HALİFE EBU BEKİR VE YANDAŞLARININ TE’VİL VE İÇTİHATLARI

[Mufazzal]

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM

HALİFE EBU BEKİR VE YANDAŞLARININ TE’VİL VE İÇTİHATLARI

SAKIFE MACERASI

O gün Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in halifesi adı altında biat için elini uzattığında bir grup kendi isteğiyle ve bir başka grup da istemeksizin biat etmek zorunda kaldı. Ama onların tümü Peygamber (s.a.a)’in kendi hayatı döneminde imamet ve hidayet makamını kardeşi ve amcası oğlu Ali b. Ebi Talibe bıraktığını biliyorlardı.

Onların tümü Resul-i Ekrem (s.a.a)’in kendi nübüvvetinin başlangıcından hayatının son anına kadar defalarca bu konuyu beyan ettiğini ve değişik yollarla açık bir şekilde bu konuya değindiğini hem duymuş hem de görmüşlerdi.

Bu konuda daha geniş bilgi isteyenler “el-Müracaat” adlı kitabımıza müracaat edebilirler. Zira biz bu kitapta bu naslar ve Şia ve Sünni’nin Peygamber (s.a.a)’den sonraki hilafet konusunda söyledikleri şeyleri genişçe bahsettik. Günün el-Ezher üniversitesi şeyhi (Şeyh Selim el-Bişri el-Maliki) ile görüş alış verişinde bulunduk.

Bu görüş alış verişi ve münazaralar, benim Mısır’da bulunduğum yıllarda merhum Şeyh Selim ile Peygamber (s.a.a)’den sonra hilafet mevzusu, naslar ve onun delilleri çerçevesindeydi.

Bu münazara ve mektuplaşmalarda bu konu hakkında yeterli ölçüde bahsettik. İnsaf, hak ve adalet olan şeyi gözettik. Sonuçta el-Ezher şeyhinin karakteri bereketiyle bu konuda en faydalı dini kitaplardan birisi durumuna geldi. Öyle ki hak ve hakikat onda tam anlamıyla aydınlığa kavuşmuştur. Allah’a bize böyle bir lütufta bulunduğu için şükrediyoruz.

Şimdi “el-Müracaat” kitabı, tüm İslam dünyasında yayınlanarak tam bir tarafsızlıkla Şia ve Sünni’nin hilafet konusunda söyledikleri şeyler hakkında herkesi araştırma yapmaya davet etmektedir. Araştırmacıların onu mütalaa etmekten gafil kalmamaları yerinde olur.

Ben siz saygı değer okurlardan, Peygamber (s.a.a)’in hedef ve maksadı, söz ve filleri hakkında iyi düşünmenizi ve duyduklarınızın fikir ve aklınıza gölge düşürmesine izin vermemenizi istiyorum. Aynen Peygamber (s.a.a)’in söz ve fiillerini müteşabih ve mücmel sözler gibi değerlendiren ve sözlerinin hiçbir etkisi olmadığını zannedenler gibi olmayın. Zira Allah (c.c) şöyle buyuruyor: “O (Kur’ân), şüphesiz değerli, güçlü ve Arşın sahibi (Allah’ın) katında itibarlı bir elçinin (Cebrail’in) getirdiği sözdür. O orada sayılan, güvenilen (bir elçi)dir.) Arkadaşınız (Muhammed) da mecnun değildir.” Tekvir / 19-22.

O halde ey Müslümanlar! Nereye gidiyorsunuz?!

“O (bildikleri) vahiy edilenden başkası değildir. Çünkü onu güçlü kuvvetli biri (Cebrail) öğretti.” Necm / 4-5.

Şunu da biliniz ki ben, daha Peygamber (s.a.a) defin edilmeden önce hilafet hakkındaki açık ve mütevatir hadisler gibi naslar görmedim.

Peygamber (s.a.a)’in hayatı bi’setten ve tüm yakınlarını Ebu Talib’in evine toplayarak kendi risaletini ilan ettiği günden hayatının son anlarına kadar bu naslarla dolup taşmaktadır. Hatta ölüm yatağında, odası sahabe ile dolu olduğu bir sırada şöyle buyurdu: “Ey İnsanlar! Ben çok yakında aranızdan ayrılacağım. Allah’ın kitabı ve Ehl-i Beytimi aranızda bırakıyorum.” Daha sonra Ali (a.s)’ın elinden tutup havaya kaldırarak şöyle buyurdu: “Bu Ali Kur’ân iledir; Kur’ân Ali iledir. Bu ikisi Kevser havuzu başında bana gelinceye dek birbirlerinden ayrılmazlar.”

Bu iki değerli emanet (Kur’ân ve Ehl-i Beyt) hakkındaki nass ve rivayetler iki fırka (Şia ve Sünni) arasında hakemlik için yeterlidir. Hz. Ali (a.s)’ın özellikleri de bu naslarda tecelli etmiş durumdadır.

“Şüphesiz ki bunda aklı olan veya hazır bulunup kulak veren kimseler için bir öğüt vardır.” Kaf / 37.

Evet Sakıfe günü (dünya perestler) İslami hilafeti, nasları yorumlamak ve açık naslar karşısında kendi görüşlerine göre içtihat yaparak kendilerine mahsus kıldılar. Ama hiçbir şeye bağlı değillerdi! Kendi aralarında İslami hilafeti ele geçirme işini yerine getirdiler. Ama bu işte Beni Haşim ve taraftarlarından, yani nübüvvet hanedanından, risalet makamından, meleklerin inip çıktıkları yerden hiçbir kimseye haber dahi vermediler. Sanki Peygamber (s.a.a)’in yakınları Hz. Resulullah’tan değillerdi ve ümmet arsında değer ve ihtiramları yoktu.

