HULASA - Mizan’ul Hikmet

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

108. Bölüm

Kötü Yöneticilerin Hakimiyet Sebebi

“Ardında ve önünde insanoğlunu takip edenler vardır; Allah’ın emriyle onu gözetirler. Bir topluluk kendi nefislerinde olanı değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştirmez. Allah bir milletin fenalığını dileyince artık onun önüne geçilmez. Onlar için Allah’tan başka hami de bulunmaz.” *13470

5990.Resulullah (s.a.a): “Olduğunuz gibi idare edilirsiniz.” *13471

5991.Resulullah (s.a.a): “Aziz ve celil olan Allah şöyle buyurmuştur: “Beni tanıyan bir yaratığım bana isyan ettiğinde ona
5992.yaratıklarımdan beni tanımayanı musallat kılarım.” *13472

5993.İmam Ali (a.s) ashabını kınayarak şöyle buyurmuştur: “Nefsim, (kudret) elinde olana andolsun, bu kavim (Muaviye taraftarları) sizi yenecektir. Onların sizden daha haklı olduklarından değil; önderlerinin batıl emirlerine koşarak uymalarından, sizin de benim hakka yönelik emrime itaat etmeyişiniz-dendir.” *13473
bak. el-Fesad, 1477. Bölüm; el-Maruf (2), 1285. Bölüm


13470* Ra’d, 11
13471* Kenz'ul-Ummal, 14972
13472* el-Fakih, 4/404/5871
13473* Nehc’ul-Belağa, 97. hutbe

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

109. Bölüm

Adil Yöneticiler

5994.İmam Sadık (a.s): “Her kim insanların işlerinden birinin yöneticiliğini elde eder, adaletli davranır, evinin kapısını insanların yüzüne açık tutar, insanlara kötülük etmez ve insanların işleriyle ilgilenirse aziz ve celil olan Allah’ın, kıyamet günü onu korkudan güvende kılması ve cennete koyması bir hak olur.” *13474

13474* el-Bihar, 75/340/18

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

110. Bölüm

Zalim Yöneticiler

5995.Resulullah (s.a.a): “Her kim Müslümanların işlerinden birinin sorumluluğunu üstlenir ve onlara hıyanette bulunursa o ateştedir.” *13475

5996.İmam Ali (a.s): “Yırtıcı, obur ve acımasız bir hayvan, cellat ve zalim olan hükümdardan daha iyidir.” *13476

5997.İmam Ali (a.s): “Hükümdarların en kötüsü günahsız kimsenin kendisinden korktuğu kimsedir.” *13477

5998.İmam Ali (a.s): “Her kimin hükümeti zalim olursa devleti de zail olur.” *13478


13475* et-Terğib ve't-Terhib, 3/176/40
13476* Gurer’ul Hikem, 5626
13477* a. g. e. 5687
13478* a. g. e. 8365

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

111. Bölüm

Yöneticinin Nefsinde Olması Farz Olan Şey

5999.İmam Ali (a.s) Mısır’a vali tayin ettiğinde Malik Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Salih insanları, Allah’ın kullarının diliyle söylettiği şeylerden anlamak mümkündür. Senin için kıymetli azık, salih amel olsun. Heva ve hevesine hakim ol. Sana düşen; helal olmayan şeylerde nefsini dizginlemektir. Zira onu dizginlemek sevdiği veya sevmediği şeyler hususunda ona karşı insaflı olmaktır.” *13479

6000.İmam Ali (a.s) aynı mektupta şöyle buyurmuştur: “Allah’a karşı insaflı ol; halka, ailenin seçkinlerine, kendilerine özel ilgi duyduğun emrindeki kimselere karşı insaflı davran. Böyle yapmazsan, ancak zulmetmiş olursun.” *13480

6001.İmam Ali (a.s) aynı mektupta şöyle buyurmuştur: “Kendini beğenmekten, seni nefsinle böbürlenmeye sevkeden şeylere güvenmekten, aşırı övgüyü sevmekten sakın. Çünkü bunlar, ihsan sahiplerinin ihsanlarını helak etmek için şeytanın aradığı uygun fırsatlardır.” *13481


13479* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
13480* a. g. e.
13481* a. g. e.

