HULASA - Mizan’ul Hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


25. Konu: Aşırılık

108. Bölüm

Dinde Aşırılıktan Sakınmak

“Ey Kitab ehli! Dininizde taşkınlık etmeyin. Allah hakkında ancak gerçeği söyleyin. Meryem oğlu İsa Mesih, Allah'ın peygamberi, kelimesi…” *521

466.Resulullah (s.a.a): “Beni kendi hakkımdan yukarı çıkarmayın. Allah-u Teala beni Peygamber seçmeden önce kul olarak karar kılmıştır.” *522

467.Resulullah (s.a.a): “Şu iki gruba benim şefaatim nasip olmaz: Zalim ve isyankar yönetici ile dinde aşırılık içine düşen, dinden çıkan ve bu amelinden de tövbe etmeyen ve el çekmeyen kimseye.” *523

468.Resulullah (s.a.a): “Ey Ali! Senin bu ümmet arasındaki misalin İsa b. Meryem’in misali gibidir.
Bir grup onu sevdi ve aşırılığa düştü. Ve bir grup ona düşman oldu ve düşmanlığında aşırılığa gitti. Bunun üzerine şu vahiy nazil oldu: “Meryem oğlu misal verilince, senin kavmin buna gülüp geçiverdi.” *524*525

469.İmam Ali (a.s): “İki (grup) kişi benim hakkımda helak olur: İfrat eden dost ve kin besleyen düşman.” *526

470.İmam Ali (a.s): “Ey Allah’ım! İsa b. Meryem’in Hıristiyanlardan beri olduğunu ilan ettiği gibi ben de hakkımda aşırı gidenlerden beri olduğumu ilan ediyorum. Ey Allahım! Onları sürekli olarak yalnız ve yardımsız bırak, onlardan hiç birine yardım etme.” *527

521* Nisa, 171
522* Nevadir’ur-Ravendi, 16
523* Kurb’ul İsnad, 64/204
524* Zuhruf, 57
525* el-Bihar, 25/284/34
526* Nehc’ul-Belağa, 469. hikmet
527* el-Bihar, 25/284/32

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


471.İmam Ali (a.s): “Bizim hakkımızda aşırı gitmekten sakının. Bizi terbiye edilmiş kullar olarak bilin. Böylece faziletimiz hakkında istediğinizi söyleyiniz.” *528

472.İmam Sadık (a.s): “Dikkatli olunuz ki aşırı gidenler gençlerinizi bozmasın. Zira aşırı gidenler Allah’ın en kötü yaratıklarıdır. Onlar Allah’ın azametini aşağı indirir kullar hakkında rububiyet iddiasında bulunurlar. Allah’a yemin olsun ki aşırı gidenler Yahudilerden, Hıristiyanlardan, Mecusilerden ve müşriklerden daha kötüdürler.” İmam daha sonra şöyle buyurdu: “Aşırı gidenler bize döner ama biz onları kabul etmeyiz, geride kalanlar (kusur edenler) da bize katılır ama onları kabul ederiz.” Kendisine şöyle arzedildi: “Sebebi nedir Ey Allah’ın Resulü’nün oğlu?” İmam söyle buyurdu: “Çünkü aşırı giden insan namaz, zekat, oruç ve haccı terketmeyi adet edinir ve bu yüzden de adetlerinden el çekmeye gücü yetmez. Aziz ve celil olan Allah’a itaate yönelemez. Ama geride kalanlar ise (kusur edenler) hakikati tanıdıklarında ibadetle amel eder ve Allah’a itaat ederler.” *529

473.İmam Sadık (a.s): “Bir grup Müminlerin Emiri’nin (a.s) yanına gelerek şöyle arz ettiler: “Selam olsun sana ey Rabbimiz!” İmam onlardan tevbe etmelerini istedi. Ama onlar tevbe etmediler. İmam bir çukur kazdı ve içinde ateş yaktı. O çukurun yanında başka bir tane daha çukur açtı ve iki çukur arasında bir yol açtı. O grup tevbe etmeyince imam (a.s) onları o çukura attı. Diğer çukurda da ateş yaktı. Böylece hepsi öldüler.” *530