Sanki onlar Allah’ın kitabının bir eşi, ümmetin ihtilafa düşmemelerinin güvencesi, kurtuluş gemisi ve Hıtta kapısı değillerdi. Bkz. Sahih-i Müslim, Tirmizi, Nesai, Müsned-i Ahmed b. Hanbel, Müstedrek-i Hakim, c. 3, s. 149.

Sanki onlar ümmete nispetle başın bedene ve gözün de başa nispetle olan menzilesi (konumu) gibi değillerdi.

Bilakis onları, şairin aşağıdaki meşhur şiirde kastettiği kimselerden farz ettiler.

Teym kayıp olduğu vakit işi bitirirler.

Hazır oldukları zaman ise onlardan izin almazlar.

Evet hilafet işi “Sakıfe” de son buldu. Ama bu arada Peygamber (s.a.a)’in cenazesi, Ehl-i Beyti ve dostları arasında üç gün boyunca yerde kaldı. Onlar Peygamber (s.a.a)’in pak bedeni etrafında göz yaşları döküyor, ağlayıp sızlıyorlardı. Öylesine mahzundular ki her gören üzüntüye kapılıyordu; öylesine keder içerisindeydiler ki gönüller ve yürekler yerinden kopacak gibiydi. Onların tümü korku ve rahatsızlık içerisindeydiler.

Ama onlar (Ebu Bekir ve yandaşları) üç gün Peygamber (s.a.a)’in cenazesinden uzak bir şekilde kendi hükümetlerinin temellerini sağlamlaştırma çabası içerisindeydiler. Hilafet meselesi son bulana ve onu kendilerine mahsus kılana dek Peygamber (s.a.a)’in hiçbir işiyle uğraşmadılar.

Henüz Peygamber (s.a.a)’in defin işleminden kurtulmadan O’nun hanedanını ve onların dostlarını biat almak için sıkıştırmaya ve evlerini yakma tehdidine başladılar. Öyle ki şair “Hafız İbrahim” meşhur kasidesinde şöyle diyor:

“Ömer Ali’ye karşı bir söz söylemiştir! Onu duyana saygı duy, onu diyeni ise ulula! Biat etmezsen evini yakarım! İçerisinde Peygamber’in kızı bile olsa bırakmam orada kalasın! Ebu Hafsa’dan (Ömer) başka hiç kimse, Adnan süvarisi ve koruyucusu karşısında böyle bir söz söyleyemezdi.”

Eğer Peygamber (s.a.a)’in hanedanından birisinin hilafeti için kesin ve kat’i nass ve rivayetler olmasaydı veya mesela asaletli bir soya sahip olmasalardı, ahlak, cihat, ilim, amel, iman ve ihlas açısından şöhretleri olmasaydı, tüm faziletlerde herkesten geri olsalardı yani aynen diğer sahabeler gibi sayılsalardı, acaba Peygamber (s.a.a)’in defin merasimi bitene dek biat almanın ertelenmesine veya hilafetin düzgün ve istikrarlı olması için emniyet yönetiminin geçici olarak askeri bir şuraya bırakılmasına şer’î, aklî veya örfî bir engel mani olur muydu?

Acaba bir miktar sabretmeleri, Peygamber (s.a.a)’in onlar arasındaki musibete uğramış emanetleri olan Ehl-i Beyti’ne karşı daha uygun olmaz mıydı? Allah (c.c) şöyle buyurmaktadır:

“And olsun size kendinizden öyle bir peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanız ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, Müminlere karşı çok şefkatlidir, merhametlidir.” Tevbe / 128.

Acaba, ümmetin sıkıntıya uğramasına üzülen, onlara karşı çok düşkün ve şefkatli olan Peygamber (s.a.a)’in kendisinden sonra Ehl-i Beytini rahatsız etmemelerini istemeye veya ümmet tarafından sıkıntıya sokulmamalarını istemeye hakkı yok mudur?

Peygamber (s.a.a)’in Ehl-i Beyti için, O’ndan ayrılmak yeteri derecede üzücü ve keder verici idi. Buna göre onlara baş sağlığı verilmesi, acılarına ortak olunması, onların ihtiramını, ümmetin vahdeti ve birliğinin korunması daha yerinde olurdu.

Ama bunların tümünün aksine onlar neye mal olursa olsun hilafeti Ehl-i Beytin elinden çıkarmaya kararlıydılar. Onlar, Ehl-i Beyte zaman tanımanın aleyhlerine sonuçlanmasından korkmaktaydılar. Zira eğer Ehl-i Beyt Sakıfe’de olsalardı onların getirecekleri deliller kendi haklılıklarını açığa çıkaracak ve sözleri dinlenecekti. Bundan dolayı Beni Haşim’in Peygamber (s.a.a)’in kefenleme ve defin işleri ile meşgul olmalarını ganimet bildiler. Hatta Beni Haşim’den bir kişi dahi olmamasına rağmen biat işini gerçekleştirdiler. Beni Haşim kendini toparlamadan önce onlar her şeyi tamamladılar.

Buna ilave olarak Müslümanların korkuya kapılmalarının ve ayaklarının sarsılmasının onlara büyük bir yardımı olmuştu. Zira Ensar’ın (Medine halkı) bir çoğu Sakıfe’de Sa’d b. Übade’yi (Hazreç kabilesinin ileri geleni) hilafete aday tanınmak için toplandılar. Ama onun amcası oğlu Beşir b. Sa’d b. Salebe ve Useyd b. Hazir (Avs kabilesinin ileri geleni) onun adaylığına muhalefet ederek Sa’d b. Übade’nin seçilmemesi için ellerinden geleni yaptılar.

Buna ek olarak: Avim b. Saide-i Avsi ve Muin b. Udey (gizlice Ebu Bekir, Ömer ve yandaşları ile antlaşmışlardı) Sa’d ile muhalefet için birleştiler. Bu son iki şahıs Peygamber (s.a.a)’in hayatı zamanında da Ebu Bekir’in dostları, Sa’d’in ise azılı düşmanlarından idiler.