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

112. Bölüm

Yöneticinin Hakimiyetinde Kendisine Farz Olan En Önemli Şey

6002.İmam Ali (a.s) Ömer bin Hattap’a şöyle buyurmuştur: “Şu üç şeyi eğer hatırında tutar ve onunla amel edersen artık başka bir şeye muhtaç olmazsın. Eğer onları terkedersen hiçbir şey sana fayda vermez.”Ömer şöyle dedi: “Onlar nedir Ey Eba’l Hasan!” İmam şöyle buyurdu: “Yakın ve uzak kimse hakkında had ve cezaları uygulaman, hoşnutluk ve gazap halinde Allah’ın kitabı esasınca hüküm vermen, kızıl ve beyaz derili herkese (beytülmali) adil bir şekilde bölüştürmendir.”Ömer şöyle dedi: “Canıma andolsun ki kısa ve çok açık bir şekilde beyan ettin.” *13482

6003.İmam Ali (a.s) Mısır’a tayin ettiğinde Malik Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Halkına merhametle muamele etmeyi kalbine şiar, onları sevip, lütfetmeyi kendine huy edin. Onlara karşı yiyeceklerini ganimet bilen yırtıcı bir canavar gibi olma. Çünkü, onlar iki sınıftır: Bir kısmı, dinde kardeşindir, bir kısmı ise yaratılışta senin eşindir. Onlar yanılıp hata edebilirler, kusurları olabilir, kasten veya hata ile ellerinden bir şey çıkabilir. O halde Allah’ın seni bağışlamasına nasıl sevinip hoşnut olursan, sen de on¬lara karşı bağışlayıcı davranıp kusurlarını affet. Çünkü sen, onlardan üstünsün; seni bu işe tayin eden senden üstün ve Allah da seni vali tayin edenden üstündür.” *13483

6004.İmam Ali (a.s) aynı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Senin için işlerin en sevimlisi hakta orta yolda olan, adalette en genel bulunan ve halkın hoşnutluğunu en çok toplayan iş olmalıdır. Çünkü genelin öfkesi özelin rızayetini faydasız kılar; oysa genelin hoşnutluğuyla özelin öfkesi örtülüp giderilir. Zira bu yakınlar hakime bollukta en ağır gelen, darlıkta en az yardım eden, haklarında insafla hükmedilmesini hoş görmeyen, isteklerinde inatla direnen, verildiğinde az şükreden, verilmediğinde özrü zor kabul eden, zamanın güçlüklerine karşı en az direnç gösteren kimselerdir. Dinin direği olan, İslam cemaatini oluşturan, düşmanlara karşı duran, ümmetin çoğunluğu olan halkı daha çok sevmeli ve onlara daha fazla meyletmelisin.” *13484

6005.İmam Sadık (a.s): “Yönetici bir kimsenin insanların özeli ve geneli hakkında şu üç şeye riayet etmesi gerekir: “İyileri iyilikle mükafatlandırmalıdır ki insanların iyiliğe rağbeti artsın, tevbe etmesi ve sapıklıktan dönmesi için kötü kimselerin günahlarını örtmek ve insanların arasında ihsan ve insaf yoluyla kaynaşma icat etmek.” *13485
bak. 141. konu, el-Mudarat


13482* et-Tehzib, 6/227/547
13483* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
13484* a.g.e.
13485* Tuhef'ul-Ukul, 319

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

113. Bölüm

Yöneticiye Memur Tayininde Farz Olan Şey

6006.Resulullah (s.a.a): “Her kim bir genci bir gruba başkan kılar ve o grup arasında Allah’ın daha çok beğendiği bir kimse bulunursa şüphesiz Allah’a hıyanet etmiş olur.” *13486

6007.Resulullah (s.a.a): “Allah’a yemin olsun ki biz bu işi isteyen veya bu iş hususunda ihtiraslı olan kimseyi bu işe tayin etmeyiz.” *13487

6008.Resulullah (s.a.a) Abdurahhman bin Semure’ye şöyle buyurmuştur: “Ey Abdurrahman bin Semure! Sakın yöneticiliği talep etme. Zira eğer senin istemenle bu makam sana verilecek olursa onu idare etmekte kendi haline bırakılırsın ve eğer sen istemeden sana bırakılacak olursa onu idare etmekte yardım edilirsin.” *13488

6009.İmam Ali (a.s) Mısır’a tayin ettiğinde Malik Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Memurların işleri konu-sunda çok dikkatli ol. Onları denedikten sonra görevlendir. Dostluk sebebiyle ve başkalarına danışmadan tayin etme. Çünkü bu ikisi (dostluk sebebiyle ve başkalarına danışmadan tayin etmek), zulüm ve hıyanet şubelerinin bir araya gelmelerine sebep olur. Bunları iyi ailelerden, İslam’a eskiden girmiş tecrübeli ve hayalı kişilerden seç.” *13489