474.Ebu Basir: “İmam Sadık’a (a.s) şöyle arzettim: “Onlar birtakım sözler söylüyorlar.” İmam, “Ne diyorlar?” diye sordu. Ben şöyle arzettim: “Onlar: “Yağmur tanelerinin sayısını, yıldızların sayısını, ağaçtaki yaprakların sayısını, denizlerde olanların ağırlığını ve yeryüzü toprağının ölçüsünü bilmektedirler.” İmam ellerini gökyüzüne kaldırdı ve şöyle buyurdu: “Subhanellah, subhanellah, Allah’a yemin olsun ki bunları Allah’tan başka hiç kimse bilmez.” *531

475.İmam Rıza (a.s): “Aşırı gidenler kafirdir. Tefvize inananlar ise müşriktir.” *532

476.İmam Rıza (a.s): “Müminlerin Emiri’ni (a.s) Allah’a ubudiyet makamından yukarı çıkaranlar Allah’ın gazabına uğrayanlar ve sapmış olanlardır.” *533

528* el-Hisal, 614/10
529* Emali’et-Tusi, 650/1349
530* el-Kafi, 7/259/18
531* el-Bihar, 25/294/52
532* a. g. e. s. 273/19
533* a. g. e. s. 274/20

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


26. Konu: Aşk

109. Bölüm

Aşkı Kınama

477.İmam Ali (a.s): “Hicran aşkın cezasıdır.” *534

478.İmam Ali (a.s): “Her kim aşık olursa gözü kör olur, kalbi de hasta olur. Artık sağlıksız bir gözle bakmakta ve iyi duymayan bir kulakla işitmektedir. Hevesleri, aklını çelmiş; dünya kalbini öldürmüştür.” *535

479.İmam Sadık (a.s) aşk hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur: “Kalpler Allah’ı hatırlamaktan boşalır. Allah onlara kendisinden başkalarının sevgisini tattırır.” *536

534* el-Bihar, 78/11/70
535* Nehc’ul-Belağa, 109. hutbe
536* Emali’es-Seduk, 531/3

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


110. Bölüm

İffetli Aşığın Sevabı

480.Resulullah (s.a.a): “Her kim aşık olur aşkını gizler, iffetli davranır ve bu hal üzere ölürse şehittir.” *537

481.İmam Ali (a.s): “Allah yolunda şehid olan mücahidin ecri, gücü yettiği halde iffetten ayrılmayan aşık kimseden daha büyük değildir.” *538

537* Kenz’ul-Ummal, 7000
538* Nehc’ul-Belağa, 474. hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


111. Bölüm

Allah Aşkı

482.Resulullah (s.a.a): “Aziz ve celil olan Allah şöyle buyurmuştur: “Kuluma benimle meşgul olma haleti galip gelince lezzet ve isteğini beni hatırlamada karar kılarım. İstek ve lezzetini beni hatırlamada karar kılınca da bana aşık olur ve ben de ona aşık olurum. Birbirimize de aşık olunca da benimle onun arasındaki perdeleri kaldırırım ve ona (cemal ve celalimi görmeyi) musallat kılarım. Öyle ki insanlar unutkanlık ve hataya duçar olunca o asla hata ve unutkanlığa duçar olmaz.” *539
bak. el-Muhabbet, 428. Bölüm

539* Kenz'ul-Ummal, 1872

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


27. Konu: Aşura

112. Bölüm

Aşura

483.İmam Seccad (a.s): “Hüseyin’in (a.s) öldürülüşü için göz yaşları yanaklarına dökülecek kadar ağlayan her mümini Allah bu sebeple cennet odalarına yerleştirir ve uzun bir müddet orada kalır.” *540