Bu yüzden Avim b. Saide hemen Ebu Bekir ve Ömer’in yanına giderek onların Sa’d’e karşı durma azimlerini daha da kuvvetlendirdi. Bu olaydan sonra Ebu Bekir, Ömer, Ebu Übeyde-i Cerrah ve Hüzeyfe’nin kölesi Salim’i de yanına alarak Sakıfe’ye getirdi. Bu sırada bir grup Muhacir de onlara katılmıştı.

Muhacir ve Ensar arsındaki tartışmalar giderek şiddetlendi, öyle ki sesler yükselmeye, eller kılıçlara gitmeye başladı. Neredeyse kan dökülecekti.

Tam bu sırada Ebu Bekir yerinden kalkarak Ensar’ı övücü sözler söylemeye başladı. Onları iyilikleri ile anarak, yavaş ve soğuk kanlılıkla şöyle dedi: “Muhacirler Peygamber (s.a.a)’in vücut ağaçları ve O’ndan çıkan tohumlardırlar.” Daha sonra hilafetin Muhacir’e ulaşması durumunda bakanlık ve valiliklerin Ensar’a verileceğini vurguladı. Daha sonra Ömer ve Ebu Übeyde’nin ellerini havaya kaldırarak hazır olanlara hangisine isterlerse biat edebileceklerini söyledi.

Ama tam bu sırada Ömer ve Beşir b. Sa’d öne atılarak Ebu Bekir’in kendisine biat ettiler. Bu ikisinin henüz biat etmeleri bitmemişken Useyd b. Hazir, Avim b. Saide, Muin b. Udey, Ebu Übeyde b. Cerrah, Ebu Hüzeyfe’nin kölesi Salim ve Halid b. Velid diğerlerinden öne geçerek Ebu Bekir’e biat ettiler.

Daha sonra bu şahıslar hangi yolla olursa olsun halkı Ebu Bekir’e biat etmeye mecbur kıldılar. Bu konuda Ömer diğerlerine oranla halkın biat etmesi için onlara karşı daha sert davranıyordu. Ömer’den sonra Useyd b. Hazir, Halid b. Velid, Konfuz b. Ümeyr b. Ced’an et-Temimî yer almaktaydılar.

Ebu Bekir’e yapılan biat sonra erince, Ebu Bekir’e biat eden grup, gelini zifaf odasına götüren grup gibi neşeli, sevinçli ve şen bir şekilde Mescid’ün-Nebi’ye girdi. Ama henüz Peygamber (s.a.a)’in cenazesi yerdeydi ve Beni Haşim büyükten küçüğe herkesiyle O’nun etrafında göz yaşı dökmekteydi.

Hz. Ali (a.s) ise İslam ve Müslümanların vahdet ve birliğini korumak amacıyla, en önemliyi, önemliye tercih etmek suretiyle Peygamber (s.a.a)’e vermiş olduğu sözü yerine getirdi. Böylece gözünde bir diken, boğazında kemik kalmış birisi gibi sabretmeyi daha uygun bildi. el-Müracaat, Mektup: 82 ve 84. Yine Bkz. el-Fusul’ul-Mühimme, Fasıl: 8.


Ebu Bekir-i Cevheri, Şa’bi’den şöyle bir hadis naklediyor: Ömer ve Halid b. Velid Hz. Fatıma’nın evine doğru yöneldiler. Ömer içeri girdi, Halid ise kapıda durdu. Ömer Hz. Fatıma’nın evine sığınan Zübeyr’e şöyle dedi:

Eline aldığın bu kılıç nedir?

Zübeyr: Bunu Hz. Ali’ye biat etmek için hazırladım, dedi. Zübeyr ile beraber Mikdad ve Beni Haşim de Hz. Fatıma’nın evinde toplanmışlardı.

Ömer Zübeyr’in kılıcını alarak evde bulunan bir taşa vurup kırdı. Daha sonra Zübeyr’i Halid b. Velid’in ve yandaşlarının yanına götürdü. Ebu Bekir bu kalabalık grubu Ömer ve Halid’i korumaları için göndermişti!

Daha sonra Ömer Hz. Ali (a.s)’a şöyle dedi: Kalk Ebu Bekir’e biat et! Ama Hz. Ali (a.s) itina etmedi. Ömer Ali (a.s)’ın elini tutarak: Kalk! dedi. Ama Hz. Ali (a.s) kalkmadı. Dışarıda bulunan topluluk içeri hücum ederek Hz. Ali (a.s)’ı da aynen Zübeyr gibi tutarak Halid b. Velid’e teslim etti!

Daha sonra Ömer Hz. Ali (a.s) ve Zübeyr’i sert bir şekilde itmeye başladı. Böylece Ebu Bekir’in yanına geldiler! Bu arada Medine sokakları kalabalıktan dolup taşmaktaydı. Halk grup grup toplanarak bu manzarayı izliyorlardı.

Hz. Ali (a.s)’a bu şekilde saygısızca davranıldığını gören Hz. Fatıma (a.s) ağlamaya ve feryat etmeye başladı. Beni Haşim ve diğer kabilelerden olan kadınlar Onun etrafını sarmışlardı. Hz. Fatıma kendi evine doğru (Hz. Fatıma’nın evi mescide açılmaktaydı) gelip durarak şöyle seslendi: “Ey Ebu Bekir! Ne kadar da çabuk Allah Resulünün Ehl-i Beyti’ne saldırdın! Allah’a and olsun ki yaşadığım müddetçe Ömer’le konuşmayacağım...” Es-Sakıfe’den naklen Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid el-Mu’tezili, c. 2, s. 19.