6010.İmam Ali (a.s) aynı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Yaptıklarını denetle, onların peşice vefalı ve sadık kişilerden seçilmiş ajanlar gönder; çünkü, onların gizli işlerinden haberdar olman, emin olarak işlerini yapmalarına, halka şefkatle muamele etmelerine sebep olur. Memur yardımcılarının seni ihanete düşürmesinden sakın. İçlerinden biri, görevine ihanet ettiği ve ajanların raporları hıyanetinde birleştiği zaman, bu sana delil olarak yeter. Artık onun bedenine ceza vermeli, yaptıklarından dolayı onu sorgulamalısın. Sonra onu zillete düşürüp hıyanetle damgalamalı, suçluluk utancını boynuna takmalısın.” *13490


13486* el-Bihar, 23/75/24
13487* Sahih-u Muslim, 3/1456/14
13488* Sunen-u Ebi Davud, 2929
13489* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
13490* a.g.e.

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

114. Bölüm

Yöneticinin Halktan Gizlenmemesi

6011.İmam Ali (a.s) aynı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Halkından uzun müddet gizlenme. Çünkü valinin halkından gizlenmesi, halkı sıkıntıya sokan işlerden-dir ve işlerdeki bilgisinin azlığına delalet eder. Onlardan gizlenmek bir çok şeyi bilmelerine engel olur, onların gözüne büyük şeyler küçük; küçük şeyler büyük görünür. İyilik kötü görünür; kötülük güzel görünür; sonuçta hakla batıl birbirine karışır.” 13491

6012.İmam Sadık (a.s): “Her kim insanların işlerinden birinin sorumluluğunu üstlenir de adaletli davranır, kapısını insanların yüzüne açar, perdesini kenara iter, insanların işleriyle ilgilenirse Allah’ın da kıyamet günü onu korkudan güvende kılması ve cennetine koyması bir hak olur.” *13492


13491* a. g. e.
13492* Tenbih'ul-Havatir, 2/165

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

115. Bölüm

Yöneticinin Mustaz’af Halkı Önemsemesinin Farz Oluşu

6013.İmam Ali (a.s) Mısır’a vali tayin ettiğinde Malik Eşter’e yazdığı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Zamanının bir kısmını ihtiyaçlarını ve sıkıntılarını sana söylemek isteyenlere ayır. Onlarla herkese açık bir yerde oturarak konuş. O mecliste, yaratanına karşı mütevazi ol. Askerlerinden, yardımcılarından, koruyucularından korkmadan, çekinmeden seninle konuşmalarını sağla. Resulullah’ın bir çok yerde “Allah, zayıfın korkmadan, dili dolaşmadan güçlüden hakkını alamadığı bir ümmeti asla temizlemeyecektir” dediğini duydum. O halde onların sert konuşmalarına ve konuşma yeter-sizliklerine tahammül et. Daralmayı, büyüklenerek onlarla konuşmaktan çekinmeyi bırak” *13493

6014.İmam Ali (a.s) aynı mektubunda şöyle buyurmuştur: “Allah için, Allah için, hilesi olmayan aşağı tabakayı gözet. Onlar yoksul, muhtaç, darlıktan bunalmış, dertlerle boğuşan, kazançtan aciz kişilerdir. İçlerinde dilenenler olduğu gibi, bir şey uman fakat, kimseden bir şey istemeyenler de vardır. Allah onlara bir hak tayin etmiş ve senden de ona riayet etmeni istemiştir. O halde onu korumaya çalış. Onlara beytülmalinden bir pay ayır ve her şehirde İslam’a (devlete) ait arazilerin gelirlerinden de bir pay ver… Onlardan, insanlar tarafından hakir görülen fakat, gelip sana dert anlatmayanları ara bul. Onları bulmak, hallerini anlamak için, Allah’tan korkan, büyüklenmeyen, mütevazi kişiler yolla da o kimselerin du¬rumlarını sana iletsinler. Sonra insanlar hakkında buluşma gününde Allah’a mazeret getirebileceğin bir şekilde davran. Fakirler ve sefiller, insanlar içinde insafa en fazla layık kişilerdir. Haklarını eda etmede, Allah katında bir mazeretin olacak şekilde hareket et.” *13494


13493* Nehc’ul-Belağa, 53. mektup
13494* a. g. e. 53. mektup

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

116. Bölüm

Allah’ın Velilerinin Özellikleri

“İyi bilin ki, Allah’ın dostlarına korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir. Onlar Allah’a iman etmiş ve O’na karşı gelmekten sakınmışlardır.” *13495