484.İmam Bakır (a.s) Hüseyin’in (a.s) Aşura günü uzaktan veya yakından ziyaret hadisi hakkında şöyle buyurmuştur: “Daha sonra Hüseyin (a.s) için ağlayıp sızlar, evinde olan ve onlara karşı takiyye etmediği kimselere de ağlamalarını emreder...Hüseyin’in (a.s) mateminde birbirine başsağlığı verirler.” Ben (ravi) şöyle arzettim: “Nasıl birbirimize başsağlığı dileyelim?” İmam şöyle buyurdu: “Şöyle deyiniz: “Allah Hüseyin’den dolayı bize erişen bu musibet sebebiyle ecrimizi büyük kılsın. Bizi ve sizi Muhammed’in (s.a.a) Ehl-i Beyt’inden kanının velisi olan İmam Mehdi’nin yanında intikam için kıyam eden kimselerden kılsın.” *541

485.İmam Sadık (a.s): “Her kim Hüseyin (a.s) hakkında bir beyitlik şiir okur, kendisi ağlar ve on kişiyi de ağlatırsa onun için ve o on kişi için cennet vardır.” *542

486.İmam Rıza (a.s): “Her kimin Aşura günü musibet, hüzün ve ağlama günü olursa aziz ve celil olan Allah kıyamet günü o günü onun sevineceği ve ferahlayacağı gün karar kılar.” *543

487.İmam Rıza (a.s): “Ağlayanlar Hüseyin gibi biri için ağlamalıdır. Zira ona ağlamak büyük günahları temizler.” İmam (a.s) daha sonra şöyle buyurdu: “Muharrem ayı gelince hiç kimse babamı (a.s) gülerken göremezdi. On gün geçinceye kadar onu hüzün ve gam
sarardı. Onuncu gün onun yas, hüzün ve ağlama günüydü ve şöyle buyururdu:
488.”Bugün Hüseyin’in (a.s) öldürüldüğü gündür.” *544

540* Sevab’ul-A’mal, 108/1
541* Misbah’ul-Müteheccit, 772
542* Sevab’ul-A’mal, 110/3
543* İlel’uş-Şerayi’, 227/2
544* Vesail’uş-Şia, 10/394/8

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


28. Konu: Ayıp

113. Bölüm

İnsanların Ayıbı Yerine Kendi Ayıplarını Araştıran Kimseyi Övmek

489.İmam Ali (a.s): “Ayıpları kendisini, insanların ayıplarıyla uğraşmaktan alıkoyan kimseye ne mutlu!” *545

490.İmam Ali (a.s): “İnsanların en akıllısı kendi ayıbını gören, ama başkalarının ayıbını görmeyen kimsedir.” *546

491.İmam Ali (a.s): “Ayıbını gören kimse, başkalarının ayıbıyla meşgul olmaz.” *547

492.İmam Sadık (a.s): “İnsan için en faydalı şey, kendi ayıplarını inceleme hususunda insanlardan öne geçmesidir.” *548

493.İmam Sadık (a.s): “Bir kulun kendi ayıplarını unuttuğu halde başkalarının ayıplarıyla uğraştığını gördüğünüzde biliniz ki o Allah’ın hilesine düçar olmuştur.” *549

545* Nehc’ul-Belağa, 176. hutbe
546* Gurer’ul Hikem, 3233
547* Tuhef’ul Ukul, 88
548* el-Kafi, 8/243/337
549* Müstetrafat’is-Serair, 48/7

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


114. Bölüm

İnsanların Ayıplarıyla Uğraşmayı ve Kendi Nefsine Gevşek Davranmayı Kınamak

494.Mesih (a.s): “Ey kötü kullar! Neden şüphe üzere insanları kınıyor ama kendi ayıplarınız ve kötülükleriniz hususundaki yakininize rağmen kendinizi kınamıyorsunuz?” *550

495.Resulullah (s.a.a): “Sizden her biri kardeşinin gözündeki dikeni görür, ama kendisinin gözündeki ağaç gövdesini görmez.” *551

496.Resulullah (s.a.a): “İnsana, insanlarda bir ayıp gördüğü halde onu kendisinde görmemesi, kendisinin terkedemediği bir şey sebebiyle insanları kınaması ve arkadaşını faydasız şeylerle üzmesi ayıp olarak yeter.” *552

497.İmam Ali (a.s): “İnsanların ayıbını görünce onları sevmeyen, fakat o ayıpları kendisi için beğenen kimse, ahmağın ta kendisidir.” *553