İnsan, onların o günkü işleri hususunda biraz dakkat ettiğinde, Ebu Bekir’in neden ölüm yatağında: “Keşke Fatıma’nın evine zorla girmeseydim...” dediğini iyice anlamaktadır.

Yine Ebu Bekir-i Cevheri es-Sakıfe adlı kitabında Ebu Luhey’a Ebu’l-Esvet’ten naklen şöyle tahriç ediyor: “Ömer ve yandaşları Hz. Ali’nin evini işgal ettiler. Hz. Fatıma feryat ederek Peygamber’in Ehl-i Beyt’ine saldırmamaları için yeminler yağdırıyordu. Ama Onlar Hz. Ali ve Zübeyr’i evden çıkararak zorla Ebu Bekir’in yanına götürdüler.”

Yine Cevheri şöyle rivayet etmektedir: Ömer bir grup Ensar ve birkaç muhacirle beraber Hz. Fatıma (a.s)’ın evine giderek şöyle dedi: Allah’a yeminler olsun ki bu eve sığınanların tümü Ebu Bekir’e biat etmek için dışarı çıkmalıdırlar. Aksi takdirde evi içindekilerle beraber yakacağım.

Zübeyr yalın kılıçla Ömer’e hamle etti. Ömer’in beraberindekiler de ona hamle ettiler. Zübeyr’in elindeki kılıç yere düştü. Ömer kılıcı alıp evde bulunan bir taşa vurarak kırdı. Daha sonra onlar feci bir şekilde onları evden dışarı çıkardılar. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 2, s. 19.

Mevcut ortamdan doğan rahatsızlıklar, Hz. Ali (a.s)’ın öfkelenmesine ve bir köşeye çekilmesine neden oldu. Hatta onu zorla kendi evinden bile dışarı çıkardılar. Hz. Ali (a.s) Ebu Bekir’e hitaben söylediği bir şiirde şöyle buyuruyor:

“Eğer sen hilafeti ele geçirmek için muhaliflerinin karşısına Peygamber (s.a.a) ile olan akrabalığını ileri sürdüysen, Peygamber’e senden daha yakın akrabalığı olan vardır. Eğer halkın sorumluluğunu şura yoluyla ele aldıysan bu nasıl şuradır ki seçmenler orada yoktu?!”

Bu iki beyit şiir Nehc’ül-Belağa’da da mevcuttur. İbn-i Ebi’l-Hadid ve Şeyh Muhammed Abduh Nehc’ül-Belağa’ya yazdıkları şerhlerinde bu iki beyit hakkında okunmaya değer konular yazmışlardır. Daha fazla bilgi için bu iki şerhe ve el-Müracaat adlı kitabımızın 80. Mektubuna müracaat ediniz.

Abbas b. Abdülmüttalib de Ebu Bekir ile yaptığı bir münazarada bu iki beyitten bazı konuları almıştır. Zira Ebu Bekir ile aralarında geçen konuşma esnasında şöyle dedi: Eğer sen hilafeti Peygamber (s.a.a)’le olan irtibatından dolayı ele aldıysan bizim hakkımızı aldın. Eğer müminlerin hayrına göre hareket ettiysen bizim onların arasında önceliğimiz vardır. Eğer iman ehlinin oyuna dayanarak sahiplendiğin makamı meşru biliyorsan, bizim muhalif görüşe sahip olmamız nedeniyle meşru olmanın da hiçbir anlamı kalmayacaktır. İbn-i Ebi’l-Hadid’in Nehc’ül-Belağa’ya yazdığı şerhinde Abbas’ın Ebu Bekir’e bir defasında da şöyle dediği nakledilmiştir: Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 2, s. 2.

“Peygamber (s.a.a)’in ağacı olduğunuzu söyledin, ama şunu bilmelisin ki, siz (Mekke muhacirleri) bu ağacın komşularısınız. Ama biz bu ağacın dal ve yapraklarıyız.”

Abbas’ın söylediği söz, Hz. Ali (a.s)’ın söylediği sözün içeriğidir. İmam Ali (a.s) şöyle söylemişti: “Onlar ağacı delil olarak getirdiler ama onun meyvesini zayi ettiler.”

İbn-i Ebi’l-Hadid Nehc’ül-Belağa şerhinde ve Zübeyr b. Bekkar da el-Muvaffakiyet adlı kitapta şöyle naklediyorlar: Fazl b. Abbas şöyle dedi: “Ey Kureyş topluluğu! Özellikle de ey Beni Teym (Ebu Bekir’in kabilesi)! Siz hilafeti Peygamber (s.a.a)’e olan yakınlığınızla ele geçirdiniz. Halbuki biz ona sizden daha lâyığız. Eğer biz layık olduğumuz bu makamı isteseydik, halkın, diğerlerine nispet bize olan kıskançlık ve kinlerinden dolayı isteksizlik göstermeleri daha çok olacaktı. Biz aynı zamanda Hz. Ali’nin Peygamber (s.a.a) ile aralarında olan ve Ali (a.s)’ın kendisini O’na uymaya zorunlu kabul ettiği bir antlaşmanın da var olduğunu bilmekteyiz.”

Ebu’l-Fida’nın Muhtasar’ında ve İbn-i Ebi’l-Hadid’in Nehc’ül-Belağa Şerhi’nde şöyle nakledilir: Utbe b. Leheb etkileyici şu şiirinde Sakıfe olayını şöyle anlatıyor:

“Ben hilafetin Beni Haşim’den, özellikle de Ebu’l-Hasan’dan (Hz. Ali -a.s-) alınacağını kesinlikle beklemezdim. Sizin kıblenize ilk namaz kılan Ali değil midir? Kur’ân ve sünneti en iyi bilen o değil midir? Peygamber (s.a.a)’e en yakın şahıs o değil midir? Yine Peygamber (s.a.a)’in kefin ve defninde Cebrail’in yardımcısı olduğu O değil midir? Ali öyle birisidir ki onun vücudunda olan hiç kimsede yoktur. Onda olan güzelliklerin hiçbirisi muhaliflerinde yoktur. Ama ne oldu ki onlar Ali’den yüz çevirdiler? Biz biliyoruz, bu iş en büyük zararlardan birisidir.”