6015.İmam Ali (a.s): “İnsanlar dünyanın zahirine bakarken, Allah’ın velileri, onun batınına bakarlar; insanlar dünyanın bugünüyle meşgul olurken (çabuk elde edilen şeyler peşinde koşarken), onlar dünyanın sonuyla (ahiret hazırlığıyla) meşgul olurlar; onlar dünyanın kendilerini öldürmesinden çekindikleri şeyleri öldürürler; kendilerini terkedecek olanları bilir, onları terkederler; başkalarının dünyadan elde ettiği çok şeyi (ahiret nimetine oranla) az görürler; onu elde etmelerini kaybetmek sayarlar; insanların uzlaştığı şeye düşman, düşmanlık ettikleri şeye de dostturlar. Kitap onlarla bilinir; onlar Kitab’ı bilirler; Kitap onlarla ayakta durur; onlar da Kitab’la ayakta dururlar; umdukları şeyden daha üstün bir şey ummazlar; korktukları şeyden daha üstün bir şeyden korkmazlar.” *13496

6016.İmam Sadık (a.s): “Ey Ebu Basir! Gaybeti halinde zuhurunu bekleyen ve zuhur ettiğinde de kendisine itaat eden Kaim’imizin Şiilerine ne mutlu! Onlar Allah’ın dostlarıdır, onlara ne bir korku vardır ve ne de onlar hüzünlenirler.” *13497
bak. el-İman, 198. Bölüm; et-Takva, 1863. Bölüm

13495* Yunus, 62, 63
13496* Nehc’ul-Belağa, 432. hikmet
13497* Nur’us-Sakaleyn, 2/309/94

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

386. Konu: Vera’-Sakınma

117. Bölüm

Ve’ra -Sakınma

6017.Resulullah (s.a.a): “Her şeyin bir temeli vardır. İmanın temeli ise günahlardan sakınmadır.” *13498

6018.Resulullah (s.a.a): “Dinin temeli günahlardan sakınmadır.” *13499

6019.Resulullah (s.a.a): “Dininizin en üstünü sakınmadır.” *13500

6020.İmam Ali (a.s): “Hiçbir mevzi sakınmadan daha iyi değildir.” *13501

6021.İmam Ali (a.s): “Sakınmak bir kalkandır.” *13502

6022.İmam Ali (a.s): “Her kim bizi severse bizim amel ettiğimiz gibi amel etmeli ve sakınmadan yardım almalıdır. Zira sakınmak dünya ve ahiret işinde en iyi yardımcıdır.” *13503

6023.İmam Bakır (a.s): “İbadetlerin en zoru sakınmadır.” *13504

6024.İmam Sadık (a.s): “Sakınmaktan ayrılmayın zira sakınmak bizim tabi olduğumuz, kendisiyle Allah’a itaat ve kulluk ettiğimiz ve dostlarımızdan istediğimiz dindir.” *13505

6025.İmam Sadık (a.s): “Yüz bin veya daha fazla insanın yaşadığı bir şehirde yaşadığı halde kendisinden daha çok sakınan birinin bulunduğu kimse bizden değildir ve yüceliğe de sahip değildir.” *13506


13498* Kenz'ul-Ummal, 7284
13499* a. g. e. 7300
13500* el-Bihar, 70/304/18
13501* Nehc’ul-Belağa, 371. hikmet
13502* a. g. e. 4. hikmet
13503* el-Bihar, 70/306/30
13504* el-Kafi, 2/77/5
13505* Emali’et-Tusi, 281/544
13506* el-Kafi, 2/78/10

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

118. Bölüm

Sakınmanın Meyvesi

6026.İmam Ali (a.s): “Sakınmanın neticesi nefsin ve dinin düzelmesidir.” *13507

6027.İmam Ali (a.s): “Sakınmak haramları işlemeye engel olur.” *13508

6028.İmam Ali (a.s): “Sakınmak takvanın temelidir.” *13509

6029.İmam Ali (a.s): “İlim, sakınma olmaksızın temizlemez.” *13510

6030.İmam Sadık (a.s): “Allah’tan korkunuz ve dininizi sakınarak koruyunuz.” *13511


13507* Gurer'ul-Hikem, 4636
13508* a. g. e. 1436
13509* a. g. e. 1107
13510* a. g. e. 10689
13511* el-Kafi, 2/76/2

