HULASA - Mizan’ul Hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Sözünde Durmamayı Kınamak

5509.İmam Sadık (a.s): “Müminin vaadi kefaresi olmayan bir adaktır. Zira sözünde durmayan kimse her şeyden önce Allah’a karşı sözünde durmamıştır ve kendisini Allah’ın gazabına maruz bırakmıştır. Nitekim Allah-u Teala bu konuda şöyle buyurmuştur: “Ey iman edenler! Neden yapmadığınız şeyi söylüyorsunuz?”*12050 *12051

5510.İmam Kazım (a.s): “Çocuklara bir şeyi söz verdiğiniz zaman onunla amel ediniz. Çocuklar sizin kendilerine rızık verdiğinizi sanır. Şüphesiz Allah kadınlar ve çocuklar için gazaplandığı gibi başka hiçbir şey hakkında gazap etmemektedir.” *12052


12050* Sad, 2
12051* el-Kafi, 2/363/1
12052* el-Bihar, 104/73/23

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

329. Konu: Söz-Kelam

Bölüm

Söz

5511.Resulullah (s.a.a): “Bazen insan Allah’ı hoşnut edecek bir söz söyler ve o sözünün ulaşması gereken yere ulaştığını tahmin etmez. Ve Allah-u Teala o söz sebebiyle kendisiyle görüşeceği güne kadar hoşnutluğunu yazar. Bazen de insan Allah’ı gazaplandıracak bir söz söyler ve sözünün ulaşacağı yere ulaştığını bilemez. Allah da o söz sebebiyle kendisiyle görüşeceği güne kadar ona gazap ve hoşnutsuzluğunu yazar.” *12053

5512.İmam Ali (a.s): “Saldırıştan daha tehlikeli nice söz vardır.” *12054

5513.İmam Ali (a.s): “Kadının sureti (güzelliği) yüzündedir. Erkeğin sureti (güzelliği) ise sözündedir.” *12055

5514.İmam Ali (a.s): “Nice söz oktan daha etkilidir.” *12056

Tuhaf’ul Ukul’da şöyle yer almıştır: İmam Ali (a.s)’a “Allah-u Teala’nın yaratıklarından hangisi daha güzeldir?” diye sorduklarında şöyle buyurmuştur: “Kelam (sözdür)” diye buyurdular. “Hangisi daha kötüdür?” diye sorduklarında ise yine, “Kelamdır” diye buyurdular. Daha sonra ise şöyle
buyurdular: “İnsanın yüzünü ağartan da karartan da kelamdır.” *12057
bak. 355. Konu; el-Lisan


12053* et-Terğib ve’t-Terhib, 3/537/45
12054* Nehc’ul-Belağa, 394. hikmet
12055* el-Bihar, 71/293/63
12056* Gurer'ul-Hikem, 5322
12057* Tuhef'ul-Ukul, 216

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Çirkin Sözden Sakınmak

5515.İmam Ali (a.s): “Çirkin söz söylemekten sakın, zira çirkin söz aşağılık kimseleri etrafına toplar ve yüce insanları senden uzaklaştırır.” *12058

5516.İmam Ali (a.s): “Çirkin sözden sakın zira çirkin söz kalpleri kin ile doldurur.” *12059

5517.İmam Ali (a.s): “Her kimin sözü kötü olursa bir çok azar işitir.” *12060

5518.İmam Ali (a.s): “Aşağılık kimselerin adeti çirkin söz söylemektir.” *12061


12058* Gurer'ul-Hikem, 2722
12059* a. g. e. 2675
12060* a. g. e. 8496
12061* a. g. e. 5551

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Boş Sözden Kaçınmaya Teşvik

5519.Resulullah (s.a.a): “İnsanın anlayışının nişanesi çok az boş konuşmasıdır.” *12062

5520.Resulullah (s.a.a): “İnsanların en günahkarları en çok boş konuşan kimselerdir.” *12063

5521.Resulullah (s.a.a): “Bazen insan bir mızrak ölçüsünce cennete yakınlaşır. Sonra bir söz söyler ve Sen’a’dan uzak bir mesafe miktarınca cennetten uzaklaşır.” *12064

5522.İmam Ali (a.s) boş konuşan birinin yanından geçince şöyle buyurmuştur: “Bil ki sen amellerini yazan koruyucu iki meleğe bir yazı yazdırıyorsun ve onu Rabbine gönderiyorsun. O halde sana faydalı olacak bir söz söyle ve boş sözler konuşmayı terket.” *12065

