Atasözlerimizdeki Tezatlar

Atasözlerimizdeki Tezatlar


Güzel Türkçemiz o kadar zengin ki hemen hemen yaşadığımız her olayın ardından atalarımız boşuna dememiş ile başlayan bir atasözü kondurabiliyoruz. Peki atalarımız bizim yaşadığımız olayları önceden biliyorlar mıydı? Cevabı çok basit. Hayır… Onların yaptığı tek şey yaşayabileceğimiz her olayın ardından bize öğüt verici birkaç anı bırakmaktı. Hal böyle olunca ortaya birbiriyle çelişen olayların doğurduğu birbiriyle çelişen atasözleri ortaya çıkmış. İşte böylece her olaya uydurabileceğimiz bir atasözü bulabiliyoruz. Eee hakikaten atalarımız işlerini biliyorlarmış İşte size birkaç tane örnek:


Damlaya damlaya göl olur. / Taşıma suyla değirmen dönmez.
İyi insan lafın üstüne gelir. / İti an çomağı hazırla!
Bir elin nesi var iki elin sesi var. / Nerde çokluk orda ..luk.
Fazla mal göz çıkarmaz. / Azıcık aşım ağrısız başım
Kervan yolda düzelir. / Balık baştan kokar.
Söz gümüşse,sükut altındır. / Sükut ikrardan gelir.
Harama uçkur çözülmez. / Güzele bakmak sevaptır.
İki gönül bir olunca samanlık seyran olur. / İki çıplak bir hamama yakışır.
Bülbülün çektiği dili belası../ Bilmemek ayıp değil öğrenmemek (sormamak) ayıp.
Eşeğe altın semer vursan, eşek yine eşektir. / Ye kürküm ye.
Eğri otur doğru konuş. / Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
Düşenin dostu olmaz. / Dost kara günde belli olur.
Ava giden avlanır. / Atın ölümü arpadan olsun.
Erken kalkan yol alır. / Acele işe şeytan karışır.
Birlikten kuvvet doğar. / Körler, sağırlar; birbirlerini ağırlar.
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. / Lafla peynir gemisi yürümez.
Gün ola harman ola. / Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir.
Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol. / Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma.
İyilik yap denize at. / Merhametten maraz doğar.
Zararın neresinden dönülse kardır. / Gelen gideni aratır.
Yüzü güzel olanın huyu da güzel olur. / Yüzü güzel olanı değil huyu güzel olanı sev.
Akıl akıldan üstündür. / Aklın yolu birdir.
El elden üstündür. / Alet işler el övünür.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz. / Kurunun yanında yaş da yanar.
Zorla güzellik olmaz. / Zora dağlar dayanmaz.
Öfke baldan tatlıdır. / Öfke ile kalkan zararla oturur.
İşleyen demir ışıldar. / İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur.
Fazla mal göz çıkarmaz. / Azı karar çoğu zarar.
İnsanın kıymetini insan bilir. / İnsanoğlu çiğ süt emmiş.
Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al. / Beş parmağın beşi birbirine benzemez.
Olmaz olmaz deme. / İş olacağına varır.
Eski dost düşman olmaz. / Güvenme dostuna saman doldurur postuna..
Harama el uzatılmaz. / Üzümü ye bağını sorma.
ALINTI

[Adonya]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

Ne yazikki ,toplumun ahlak ve manevi-dini duygularini hedef alan ISRAILIYET kökenli atasözleri halkimizca bilincsiz bir sekilde benimsenmis ve kullanilmakta,örnegin;
Üzümü ye bagini sorma
Bana dokunmayan yilan bin yasasin
gemisini yürüten kaptandir
El öpmekle agiz kirlenmez
Dogru diyeni dokuz köyden kovarlar..vs.
Bizde 10. köye gideriz köymü yok,saka bir tarafa dikkat edilirse hapsi dini ve manevi degerlerin altina dinamit koyan sacma sapan israiliyet sözler....

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

haklısınız israiliyetten çok şey geçirilmiş maalesef hayatımıza.

[gulistan_2]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

isine gelen, kendisine uygun sözü söyleyip, kendisini tastikliyor bu sözlerle, malesef oldukca da yaygin

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

Her atasözü söylendiği yer ve durum için söylenir.Atasözlerimiz`de hiç bir çelişki yoktur.Halk arasında söylenen her söz`de atasözü değildir.