Zübeyr b. Bekkar Muvaffakiyya’ta ondan bu beyitleri naklettikten sonra şöyle yazmaktadır: Ali, Utbe b. Ebu Leheb’in peşi sıra birisini göndererek onu (bu işten) nehyetti ve bir daha bu konuyu açmamasını istedi! Hz. Ali (a.s) şöyle buyurdu: “Bizim açımızdan dinin güvende olması her şeyden daha önemlidir.!”

Aynı şekilde İbn-i Ebi’l-Hadid Şerh-i Nehc’ül-Belağa’nın 2. cildinde Zübeyr b. Bekkar’dan naklen şöyle yazıyor: Ebu Süfyan Ali’nin bulunduğu evin yanından geçerken durarak şöyle bir şiir inşat etti:

“Ey Beni Haşim! Dikkat ediniz halk size göz dikmesin, özellikle de Teym b. Murre (Ebu Bekir) ve Udey (Ömer). Hilafet sizin evinizdedir ve size doğru yüz çevirmiştir. Ali’den başka hiç kimse ona layık değildir. Ey Ebu’l-Hasan (Hz. Ali)! Hilafeti ele almak için kemerini sıkı bağla; zira sen her açıdan bu makama layıksın.”

Ama Ebu Süfyan’ın sözlerinin Hz. Ali (a.s)’ın yanında hiçbir değeri yoktu. Örneğin bir cevabında Ebu Süfyan’a hitaben şöyle buyurdu: “Peygamber (s.a.a)’in benimle olan bir ahitleşmesi vardır ve ben ona bağlıyım.”

Ebu Süfyan Hz. Ali’yi bırakıp Abbas b. Abdülmuttalib’in evine giderek şöyle dedi: Sen hilafete layıksın. Birader zadenin mirasını almaya herkesten daha hak sahibisin. Elini uzat da sana biat edeyim. Abbas gülerek şöyle dedi: Ali bırakır da Abbas mı istiyor! Ebu Süfyan ümitsizlikle dışarı çıktı.

Onların kendilerinin söylediği gibi Ebu Bekir’e biat, Allah’ın Müslümanları şerrinden koruduğu bir hataydı. Ama bu koruma işlemi, Hz. Ali (a.s)’ın eli ve O’nun meydana gelen tüm sıkıntılar karşısında sabrederek kendi hakkını İslam’ın geleceği için feda etmesiyle sağlandı.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

ÖMER EBU BEKİR’İN TAVSİYESİ İLE HALİFE OLUYOR

Ebu Bekir ve yandaşlarının açık nass karşısında içtihat ettikleri ikinci yer ve nokta Ebu Bekir’in vefat anı gelince gerçekleşti. Ebu Bekir beklenen an gelince Ömer’in halife olmasını tavsiye etti! Vay! Vay!

Emir’ul-Müminin Ali (a.s) Nehc’ül-Belağa’da şöyle buyuruyor: “Kendi hayatı zamanında kendisini hilafetten azlederken (kendi diliyle şöyle söylüyordu: Beni bırakın Ali varken ben hiçbir şeyim) ölümünden sonra bu makamı başkası (Ömer) için hazırlamaktaydı. Onu (hilafeti) aynen devenin iki memesi gibi kendi aralarında paylaştılar.” Nehc’ül-Belağa Feyz’ul-İslam; H: 3 s. 47.

Vay! Vay! Birisi bir malı sahibinden zorla alıyor ve onu kullanması için istediğine bağışlıyor. Hatta öyle ki yarınki günün azabından hiç de korkmuyor, çekinmiyor! Vay! Vay!

Sanki onu unutmuştu, ya da Peygamber (s.a.a)’in hilafeti Ali ve ondan sonrada O’nun evlatlarına bıraktığını unutmuş numaraları yapıyordu. Onlar (Ehl-i Beyt) iki ağır emanetten birisidir ki kim onlara sarılırsa asla sapıklığa düşmez. Kim din işlerinde onların hareket ettiği gibi hareket etmezse, hakka hidayet olmaz.

Öyle bir Ehl-i Beyt ki, terazinin bir kefesinde Kur’ân ile aynı ağırlıktadır. Kıyamet gününde Kevser havuzu başında Peygamber (s.a.a)’e gidene dek birbirinden ayrılmayacaklar.

Onlar Nuh’un gemisi gibidirler; ona binen kurtulmuş, ondan yüz çevirense boğulup gitmiştir.

Onlar aynen Beni İsrail arasında bulunan Hıtta kapısı gibidirler ki kim o kapıdan girerse, bağışlamış olur. Kur’ân’da bulunan iki ayete işaret edilmektedir. Bakara /58; A’raf /161.

Onlar yer yüzü sakinlerinin İlahi azaptan güvencede kalma sebepleridirler. Onlar ümmetin ihtilafa düşmemelerinin güvenceleridirler. Eğer bir kabile onlarla muhalefet ederse iş ihtilafa dökülür ve hizb’üş-şeytan şeklini alır...

Ehl-i Beyt’in Peygamber (s.a.a)’den sonra hilafet için herkesten daha layık olduğunu ispatlayan daha nice naslar vardır. Biz el-Müracaat adlı kitapta bu naslardan bir bölümünü naklettik; oraya müracaat edebilirsiniz.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

ZEYD B. HARİSE’NİN KOMUTANLIĞI

Mute savaşı hicretin 8. Yılının Cemadiy’ul-Evvel ayında meydana geldi. Peygamber (s.a.a) bu savaşta Zeyd b. Harise’yi (serbest bıraktığı kölesi) ordunun komutanlığına seçerek şöyle buyurdu:

“Eğer Zeyd şehit olursa, Cafer b. Ebu Talip komutan olsun; eğer o da şehit olursa, Abdullah b. Revahe komutandır.”