5523.İmam Ali (a.s): “Ne dünyada kendisine fayda veren ve ne de ahirette kendisi için bir sevap yazılan boş söz konuşan kimseye şaşarım” *12066

5524.İmam Ali (a.s): “Boş konuşmaktan sakın zira her kim boş konuşursa günahları da çok olur.” *12067

5525.İmam Hüseyin (a.s) İbn-i Abbas’a şöyle buyurmuştur: “Sakın boş söz söyleme! Zira senin için günahtan korkuyorum. Yerinde olmadıkça faydalı bir söz dahi söyleme.” *12068

5526.İmam Sadık (a.s): “Alim asla boş şey konuşmaz.” *12069


12062* el-Bihar, 2/55/28
12063* et-Terğib ve’t-Terhib, 3/540/51
12064* a.g.e, 3/537/46
12065* Emali’es-Seduk, 37/4
12066* Gurer'ul-Hikem, 6283
12067* a. g. e. 2637
12068* el-Bihar, 78/127/10
12069* Mustedrek’ul-Vesail, 9/33/10127

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet


Bölüm

Çok Konuşmayı Kınamak

5527.İmam Ali (a.s): “Çok konuşmaktan sakın zira fazla konuşmak senin ayıplarını aşikar kılar ve düşmanlarının dinmiş kinlerini senin aleyhine tahrik eder.” *12070

5528.İmam Ali (a.s): “Ne mutlu malından fazla kalanı infak edene ve dilini çok konuşmaktan alıkoyana.” *12071


12070* Gurer'ul-Hikem, 2720
12071* Nehc’ul Belağa, 123. hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Çok Konuşmaktan Sakınmak

5529.Hz. Hızır (a.s) Musa’ya (a.s) yaptığı tavsiyesinde şöyle buyurmuştur: “Asla çok ve beyhude konuşma. Zira çok konuşmak alimleri lekeler ve aklı hafif kimselerin kötülüklerini aşikar kılar.” *12072

5530.Resulullah (s.a.a): “Allah’ın zikri dışında çok konuşmayın. Zira Allah’ın zikri dışında çok konuşmak kalbin katılaşmasına sebep olur. İnsanlardan Allah’a en uzak olan kimse ise kalbi katı olan kimsedir.” *12073

5531.İmam Ali (a.s): “Çok konuşmaktan sakın zira çok konuşmak sürçmeleri artırır ve insanı usandırır.” *12074

5532.İmam Ali (a.s): “Akıl kemale erince konuşmak azalır.” *12075

5533.İmam Ali (a.s): “Konuşmadığın sürece söz senin bağındadır (mahkumundur); söylediğin zaman sen onun bağındasın (mahkumusun). O halde altın ve gümüşünü koruduğun gibi, dilini de koru. Nice bir söz vardır ki, nimeti elden alır ve azabı celp eder.” *12076

5534.İmam Ali (a.s): “Konuştuğun zaman o sözün sana malik olur, onu söylemediğin zaman ise sen ona malik olursun.” *12077

5535.İmam Ali (a.s): “Sözünün de amelinden sayıldığını bilen kimse, zaruret dışında konuşmaz.” *12078

5536.İmam Ali (a.s): “Bilmediğin şeyleri söyleme; hatta bildiğin her şeyi bile söyleme. Zira Allah tüm organlarına bir takım şeyler farz kılmıştır; kıyamet günü onlarla sana delil getirecektir.” *12079

5537.İmam Ali (a.s): “Söz ilaç gibidir. Azı fayda verir, çoğu ise öldürür.” *12080

5538.İmam Ali (a.s): “Söz iki çirkin haslet arasında yer almıştır: Çok konuşmak ve az konuşmak. Zira çok konuşmak boş konuşma ile sonuçlanır. Az konuşmak ise konuşmada acizliğin göstergesidir.” *12081

5539.İmam Bakır (a.s): “Ben, insanın ilminin ölçüsünün aklının ölçüsünden fazla olmasını hoş görmediğim gibi dilinin ölçüsünün de ilminin ölçüsünden fazla olmasını hoş görmüyorum.” *12082

5540.İmam Hadi (a.s): “Cahil kimse kendi dilinin esiridir.” *12083
bak. 243. Konu, es-Samt