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

119. Bölüm

Sakınmanın İbadetteki Rolü

6031.İmam Ali (a.s): “Sakınmakla birlikte olmayan bir ibadette hayır yoktur.” *13512

6032.İmam Seccad (a.s): “Sakınmak ibadetin düzenidir. İlk bozulduğunda düzen bozulduğu gibi dindarlık da bozulur.” *13513

6033.İmam Sadık (a.s): “İbadetlerde çaba göstermek sakınmakla birlikte olmazsa faydalı değildir.” *13514

6034.İmam Sadık (a.s) Amr bin Said’e şöyle buyurmuştur: “Sana ilahi takvayı, sakınmayı ve ibadet için çalışmayı tavsiye ediyorum. Bil ki sakınmanın olmadığı bir çaba fayda vermez.” *13515


13512* el-Mehasin, 1/65/9
13513* Tenbih'ul-Havatir, 2/88
13514* el-Kafi, 2/77/4
13515* el-Bihar, 70/296/1

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

120. Bölüm

Vera’nın Anlamı

6035.Resulullah (s.a.a): “Vera (sakınmak) amellerin efendisidir. Her kim halvette Allah ile karşı karşıya kaldığında kendisini sakındıracak bir takvaya sahip değilse Allah artık amellerine teveccüh etmez. Zira sakınmak Allah’tan gizli ve açıkta korkmak, varlık ve yoklukta iktisatlı olmak, hoşnutluk ve gazap halinde adalete riayet etmektir.” *13516

6036.İmam Ali (a.s): “Sakınmanın aslı günahlardan uzak durmak ve haramdan sakınmaktır.” *13517

6037.İmam Ali (a.s): “Sakınmak şüphelerle karşılaştığında durmaktır (ihtiyat etmektir.)” *13518

6038.İmam Sadık (a.s) sakınan kimse hakkında sorulunca şöyle buyurmuştur:
6039.“Aziz ve celil olan Allah’ın haramlarından sakınan kimsedir.” *13519

6040.İmam Sadık (a.s) aynı soruya cevap olarak şöyle buyurmuştur: “Sakınan kimse Allah’ın haramlarından sakınan ve onlardan uzak duran kimsedir. Eğer şüphelerden sakınmazsa bilmeden harama düşer.” *13520


13516* Kenz'ul-Ummal, 7299
13517* Gurer'ul-Hikem, 3097
13518* a. g. e. 2161
13519* el-Kafi, 2/77/8
13520* el-Bihar, 70/303/15

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

121. Bölüm

İnsanların En Çok Sakınanı

6041.Resulullah (s.a.a): “Allah’ın haramlarından kaçın ki insanların en çok sakınanı olasın.” *13521

6042.İmam Ali (a.s): “İnsanların en çok sakınanı istek ve yakarışlardan en uzak olanıdır.” *13522

6043.İmam Ali (a.s): “Sizin en zeki olanınız en çok sakınanızdır.” *13523

6044.İmam Bakır (a.s): “Aziz ve celil olan Allah şöyle buyurmuştur: “Ey Ademoğlu! Sana haram kıldığım şeylerden uzak dur ki insanların en çok sakınanı olasın.” *13524


13521* el-Bihar, 69/368/4
13522* Gurer'ul-Hikem, 3368
13523* a. g. e. 2839
13524* el-Kafi, 2/77/7

[Kerbela44]

Ynt: HULASA - Mizan’ul Hikmet

387. Konu: Vesvese

122. Bölüm

İnançlarda Vesvese

“De ki: “İnsanlardan ve cinlerden olan insanların gönüllerine vesvese veren o sinsi vesvesecinin şerrinden, insanların Rabbi, insanların hükümranı ve insanların ilahı olan Allah’a sığınırım.” *13525
bak. A’raf suresi, 20; Ta-Ha, 120

6045.Resulullah (s.a.a) kendisine, “Bazen insanın zihnine öyle şeyler geliyor ki insanın gökten düşmesi, göğün ortasında kuşların kendisini kapması bu zihninden geçen şeyleri dile getirmekten daha sevimlidir” diye sorulunca şöyle buyurmuştur: “Bu salt imandır veya apaçık bir imandır.” *13526

6046.Resulullah (s.a.a): “Allah, dile veya amel aşamasına getirmedikçe ümmetimin zihni şüphelerini ve vesveselerini affetmiştir.” *13527


13525* Nas, 1-6
13526* Kenz'ul-Ummal, 1709
13527* Tenbih'ul-Havatir, 2/120