Bu, tüm Müslümanların görüş birliğinde oldukları bir konudur. Ama belki de en doğrusu İmamiye’nin söylediğidir: Ordunun ilk komutanı Cafer b. Ebu Talip, ondan sonra Zeyd b. Harise, ondan sonra da Abdullah b. Revahe’dir.

Bu hususta Ehl-i Beyt’ten birçok rivayetimiz vardır. Konunun şahidi ise Muhammed b. İshak’tan “Meğazi” adlı kitapta nakledilen rivayet (Hisan b. Sabit ve Ka’b b. Malik’ten nakledilmiştir.) ve Cafer b. Ebu Talib’in ağıtında söylenen şiirdir. İbn-i Ebi’l-Hadid bu ağıtı her iki sahabeden de nakletmiştir. c. 3, s. 607, Şerh-i Nehc’ül-Belağa.

Komutanlık sırası nasıl olursa olsun kesin olan şey Peygamber (s.a.a)’in Zeyd b. Harise’nin komutanlığı hakkındaki açık nassıdır. İster birinci, ister ikinci ve isterse üçüncü görüş olsun fark etmemektedir. Önemli olan şey Peygamber (s.a.a)’in askerlere ve sahabeye ona itaat etmeleri emrini buyurmasıdır.

Buna göre onun komutanlığa atanmasından sonra bazı sahabelerin Zeyd’in komutanlığı hakkında homurdanmalarının hiçbir anlamı yoktu. Elbette masum Peygamber (s.a.a)’in açık nassı karşısında masum olmayan bir insanın içtihadının câiz bilinmesi durumu hariç.

Mute savaşının sebebi şuydu: Peygamber (s.a.a) Haris b. Ümeyr adlı bir sahabesini “Busra” (Şam topraklarındadır) padişahını bir olan Allah’a ve Peygamber’e itaate davet için elçi olarak gönderdi. Ama maksada ulaşmadan önce Şerhabil b. Amr onunla karşılaştı ve nereye gittiğini sordu. O cevaben: Şam’a gitmek için hareket ettim,dedi. Şerhabil: Sakın Muhammed’in elçilerinden olmayasın, dedi. Haris: Evet onlardanım, dedi. Şerhabil onu tutuklamalarını emretti, daha sonrada boynunu vurdurdu. Peygamber (s.a.a)’in elçilerinden ondan başka hiçbirisi öldürülmedi.

Bu haber Peygamber (s.a.a)’e ulaşınca O söz konusu grubu söylediğimiz şekilde üç kişinin komutanlığında onlara doğru gönderdi. Bir grubu da Zeyd b. Üsame’yle birlikte Şam’ı fethetmek için gönderdi. Bu üç komutanın her biri sırasıyla büyük kahramanlıklar gösterdikten sonra şahadete erdiler. Bu savaşta üç bin kişi iki yüz bin sayılı Rum ordusu karşısında direniş gösterdi...

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

ÜSAME’NİN ORDUSUNDAN YÜZ ÇEVİRMEK

Birinci halifenin, Peygamber (s.a.a)’in açık nassı karşısında içtihat ettiği konulardan birisi de Onun Üsame’nin ordusu hakkındaki emrinin tersine hareket etmesidir. Resul-i Ekrem (s.a.a) bu orduyu Şam civarlarında Rum ordusu ile savaşmak ve önceki yenilgiyi telafi etmek için hicretin on birinci yılında ömrü şeriflerinin son anlarında düzenlemişti. Daha sonra da söyleyeceğimiz gibi bu konuyla ilgili naslara da amel etmediler. Şimdi maceranın geniş şekli:

Resul-i Ekrem (s.a.a) Üsame b. Zeyd’in ordusuna büyük bir önem veriyordu. Öyle ki tüm ashabına Zeyd’in sancağı altında toplanmaları emrini verdi. Bu konuda oldukça vurgulu konuşuyordu.

Daha sonra anların psikolojik güçlerini artırmak için ordunun düzenlenmesiyle bizzat kendisi ilgilendi. Böylece Ebu Bekir, Ömer, Ebu Übeyde b. Cerrah, Sa’d b. Ebu Vakkas vb. gibi sahabenin ileri gelenlerini Üsame b. Zeyd’in ordusunda topladı. Bu hadise hicretin on birinci yılı sefer ayının bitmesine dört gün kala meydana gelmişti.

Ertesi gün Peygamber (s.a.a) Üsame’yi çağırarak şöyle buyurdu: “Ben seni bu ordunun komutanı yaptım, babanın şehit olduğu yere doğru hareket et, onları atların ayakları altına al, Übna (Übna, şimdiki Suriye’de bir yerin ismidir) halkıyla savaş ve onları yok et. Düşmanın durumundan daha çabuk haberdar olman için süratle hareket et. Eğer Allah seni onlara karşı muzaffer kılarsa aralarında fazla kalma. Kendinle beraber izciler götür. Casus ve öncü birliklerini kendinden önce hareket ettir.”

Seferin yirmi sekizinci günü gelip çattığında Peygamber (s.a.a)’de vefatına neden olan hastalığın etkileri görülmeye başladı. Hemen ardından ateşi yükselip şiddetle başı ağrımaya başladı. Sefer ayının 29. günü sabahı ashabın bu seferberliğe uymadıklarını görünce bizzat kendisi ashabın yanına giderek onları harekete geçirmek için teşvik etmeye başladı.