12072* Kenz'ul-Ummal, 44176
12073* Emali’et-Tusi, 3/1
12074* Gurer'ul-Hikem, 2680
12075* el-Bihar, 71/290/62
12076* Nehc’ul-Belağa, 381. hikmet
12077* Gurer'ul-Hikem, 4084
12078* Nehc’ul-Belağa, 349. hikmet
12079* a.g.e, 382. hikmet
12080* Gurer'ul-Hikem, 2182
12081* a. g. e. 1854
12082* Şerh-i Nehc’ul-Belağa-i İbn-i Ebi'l-Hadid, 7/92
12083* ed-Durret’ul-Bahire, 41

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Konuşmanın ve Sessizliğin Üstünlüğü

5541.İmam Zeyn’ul Abidin (a.s) kendisine, “Konuşmak mı daha üstündür yoksa sessiz kalmak mı?” diye sorulunca şöyle buyurmuştur: “Her ikisinin de bir takım afetleri vardır. Eğer her ikisi afetten uzak kalırsa o taktirde konuşmak sessiz kalmaktan daha üstündür.” Kendisine, “Nasıl olur ey ibn-i Resulillah?” diye arzedilince İmam şöyle buyurdu: “Zira aziz ve celil olan Allah peygamberlerine ve vasilerine susmayı emretmemiştir. Aksine onları söz ve kelam ile göndermiştir. Ne cennet susmakla birisine layık görülmüş, ne velayet ve Allah dostluğu susmakla birisine farz kılınmış, ne de birisi susmakla ateşten uzak kalmıştır. Aksine bunların tümü söz ve konuşma vasıtasıyla hasıl olmuştur.” *12084

5542.İmam Sadık (a.s): “Söz canların rahatlığı, sessizlik ise aklın rahatlığıdır.” *12085


12084* el-Bihar, 71/274/1
12085* a.g.e, 71/276/6

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Sessizliğin Konuşmaktan Üstünlüğü

5543.Hz. Lokman (a.s) çocuğuna şöyle buyurmuştur: “Ey oğulcağızım! Eğer sözün gümüşten olduğunu sanıyorsan bil ki sükut altındandır.” *12086

5544.Resulullah (s.a.a): “Alim insan için ilmini beyan hususunda susması doğru değildir. Cahil insan için de cehaleti üzere susması doğru değildir. Allah-u Teala şöyle buyurmuştur: “Eğer bilmiyorsanız zikir ehline sorun.”*12087 *12088

5545.Resulullah (s.a.a): “Suskunluk kötülüğü (amellerin katibi olan meleklere) yazdırmaktan daha hayırlıdır. İyiliği yazdırmak ise suskunluktan daha hayırlıdır.” *12089

5546.İmam Ali (a.s): “Cehalet üzere konuşmakta hayır olmadığı gibi hikmet hususunda susmakta da hayır yoktur.” *12090

5547.İmam Ali (a.s): “İçinde düşünce olmayan her sessizlik gaflettir.” *12091

5548.İmam Ali (a.s): “Sana vakar ve azamet bağışlayan suskunluk, utanç elbisesi giydiren sözden daha hayırlıdır.” *12092

5549.İmam Sadık (a.s): “Mümin kul sessiz kaldığı müddetçe iyilik sahibi olarak gösterilir. Ama konuşunca ya iyilik sahibi olarak yazılır veya kötü kimse olarak.” *12093



12086* el-Kafi, 2/114/6
12087* Nahl, 43
12088* Kenz'ul-Ummal, 29264
12089* el-Bihar, 71/294/64
12090* Şerh-i Nehc’ul-Belağa-i İbn-i Ebi'l-Hadid, 19/9
12091* el-Bihar, 71/275/2
12092* Gurer'ul-Hikem, 5867
12093* el-Kafi, 2/116/21

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

En Güzel Söz

5550.Resulullah (s.a.a): “En iyi söz Allah’ın sözüdür.” *12094

5551.İmam Ali (a.s): “En güzel söz kulakların işitmekten usanmadığı ve düşünceleri sıkıntıya sokmayan sözdür.” *12095

5552.İmam Ali (a.s): “En güzel söz güzel düzenin onu süslediği ve özel ve genel herkesin anladığı sözdür.” *12096

5553.İmam Ali (a.s): “En güzel söz bezdirmeyen ve az olmayan sözdür.” *12097


12094* Sunen’un-Nesai, 3/58
12095* Gurer'ul-Hikem, 3371
12096* a. g. e. 3304
12097* a. g. e. 4969