[melek yavuz]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

bu konunun neyini tartışıyorsunuz anlamıyorum.Atasözleri o dönemde yaşayan insanların olaylar karşısında tepkilerini dile getirmesidir.Ayrıca israille ne ilgisi var?bilmediğimden soruyorum.

[gulistan_2]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

ceri kardes bakarmisiniz insanimiza; dillerinde en cok ne var? atasözümü yoksa bir ayet veya bir hadismi?
bu bize neyi gösterir?
insanimizin ölcüsü, deger yargilari, dinden önce kültürdür, ilahi ögütten önce atalar izidir.
atasözleri icerisinde cok incelikler var, zaman zaman bende severek kullaniyorum...fakat beni endiselendiren yukarida yazdigim seylerdir

[meshedi313]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

Bazıları olmamış. Yani tezat değiller. Farklı şeylerden bahsediyorlar. Araştırmanın daha titiz bir şekilde yapılması gerekir.

1.
"§ damlaya damlaya göl olur
azar azar olagelen şeyler birikerek önemli bir niceliğe ulaşacağı için küçümsenmemelidir." anlamındadır. Oysa "Taşıma suyla değirmen dönmez." diğer atasözünün tezatını bir anlam içermiyor. Birinci atasözü birikim yapmanın öneminden bahsediyor diğerinin anlamı ise şöyle:
[1] İşi yapacak olanda yeteri kadar güç ve yetenek bulunmadıkça, başkalarının küçük yardımlarıyla sürekli ve büyük bir iş yürütülemez.

2. Söz gümüşse,sükut altındır. / Sükut ikrardan gelir.
atasözleri arasında da hiçbir şekilde bir tezatlık yoktur. Bunlar da farklı şeylerden bahsederler.

"§ sükût ikrardan gelir
susmak kabul etmek demektir." anlamındadır.

"§ söz gümüşse sükût altındır
susmak bazen konuşmaktan daha iyi sonuç verir." anlamındadır. Görüldüğü gibi bunların arasında da bir tezatlık yoktur.

3.
§ iki çıplak bir hamama yakışır
iki yoksul kimsenin birbiriyle evlenmesi uygundur.
§ iki gönül bir olunca samanlık seyran olur
birbirini sevenler için zenginlik önemli değildir.
Bunların arasında da herhangi bir tezatlık yoktur. Tam tersine aynı yönde bir anlam ilişkisi vardır.

4.
§ bülbülün çektiği dili belası
ilerisi düşünülmeden söylenen söz insanın başına dert açabilir.
§ bilmemek ayıp değil, öğrenmemek (sormamak) ayıp
insanın her şeyi bilmemesi kusur değildir ama bilmediği bir işi sorup öğrenmeden yapmaya kalkışması kusurdur.
Birinsi atasözünde Düşünmeden söylenen sözün insan başına dert açabileceğini söylüyor, diğeri ise öğrenmenin veya öğrenme için çaba sarf etmenin güzel bir davranış olduğu vurgulanmak isteniyor.

5.
ava giden avlanır
çıkarını başkalarına zarar vermekte arayan kimse, o zarara kendisi uğrar.
§ atın ölümü arpadan olsun
çok sevilen bir şey yapılırken veya sevilen bir yiyecek yenilirken sonuç kötü de olsa zor veya kötü şeylere katlanılır.
Görüldüğüü gibi bunların arasında da zıt bir anlam ilişkisi yok.

6.
“§ birlikten kuvvet doğar
toplu veya beraber davranmak daha büyük güç sağlar.” anlamındadır.
Oysa “Körler, sağırlar; birbirlerini ağırlar.” Atasözünde birinci atasözünün zıttı bir anlam yoktur. Kusurlu insanların birbiriyle olan beraberliğinden bahseder.

7.
§ tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır
gönül alıcı, okşayıcı sözlerle karşımızdakinin inadı yenilebilir.
§ lafla peynir gemisi yürümez
şöyle yaparım, böyle yaparım demekle yapılması gereken iş yapılmaz.
Bu atasözülerinin arasında da herhangi bir tezatlık yoktur.

Ve diğerleri:

8.
§ gün ola harman ola
bir gün onun da zamanı gelir.
§ perşembenin gelişi çarşambadan bellidir
bir işin sonunun nasıl olacağı şimdiki gidişinden belli olur.