Daha sonraları iradelerinin takviyesi ve cesaretlerinin tahriki amacı ile sancağı kendi mübarek eliyle açıp Üsame’ye vererek şöyle buyurdu: “Allah’ın adıyla O’nun yolunda ve O’nu inkar eden herkes ile savaş.”

Sonra sancağıyla oradan çıkıp onu Bureyde’ye verdi, ordu ise Curf’ta idi. Ama ashap orada da kusurlar etmeye başladı. Peygamber (s.a.a)’in bir an önce maksada hareket etme hususundaki bunca naslarını görüp duymalarına rağmen yerlerinde kalıp hareket etmediler.

Tüm İslam tarihçileri Ebu Bekir ve Ömer’in de Üsame’nin ordusunda olduklarını yazmıştır. Hatta bu mevzuu kendi kitaplarının kesinliklerinden saymışlardır. Bu konu ihtilaflı olmayan mevzulardandır. Siz değerli okurlar bu asker çıkarma mevzusundan bahseden kitaplar hakkında daha fazla bilgi edinmek için şu kitaplara müracaat edebilirsiniz: Tabakat-ı Muhammed b. Sa’d, Tarih-i Taberi, Tarih-i İbn-i Esir, Sire-i Dehlani ve...

Halebi bu asker çıkarma olayını kendi Sire kitabının 3. cildinde anlatırken güzel bir olay nakleder. Şimdi onun aynısını aktarıyoruz. O şöyle yazıyor:

Mehdiyi Abbasi Basra’ya girdiğinde halkın akıl ve zekada örnek vermek istediklerinde Ayas b. Muaviye’yi örnek verdiklerini gördü. Halbuki o bir çocuktu. Ama dört yüz alim ve hırkalı şahıs onun ardı sıra hareket etmekteydi.

Mehdi: Bu sakallara yazıklar olsun! Bunların arasında, önde yürüyecek bir yaşlı yok mudur? Daha sonra Ayas’tan kaç yaşında olduğunu sordu.

Ayas: Benim yaşım Üsame b. Zeyd’in yaşı kadardır. Peygamber (s.a.a)’in Ebu Bekir ve Ömer’in bulunduğu orduya onu komutan yaptığı vakitteki gibiyim!

Mehdi: Aferin! Sen elbette bunların önderi olmalısın.

Halebi şöyle diyor: Onun yaşı o zaman on yedi idi.

Sahabeden bir grup Üsame b. Zeyd’in yaşının küçük olmasından dolayı Peygamber (s.a.a)’in onu bu makama atamasına mırıldanmaya başladı. Babası Zeyd’in komutanlığına da itiraz ettikleri gibi. Halbuki bu grup Peygamber (s.a.a)’in şahsen onu bu makama seçtiğini, ateşi olduğu halde komutanlık sancağını kendi eliyle açıp ona verdiğini ve: “Seni bu ordunun komutanı yaptım” dediğini duymuşlardı. Ama maalesef tüm bunlar onların homurdanarak itiraz etmelerine ve Peygamber (s.a.a)’i eleştirmelerine engel olmadı.

Resul-i Ekrem (s.a.a) onların bu itiraz ve eleştirilerine şiddetle sinirlendi ve tam hastayken, ateşi çıkmışken, bir havluya sarılı bir şekilde Cumartesi günü Rabi’ul-Evvelin onunda vefatından iki gün önce (elbette Ehl-i Sünnet’in görüşüne göre zira Şia arasında meşhur olan görüş Peygamber (s.a.a)’in 28 Seferde vefat ettiğidir) mescide gidip minbere çıkarak-tüm Şia ve Sünni tarihçileri nakletmişlerdir- Allah’a hamd-u senadan sonra şöyle buyurdu:

“Ey İnsanlar! Üsame’yi bu makama atadığımdan dolayı bazılarınızın söylediği bu sözler nedir? Beni eleştirmenizin hiçbir yeniliği yoktur. Önceden de babasını böyle bir makama atadığımda beni eleştirmiştiniz! Allah’a and olsun ki Zeyd bu makama layıktı, ondan sonra da oğlu bu makama layıktır.”

Daha sonra onlara bir an önce Üsame’nin ordu karargahına gitmelerini emretti. Bundan sonra ashap grup grup gelip Peygamber (s.a.a)’le vedalaşarak karargahın bulunduğu Curf bölgesine doğru hareket ettiler. Resul-i Ekrem (s.a.a) de onları çabuk hareket etmeye teşvik ediyordu.

Hatta Peygamber (s.a.a) hastalığı şiddetlendiğinde bile sürekli şöyle buyuruyordu: “Üsame’nin ordusunun donatılmasına iyi dikkat ediniz, Üsame’nin ordusunu hareket ettirin, Üsame’nin ordusunu uğurlayın yola koyulsunlar.”

Peygamber (s.a.a), bu gibi sözlerini defalarca tekrarlamasına rağmen ashaptan bir grup aynı şekilde gitmede ağır davranıyorlardı.

İkinci gün; yani Rabi’ul-Evvelin 12. günü Üsame karargahtan ayrılarak Peygamber (s.a.a)’in huzuruna geldi. Peygamber (s.a.a) bir an evvel hareket etmesi emrini vererek şöyle buyurdu: “Allah’ın yardımıyla yarın hareket et.” Üsame Peygamber (s.a.a)’le vedalaşarak karargaha geri döndü.

Daha sonra Ömer ve Ebu Übeyde b. Cerrah ile beraber Peygamber (s.a.a)’in yanına geldi. Peygamber (s.a.a)’in evine girdiği zaman Peygamber (s.a.a) ömrünün son dakikalarını yaşamaktaydı. Birkaç dakika sonra ise mele kut alemine göçtü.