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Güzel Konuşmanın Fazileti

“…İnsanlarla güzel konuşun.” *12098

“İman eden kullarıma söyle, en güzel şekilde konuşsunlar. Doğrusu şeytan aralarını bozmak ister. Şeytan şüphesiz insanın apaçık düşmanıdır.” *12099

5554.Resulullah (s.a.a) kendisine “İşlerin en üstünü hangisidir?” diye soran birine şöyle buyurmuştur: “Yedirmek ve güzel konuşmak.”*12100

5555.İmam Zeyn’ul Abidin (a.s): “Güzel söz malı artırır, rızkı çoğaltır, eceli erteler, insanı Allah nezdinde sevimli kılar ve (sahibini) cennete götürür.” *12101

5556.İmam Bakır (a.s) aziz ve celil olan Allah’ın “İnsanlarla güzel konuşun” ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: “Sizler hakkında söylenmesini istediğiniz en iyi sözleri söyleyiniz.” *12102

5557.İmam Sadık (a.s): “Ey Şialar! Bizim için süs sebebi olun, utanç ve ar sebebi olmayın. İnsanlarla güzel konuşun, dillerinizi koruyun, boş konuşmayın ve kendinizi çirkin sözler söylemekten alıkoyun.” *12103


12098* Barka suresi 83
12099* İsra suresi, 53
12100* el-Bihar, 71/312/12
12101* Emali’es-Seduk, 12/1
12102* el-Kafi, 2/165/10
12103* Emali’es-Seduk, 327/17

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

330. Konu: Stokçuluk-İhtikar

Bölüm

Stokçuluk/İhtikar

5558.Resulullah (s.a.a): “Sadece hainler stokçuluk yaparlar.” *12104

5559.Resulullah (s.a.a): “Günahkar insan dışında hiç kimse stokçuluk yapmaz.” *12105

5560.İmam Ali (a.s): “İhtikar mahrumiyet nedenidir.” *12106

5561.İmam Ali (a.s): “İhtikar günahkarların ahlakıdır.” *12107

5562.İmam Ali (a.s): “İhtikar rezilliktir.” *12108

5563.İmam Ali (a.s): “İhtikar sıkıntılar bineğidir.” *12109

5564.İmam Ali (a.s): “Kendini stokçuluk için zorluğa düşürmek ahmakların hasletlerindendir.” *12110

5565.İmam Ali (a.s) Malik Eşter’i Mısır’a vali tayin edince kendisine yazdığı mektupta şöyle buyurmuştur: “Bil ki onların çoğu alış verişte aşırı sıkı tutan ve çirkin bir cimriliğe sahip olan kimselerdir. Fazla menfaat elde etmek için stokçuluk eder ve istedikleri gibi fiyat koyarlar. Bu insanlar için bir zarar, yöneticiler içinse bir ayıp kapısıdır. O halde stokçuluktan sakındır. Şüphesiz Resulullah (s.a.a) da bunu yasaklamıştır.” *12111

5566.İmam Ali (a.s): “İnsanlara zarar veren ve fiyatları yükselten bir stokçulukta hayır/bereket yoktur.” *12112

5567.İmam Sadık (a.s): “Şüphesiz aziz ve celil olan Allah taneyle (buğday…) insana minnette bulundu ve biti (haşereleri) ona musallat etti. Eğer böyle yapmasaydı sultanlar altın ve gümüş biriktirdikleri gibi onu da biriktirirlerdi (kulları mahrum kılarlardı.)” *12113

12104* Kenz’ul-Ummal, 9738
12105* a. g. e. 9723
12106* Gurer’ul-Hikem, 256
12107* a. g. e. 607
12108* a. g. e. 112
12109* el-Kafi, 8/19/4
12110* Gurer’ul-Hikem, 9349
12111* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
12112* Mustedrek’ul-Vesail, 13/274/15337
12113* el-Bihar, 103/87/3

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Stokçu

5568.Resulullah (s.a.a): “Stokçu melundur.”*12114

5569.Resulullah (s.a.a): “Pazarlarımızda stokçuluk eden kimse, Allah’ın Kitabı’nı inkar eden kimse gibidir.” *12115

5570.Resulullah (s.a.a): “Stokçu kul ne de kötüdür! Allah fiyatları indirirse üzülür ve yükseltirse sevinir.” *12116