498.İmam Ali (a.s): “Ayıbın en büyüğü, onun misli sende varken başkasını ayıplamandır.” *554

550* Tuhef’ul Ukul, 501
551* Kenz’ul Ummal, 44141
552* el-Hisal, 110/81
553* Nehc’ul-Belağa, 349. hikmet
554* a.g.e, 353. hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


115. Bölüm

Ayıpları Gizlemek

499.Resulullah (s.a.a): “Her kim birinin rezaletini örterse, diri diri mezara gömülen bir kızı mezardan kurtaran kimse gibidir.” *555

500. Resulullah (s.a.a): “Her kim kardeşinin bir günahını bilir ve onu gizlerse, Allah da kıyamet günü onun günahlarını örter.” *556

501.İmam Bakır (a.s): “Mümine, mümin kardeşinin yetmiş büyük günahını örtmesi farzdır.” *557

555* Kenz’ul Ummal, 6387
556* et-Terğib ve’t-Terhib, 3/239/7
557* el-Kafi, 2/207/8

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


116. Bölüm

Ayıpları Hediye Etmek

502.İmam Ali (a.s): “Her kim ayıbını sana açıkça söylerse arkandan haysiyetini korur ve her kim de sana ayıplarını söylemede müsamaha gösterirse ayıplarını arkandan söyler.” *558

503.İmam Ali (a.s): “Ayıbınızı yüzünüze söylemesinden korktuğunuz için hiç biriniz kardeşinizin ayıbını söylemiyorsunuz. Gerçekten ahireti terketmek ve dünyayı sevmekte el ele verdiniz.” *559

504.İmam Sadık (a.s): “Benim nezdimde kardeşlerimin en sevimli olanı, ayıplarımı bana hediye edendir.” *560

558* Gurer’ul Hikem, 8260, 8261
559* Nehc’ul-Belağa, 113. hutbe
560* Tuhef’ul Ukul, 366

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


117. Bölüm

İnsanların Ayıbını Araştırmak

“Diliyle çekiştirip kınayan kimsenin vay haline!” *561

505.Resulullah (s.a.a): “Müminlerin ayıplarını araştırmayınız. Zira her kim müminlerin ayıplarının peşice koşarsa, Allah da onun ayıplarını takip eder. Her kimin de Allah ayıplarını takip ederse, onu evinin içinde olsa dahi rezil rüsva eder.” *562

506.İmam Ali (a.s): “Başkalarının ayıplarını aştırmak da ayıptır.” *563

507.İmam Ali (a.s), Mısır’a tayin ettiğinde Malik’i Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Senden en uzak ve nezdinde en sevilmeyen kimse, halkın ayıplarını araştıranlar olsun. İnsanların ayıpları vardır. Valiler, bunları örtmeye en layık olan kimselerdir. Onların bilmediğin ayıplarını araştırmaya kalkışma.” *564

508.İmam Ali (a.s): “Başkalarının hatasına asla sevinme, zira sen de her zaman için hatadan korunmuş değilsin.” *565

509.İmam Ali (a.s): “Her kim insanların ayıbını araştırırsa, kendi ayıpları araştırılır. Her kim söverse kendisine cevap verilir.” *566

510.İmam Sadık (a.s): “Allah’a en uzak olan kul, birisiyle dostluk kuran ve bir gün onu kınamak için sürçmelerini (aklında) tutan kimsedir.” *567
bak. 296. konu, et-Tayir; et-Tecessüs, 341. Bölüm


561* Hümeze, 1; Ayet-i Şerife’de “hümeze” kelimesi yer almıştır ve lügatte haksız yere başkalarını eleştiren ve ayıp olmayan şeyleri ayıp sayan kimse demektir. Hemz kelimesi aslında kırmak anlamındadır. Dolayısıyla başkalarının ayıbını araştıran ve kınayan kimse bu işiyle adeta onu kırmaktadır (şahsiyetini yok etmektedir.) “lemz” kelimesi de ayıp anlamındadır. Hümeze ve lümeze aynı anlamı ifade etmektedir. Bazısı bu iki kelimenin farklı olduğunu söylemişlerdir. Onlara göre hümeze arkadan kınayan kimsedir ve lümeze ise insanı yüzüne karşı kınayan kimsedir. (Mecme’ul Beyan, 15/817)
562* Sevab’ul A’mal, 2/288/1
563* Gurer’ul Hikem, 4489
564* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
565* Gurer’ul Hikem, 10294
566* Kenz’ul Fevaid, Keraceki, 1/279
567* el-Kafi, 2/355/7

