmesi, geminin kırılması gibidir. Böylece yolcularını boğar ve kendisi de batar.” *6552

3065.İmam Sadık (a.s): “Alimin bir tek günahı bağışlanmadan, cahil olan insanın yetmiş günahı bağışlanır.” *6553

3066.İmam Sadık (a.s): “Günahkar insanlar arasında, azabı en şiddetli olan kimse, ilminden en küçük bir fayda görülmeyen alimdir.” *6554

3067.Misbah’uş-Şeria’da yeraldığına göre Allah-u Teala Davud’a (a.s) şöyle vahyetmiştir: “İlmiyle amel etmeyen alime yapacağım en küçük şey, batıni yetmiş cezadan daha şiddetlidir ve beni zikretmenin tatlığını kalbinden çekip çıkarmamdır.” *6555
bak. el-İman, 193. Bölüm; Cehennem, 409. Bölüm

6550* el-Bihar, 2/34/30
6551* el-İrşad, 1/230
6552* el-Bihar, 2/58/39
6553* Tefsir’ul Kumi, 2/146
6554* el-Bihar, 2/37/53
6555* Misbah’uş-Şeria, 345

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


850. Bölüm

Kötü Alimler

3068.Mesih (a.s): “Dünyasını ahiretine tercih eden, dünyaya yönelen, kendisine zarar veren şeyi, kendisine fayda veren şeyden daha çok seven kimse, nasıl ilim ehlinden olsun ki?” *6556

3069.Mesih (a.s): “Dinar, dinin hastalığıdır ve alim dinin tabibidir. Tabibin bu hastalığa düçar olduğunu görünce, onu itham ediniz. (Onun hakkında kötümser olunuz) ve onun başkasının hayrını dilemediğini biliniz.” *6557

3070.Resulullah (s.a.a): “Biliniz ki kötülerin en kötüsü kötü alimlerdir. İyilerin en iyisi ise iyi alimlerdir.” *6558

3071.Resulullah (s.a.a): “Her kimin ilmi artar ve hidayeti artmazsa, Allah’tan uzaklaşmasından başka bir şeyi artmaz.” *6559

3072.İmam Sadık (a.s): “Zalim sultanın önderi olan ve zulmünde ona yardımcı olan alim, melundur, melundur! “ *6560

3073.İmam Askeri (a.s), kötü alimlerin sıfatı hakkında şöyle buyurmuştur: “Onların, zayıf Şiilerimize zararı, Yezit’in ordusunun, Hüseyin b. Ali (a.s) ve dostlarına zararından daha çoktur. Zira onlar, mallarını ve canlarını aldılar. Bu kötü alimler ise ...zayıf Şiilerimizin kalbine şek ve şüphe atmakta ve onları saptırmaktadırlar.” *6561

6556* Münyet’ül-Mürid, 141
6557* el-Hisal, 113/91
6558* Münyet’ül-Mürid, 137
6559* Tenbih’ul-Havatir, 2/21
6560* el-Bihar, 75/381/45
6561* el-İhticac, 2/512/337

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


851. Bölüm

İlmin Anlamı

3074.Resulullah (s.a.a): “İlim üç tanedir: Muhkem ayet, mu’tedil farz, ve ikame edilmiş sünnet. Bunların dışındakiler zaruri olmayan fazilettir.” *6562

3075.İmam Sadık (a.s): “İlim öğrenmekle değildir. Aksine Allah Tebarek ve Teala’nın hidayet etmek istediğinin kalbine attığı bir nurdur. O halde ilim talibi isen, önce kendinde kulluğun hakikatini ara. İlmi, ona amel etmekle ara ve Allah’tan anlayış dile ki seni anlayışlı kılsın.” *6563

3076.İmam Sadık (a.s): “Bir şahıs, Allah Resulü’nün (s.a.a) huzuruna gelerek şöyle arz etti: “Ey Allah’ın Resulü! İlim nedir?” Peygamber (s.a.a), “Sessizliktir” diye buyurdu. O şahıs, “Daha sonra nedir?” diye arzedince Peygamber (s.a.a), “Dinlemektir” diye buyurdu. O şahıs, “Daha sonra nedir?” diye sorunca Peygamber (s.a.a), “Ezberlemek ve dikkat etmektir” diye buyurdu. O şahıs, “Daha sonra nedir? “ diye arzedince, Peygamber, “Onunla amel etmektir” diye buyurdu. O şahıs, “Daha sonra nedir?” diye sorunca Peygamber şöyle buyurdu: “Onu yaymaktır.” *6564

6562* el-Kafi, 1/32/1
6563* el-Bihar, 1/225/17
6564* el-Kafi, 1/48/4