Doğumu
Muhammed b. Mesud b. Muhammed b. Ayyaşî Semerkandî-i Kûfî, künyesi Ebu'n-Nazr'dır ve "Ayyaşî" diye meşhurdur; büyük fakih ve alimlerdendir. Fıkıh, edebiyat, hadis ve tefsir dallarından uzmandı. O, Sıkat'ul-İslam Kuleynî'nin üstadı ve zamanının ileri gelen fakihlerindendir. O Hicri 3. ve 4. yüzyılın alimlerindendir.
Saadet Yolunda
Ayyaşî'nin doğum yeri olan Semerkand ve Buhara halkının geneli Ehl-i Sünnet fıkhına tabî idi. O da Ehl-i Sünnet fıkhının takipçilerindendi. Ama mütalaa ve araştırmalar neticesinde feyizler dolusu Caferî fıkhına girmek, ona nasip oldu. Babasından kalan üç yüz bini aşkın dinarı ilim ve hadis yayma yolunda infak etti.
Diyorlar ki, onun evi cami gibiydi. Kârîler, muhaddisler, alimler, talebeler ve müfessirlerle doluydu. O evde kimi telifle, kimi tashihle, kimi tatbikle, kimi şerh ve haşiye yazmakla meşgul idi. Onun iki çeşit toplantısı vardı. Biri avam ve normal halk ve diğeri ulema ve özel kişiler içindi. Reyhanet'ul-Edeb'in sahibi merhum Müderris, onun hakkında şöyle yazar: Meşhur Rical'ın yazarı Keşşî, Ayyaşî'nin talebelerinden olup ondan rivayet nakleder. Ayyaşî ilimde, fazilette, edebiyatta ve daha birçok alanda zamanının dahisi idi.
Ayyaşî'nin tıp, astronomi, fıkıh ve kıyafet dallarında 200 ciltten fazla kitabı vardır. İbn-i Nedim el-Fihrist kitabında onlardan 150'den fazlasını zikretmektedir. Mâsum Ehl-i Beyt İmamlardan gelen hadisler ışığında yaptığı tefsir en önemli eserlerindendir. Bu eseri, Tefsir-i Fırat ve Ali b. İbrahim'in tefsirine benzemektedir.
Ez-Zeria'nın sahibi Allame Merhum Hacı Ağa Bozorg-i Tahranî, onun hakkında şöyle der: "Tefsir-i Ayyaşî'nin sahibi çeşitli dallarda iki yüzü aşkın kitap kaleme almıştır. O, Keşşî'nin hadis üstadı ve merhum Kuleynî ile aynı dönemde yaşamıştır. Oğlu Câfer, onun kitaplarından rivayet eder. Bu kitaplarından biri tefsiridir."
Eserleri
Önemli eserleri şunlardır:
1- Kitab'ut-Tefsir
2- el-Maarîz
3- Kitabu’ş-Şiir
4- El-Enbiya ve'l-Evliya
5- Sîret-u Ebî Bekr
6- Siret-u Ömer
7- Siret-u Osman
8- Mekke ve'l-Harâm
9- es-Salât
10- et-Taharet
11- Muhtasar'us-Salât
12- Muhtasar'ul-Hayız
13- El-Cenaiz
14- Muhtasar'ul-Cenaiz
15- Menasik
16- El-Alim ve'l-Mutaallim
17- Ed-Daâvat
18- Ez-Zekat
19- El-Eşribe
20- El-Azahî
Vefatı
Âlam'ın sahibi Ziriklî, onun vefat tarihini 320 h.k. olarak kaydetmiştir.
Muhammed b. Mesud b. Muhammed b. Ayyaşî Semerkandî-i Kûfî, künyesi Ebu'n-Nazr'dır ve "Ayyaşî" diye meşhurdur; büyük fakih ve alimlerdendir. Fıkıh, edebiyat, hadis ve tefsir dallarından uzmandı. O, Sıkat'ul-İslam Kuleynî'nin üstadı ve zamanının ileri gelen fakihlerindendir. O Hicri 3. ve 4. yüzyılın alimlerindendir.
Saadet Yolunda
Ayyaşî'nin doğum yeri olan Semerkand ve Buhara halkının geneli Ehl-i Sünnet fıkhına tabî idi. O da Ehl-i Sünnet fıkhının takipçilerindendi. Ama mütalaa ve araştırmalar neticesinde feyizler dolusu Caferî fıkhına girmek, ona nasip oldu. Babasından kalan üç yüz bini aşkın dinarı ilim ve hadis yayma yolunda infak etti.
Diyorlar ki, onun evi cami gibiydi. Kârîler, muhaddisler, alimler, talebeler ve müfessirlerle doluydu. O evde kimi telifle, kimi tashihle, kimi tatbikle, kimi şerh ve haşiye yazmakla meşgul idi. Onun iki çeşit toplantısı vardı. Biri avam ve normal halk ve diğeri ulema ve özel kişiler içindi. Reyhanet'ul-Edeb'in sahibi merhum Müderris, onun hakkında şöyle yazar: Meşhur Rical'ın yazarı Keşşî, Ayyaşî'nin talebelerinden olup ondan rivayet nakleder. Ayyaşî ilimde, fazilette, edebiyatta ve daha birçok alanda zamanının dahisi idi.
Ayyaşî'nin tıp, astronomi, fıkıh ve kıyafet dallarında 200 ciltten fazla kitabı vardır. İbn-i Nedim el-Fihrist kitabında onlardan 150'den fazlasını zikretmektedir. Mâsum Ehl-i Beyt İmamlardan gelen hadisler ışığında yaptığı tefsir en önemli eserlerindendir. Bu eseri, Tefsir-i Fırat ve Ali b. İbrahim'in tefsirine benzemektedir.
Ez-Zeria'nın sahibi Allame Merhum Hacı Ağa Bozorg-i Tahranî, onun hakkında şöyle der: "Tefsir-i Ayyaşî'nin sahibi çeşitli dallarda iki yüzü aşkın kitap kaleme almıştır. O, Keşşî'nin hadis üstadı ve merhum Kuleynî ile aynı dönemde yaşamıştır. Oğlu Câfer, onun kitaplarından rivayet eder. Bu kitaplarından biri tefsiridir."
Eserleri
Önemli eserleri şunlardır:
1- Kitab'ut-Tefsir
2- el-Maarîz
3- Kitabu’ş-Şiir
4- El-Enbiya ve'l-Evliya
5- Sîret-u Ebî Bekr
6- Siret-u Ömer
7- Siret-u Osman
8- Mekke ve'l-Harâm
9- es-Salât
10- et-Taharet
11- Muhtasar'us-Salât
12- Muhtasar'ul-Hayız
13- El-Cenaiz
14- Muhtasar'ul-Cenaiz
15- Menasik
16- El-Alim ve'l-Mutaallim
17- Ed-Daâvat
18- Ez-Zekat
19- El-Eşribe
20- El-Azahî
Vefatı
Âlam'ın sahibi Ziriklî, onun vefat tarihini 320 h.k. olarak kaydetmiştir.