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


118. Bölüm

Ayıpları Örtmek

511.Tenbih’ul-Havatir’de rivayet edildiği üzere İsa (a.s) ve havarileri bir köpek leşinin yanından geçtiler. Havariler, “Bu köpek ne kadar da kötü kokuyor” deyince de İsa (a.s) şöyle buyurdu: “Ne kadar da beyaz dişleri var.” *568

512.Resulullah (s.a.a): “İlim ve mal her ayıbı örter, cehalet ve fakirlik ise her ayıbı aşikar kılar.” *569

513.İmam Ali (a.s): “Tahammül ayıpların mezarıdır.” *570

514.İmam Ali (a.s): “Ayıpların perdesi akıldır.” *571

515.İmam Ali (a.s): “Her kimi haya elbisesi örterse, insanlar ayıbını göremez.” *572

516.İmam Ali (a.s): “Her kimi ilim elbisesi örterse, ayıpları insanlardan örtülü kalır.” *573

517.İmam Ali (a.s): “Zaman sana yardım ettiği müddetçe (güç ve saltanat seninle oldukça) ayıbın gizli kalır.” *574

568* Tenbih’ul Havatir, 1/117
569* Kenz’ul Ummal, 28669
570* Nehc’ul-Belağa, 6. hikmet
571* Gurer’ul Hikem, 6434
572* Nehc’ul-Belağa, 223. hikmet
573* Tuhef’ul Ukul, 215
574* Nehc’ul-Belağa, 51. hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


119. Bölüm

İnsan Bir Şeyi Bilmezse Onu Kınar

518.İmam Ali (a.s): “Her kim bir şeyi tanımaktan aciz kalırsa onu kınar.” *575

519.İmam Ali (a.s): “Her kim bir şeyi bilmezse onu ayıplar.” *576
bak. el-Cehl, 400. Bölüm

575* el-İrşad, 1/301
576* Keşf’ul Gumme, 3/137

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


29. Konu: Baba ve Çocuk

120. Bölüm

Çocuğun Değeri

520.Resulullah (s.a.a): “Her ağacın bir meyvesi vardır. Kalbin meyvesi ise çocuktur.” *577

521.İmam Seccad (a.s): “İnsanın mutluluklarından biri de kendisine yardımcı olacak bir çocuğunun olmasıdır.” *578

522.İmam Bakır (a.s): “Çocuğunun yaratılışının, ahlakının ve davranışlarının kendine benzemesi insanın mutluluğundandır.” *579

577* Kenz'ul-Ummal, 45415
578* el-Kafi, 6/2/2
579* a.g.e, s. 4/4

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


121. Bölüm

Çocuk İmtihanı

“Mallarınızın ve çocuklarınızın, aslında bir sınama olduğunu ve büyük ecrin Allah katında bulunduğunu bilin.” *580

523.Resulullah (s.a.a): “Çocuklarımız ciğerlerimizdir, gençlerimiz emirlerimizdir, büyüklerimiz düşmanlarımızdır, eğer yaşarlarsa bize imtihan vesilesi olurlar ve eğer ölürlerse bizi üzerler.” *581

524.Resulullah (s.a.a): “Çocuklarımız korkutucu, eritici ve hüzün vericidirler.” *582

525.İmam Ali (a.s): “İşlerinin çoğunu eşine ve çocuklarına ayırma. Zira ehlin ve çocukların Allah'ın dostları ise Allah onları zayi etmez. Yok eğer Allah'ın düşmanları iseler o halde neden Allah'ın düşmanlarına üzülüyor ve çalışıyorsun?” *583

580* Enfal, 28
581* Cami’ul-Ahbar, 283/755
582* el-Bihar, 104/97/60
583* Nehc’ul-Belağa, 352. hikmet