9.
Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol. / Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma.
Bu atasözleri arasında da herhangi bir tezatlık anlamı yoktur. Birinci atasözü içi dışı bir olmak ile ilgilidir, diğeri hocanın davranışlara değil sözlerine söylediklerine önem verilmesi gerektiğiyle ilgilidir.

10.
§ zararın neresinden dönülse kârdır
sürüp giden zararlı bir işten ne kadar erken vazgeçersek daha sonra uğrayacağımız zararı o kadar azaltmış oluruz.
§ gelen gideni aratır
beğenmediğimiz bir kişinin yerine öyle birisi gelir ki eskisini aratır.

11.
§ akıl akıldan üstündür
bir kimsenin aklına gelmeyen bir çare, başka birinin aklına gelebilir.
§ aklın yolu birdir
iyi düşünüldüğünde ayrı ayrı kimselerce varılacak sonuç hep aynıdır.

12.
§ el elden üstündür (ta arşa kadar)
bir kimse, kendisinden üstün bir başkasının da olabileceğini bilmelidir
§ alet işler, el övünür
bir kimse ne kadar usta olursa olsun gerekli araçları olmadan kusursuz iş yapamaz.

13.
§ acı patlıcanı kırağı çalmaz
herhangi bir duruma alışkın olan kimseyi benzer kötü durumlar etkilemez.
§ kurunun yanında yaş da yanar
beğenilmeyen tutumlarından dolayı cezalandırılan kişiler yanında suçsuzlar da suçlular gibi hırpalanırlar.

14.
§ işleyen demir pas tutmaz (ışıldar)
tembel tembel oturan kimse hantallaşır, iş yapma yeteneğini yitirir, çalışan kimse gittikçe açılır, daha yararlı işler yapar.
“İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur.” atasözü ise insanların kötü huylarının değişmeyeceğiyle ilgili bir atasözüdür.

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

[quote author=gulistan_2 link=topic=13838.msg88685#msg88685 date=1276263077]
ceri kardes bakarmisiniz insanimiza; dillerinde en cok ne var? atasözümü yoksa bir ayet veya bir hadismi?
bu bize neyi gösterir?
insanimizin ölcüsü, deger yargilari, dinden önce kültürdür, ilahi ögütten önce atalar izidir.
atasözleri icerisinde cok incelikler var, zaman zaman bende severek kullaniyorum...fakat beni endiselendiren yukarida yazdigim seylerdir
[/quote]Aynı mantıkla bakarsak o halde Kuran-ı Kerim varken başka kitap gerekmez diye düşünmemiz gerekiyor.

Hem insanların ihtiyaçları değişik coğrafyalara, iklimlere, zamana ve kültürlere göre değişir.Atasözleri hayatın içindeki sözlerdir.Kaynağı hayattır.Halk arasında yüzyıllar, binyıllar boyunca süzüle süzüle gelmiştir.Bazen bir alimin, erenin, filozofun sözü zamanla anonimleşerek atasözü haline gelmiştir.Bazen aynı atasözünü başka bir yörede farklı bir şekilde duyarız.

Atasözlerimiz`de İslama aykırı pek bir unsur yoktur.Zaten olsa bile halktan tepki görür ve unutulur gider.

[gulistan_2]

Ynt: Atasözlerimizdeki Tezatlar

kismen katiliyorum ceri kardesim...
fakat mantik hatasi yapmissiniz...okumakla hayata uygulamak arasindaki farki atlamissiniz....her kitabi okuyabilirim, fakat hangisini uygulayacagim konusunda Kurandan öncelikli bir kitap belirlersem bir sorun var ve endise etmem gerekiyor demektir...

elbette, insanlarin cografya vs. verdiginiz örneklere göre, tam yerine oturan sözleri olmustur, bunlar arasinda siradan degil, degerli büyüklerin sözleride olmustur, arif olan zaten düsmanin sözünden de faydalanacak bir anlam cikarir...hic birine sözüm yok, yansitmaya calistigim tek nokta, insanlarin öncelikleri, ölcüleridir....kurandan fazla atasözü konusan bir toplumuz malesef! endisem bu noktaya aittir yalnizca

islama aykiri olan sözlerin tepki görüp unutulup gitmesi sözünüze katilmam mümkün degildir...bunun en bariz örnegi: üzümünü ye bagini sorma'dir! örnekleri cogaltabiliriz....