5571.Resulullah (s.a.a): “Stokçular ve katiller cehennemde aynı derecede bulunurlar.” *12117

5572.Resulullah (s.a.a): “Her kim bir yiyeceği pahalı olur beklentisiyle kırk gün stoklarsa Allah’tan beri olmuştur ve Allah da ondan beridir.” *12118

5573.Resulullah (s.a.a): “Her kim yiyecek bir şey alır, Müslümanlara pahalı satmak için kırk gün stoklar, kırk gün sonra satar ve sonra tüm kazancını sadaka verirse bu iş yine de günahına kefaret olmaz.” *12119

5574.İmam Ali (a.s): “Stokçu nimetinden mahrumdur.” *12120

5575.İmam Ali (a.s): “Cimri stokçu kimse kendisine teşekkür etmeyen kimse (varis) için toplamakta ve özrünü kabul etmeyecek kimseye (Allah’a) doğru gitmektedir.” *12121


12114* a.g.e, 62/292; Kenz’ul-Ummal, 9716
12115* Kenz’ul-Ummal, 9717
12116* a. g. e. 9715
12117* a. g. e. 9739
12118* el-Bihar, 62/292
12119* Emali et-Tusi, 676/1427
12120* Gurer’ul-Hikem, 465
12121* a. g. e. 1842

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

331. Konu: Su Vermek

Bölüm

Su Vermenin Fazileti

5576.Resulullah (s.a.a): “Eğer erkek eşine su içirirse ecri vardır.” *12122

5577.Resulullah (s.a.a): “Günahların çoğalınca sürekli (susuz insanlara) su ver.” *12123

5578.İmam Seccad (a.s): “Her kim susuz bir mümine su verirse Allah ona cennetteki mühürlenmiş şaraptan içirir.” *12124

5579.İmam Bakır (a.s): “Her kim susuz insana su içirirse Allah ona cennetteki mühürlenmiş şaraptan içirir.” *12125

5580.İmam Bakır (a.s): “Kıyamet günü hesabı görülen ilk şey (susuz insana) verilen suyun sadakasıdır (sevabıdır).” *12126

5581.İmam Sadık (a.s): “En iyi sadaka susamış bir yüreğe su vermektir. Her kim bir hayvan veya onun dışında bir canlının yanan yüreğini suvarırsa aziz ve celil olan Allah hiç bir gölgenin olmadığı bir günde ona gölge verir.” *12127


12122* Kenz’ul-Ummal, 16380
12123* a.g.e, 16377
12124* el-Kafi, 2/201/5
12125* el-Bihar, 96/172/8
12126* a.g.e, s.173/13
12127* a. g. e. s.172/8

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

Bölüm

Su Veren İnsana Yakışan Şey

5582.Resulullah (s.a.a): “Bir gruba su veren kimse en sonda su içmelidir.” *12128

12128* a.g.e, s.455/24

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

332. Konu: Sultan-Padişah

Bölüm

Zalim Sultana Gidip Gelmek

5583.Resulullah (s.a.a): “Sultana gidip gelmekten sakının. Şüphesiz bu dini yok eder. Sultana yardım etmekten sakının. Şüphesiz siz onun işini övmezsiniz.” *12129

5584.Resulullah (s.a.a): “Sultana bağlanan kimse fitneye düşer. Sultana yakınlığı artanın, Allah’a uzaklığı artar.” *12130

5585.Resulullah (s.a.a): “Sultanın kapılarından ve etrafından geçmekten sakının. Sultanın kapısına ve etrafına en yakın olanınız, aziz ve celil olan Allah’a en uzak olanınızdır. Sultanı, aziz ve celil olan Allah’a tercih eden kimseden Allah sakınmayı giderir ve onu şaşkınlık içinde bırakır.” *12131

5586.İmam Ali (a.s): “Sultanın arkadaşı aslana binen kimse gibidir; başkaları ona gıpta ederken, o ne kadar tehlikeli yerde olduğunu bilir.” *12132

5587.İmam Ali (a.s): “Sultandan uzaklaş ki şeytanın hilelerinden güvende olasın.” 12133
bak. el-Mulk, 1565. Bölüm


12129* el-Bihar, 10/368/7
12130* a. g. e. 75/371/13
12131* a. g. e. s. 372/19
12132* Nehc’ul Belağa, 263. hikmet
12133* el-Bihar, 77/215/1