Ordu da sancağı ile birlikte Medine’ye döndü. Daha sonraları ashap ordunun hareketini tam olarak iptal etmek istedi. Konuyu Ebu Bekir’e açarak kararları hususunda oldukça ısrar gösterdiler. Ama Peygamber (s.a.a)’in bu ordu ve onun hareketi hususundaki ısrarını, Peygamber (s.a.a)’in ordunun hızla hareket etmesi hususundaki olağan üstü ilgisini, bu konudaki nasları görmüş ve duymuşlardı. Hatta Peygamber (s.a.a) ordu komutanını şahsen atamış, onun sancağını kendi eliyle (mızrağa) bağlamış ve Allah’ın izniyle yarın sabah hareket et diye buyurmuşlardı.

Eğer halife (Ebu Bekir) mani olmasaydı geri kalan ashap tüm orduyu şehre getirerek sancağı düreceklerdi. Ama Ebu Bekir bu işe razı olmadı. Sahabe onun orduyu hareket ettirmede kararlı olduğunu görünce, Ömer b. Hattab Ensar (Medineliler) tarafından elçi olarak Üsame’yi ordu komutanlığından almasını ve onun yerine başkasını atamasını istedi! Ama Ebu Bekir Üsame’yi bu makamdan almayı kabul etmedi. Hatta öyle ki Ömer’in sakalından tutarak şöyle dedi: Ey Hattab’ın oğlu! Annen sana ağlasın, keşke seni doğurmasaydı. Onu Peygamber (s.a.a) atamıştır, sen onu görevden almamı mı istiyorsun?! Bu konu Halebi ve Dehlani’nin Sire kitaplarında ve Taberi 13. Yıl olayları başlığında kendi Tarih kitabında ve diğer tarihçiler tarafından nakledilmiştir.

Sonunda ordu gönderildi. Üsame bin atlı ve iki bin piyade ile yola koyuldu.

Peygamber (s.a.a)’in de emrettiği gibi Üsame Übna halkına hamle etti ve Allah’ın da yardımıyla babasının (Zeyd b. Harise) katilini öldürdü. Bu savaşta hatta bir Müslüman dahi öldürülmedi. Üsame o gün babasının atına binmişti ve savaş ganimetlerini taksim ederken o süvari birliklerine iki pay piyade birliklerine de bir pay verdi, kendisi de bir pay aldı!

Uzun uzun konuşmalardan sonra Üsame’nin ordusu Medine’den ayrılırken, Peygamber (s.a.a)’in, Üsame’nin ordusunda yer almaları emrini verdiği kimselerden bazıları orduya katılmaktan çekindiler. Halbuki Şehristani’nin (Milel ve Nihel kitabının dördüncü önsözünde) söylediğine göre Peygamber (s.a.a) ashabına şöyle buyurmuştu: “Üsame’nin ordusunu teçhiz edin. Kim Üsame’nin ordusuna katılmazsa Allah’ın laneti onun üzerine olsun.” el-Milel ve’n-Nihel, c. 1, s. 23, b. Dar’ul-Ma’rife, Beyrut

Onların ordunun hareketini iptal etmek istemeleri, daha sonraları da orduya katılmaktan çekinmeleri kendi siyasetlerinin temellerini kuvvetlendirmek istemelerindendi. Bu işi hatta Peygamber (s.a.a)’in açık seçik olan nassına bile tercih ettiler. Zira bu işin siyasi konumlarının korunması için gerekli olduğunu görmekteydiler. Çünkü onların katılmamaları ile ordunun hareketinin iptal edilmeyeceğini bilmekteydiler. Ama onlar Peygamber (s.a.a)’in vefatından önce hareket edecek olsalardı hilafet ellerinden çıkacaktı.

Peygamber (s.a.a) de onların İslam devletinin başkentinde olmamalarını istiyordu. Zira kendisinden sonra Hz. Ali’nin hilafete geçmesi kolaylaşmış olacaktı. Onlar geri döndükleri zaman ise olmuş ve yerine getirilmiş bir işle karşılaşacaklarından ihtilafa düşmeyeceklerdi.

Peygamber (s.a.a)’in 17 yaşında olan Üsame gibi bir genci ordu komutalığına atamasının sebebi bazı fanatiklerin önünü almak, azgınları uslandırmak, memurun amirine karşı olan itaatsizliğini ortadan kaldırmaktı.

Ama onlar Peygamber (s.a.a)’in amacını anladılar. İlk önce Üsame gibi bir gencin komutalığını eleştirdiler. Daha sonra da Üsame ile beraber yola çıkmak konusunda bahaneler getirmeye başladılar. Hatta öyle ki Peygamber (s.a.a) vefat edene dek ordu karargahtan hareket etmedi. Daha sonraları ise ordunun hareketini iptal ve sancağı düşürmek istediler. Sonunda ise onların bir çoğu, herkesten önce de Ebu Bekir ve Ömer orduya katılmaktan çekindiler.

İşte bu, Üsame’nin ordusu macerasında onların açık naslara amel etmedikleri beş mevzudan ibaretti. Çünkü onlar siyasi işlerde kendi görüşlerini tercih etmek ve Peygamber (s.a.a)’in nassı karşısında içtihat yapmak istiyorlardı.

Şeyh’ul-İslam el-Bişri (zamanın el-Ezher Üniversitesi başkanı) mektuplaşmalarımızın birinde onlardan taraf özür getirmişti; şöyle ki: Her ne kadar Peygamber (s.a.a) onları teşvik etmiş ve Üsame’den bir an önce yola çıkmasını hatta sancağı Üsame’ye verirken, yarın Übna halkına saldır, demiş ve ikindi vaktine kadar beklemesine bile müsaade etmemişse de ardından Peygamber (s.a.a) hemen hastalanmışlardır. Hatta hastalığı öyle ağırdı ki bu hastalık sonucu vefat etmesinden korkuluyordu. Bu yüzden sahabe Peygamber (s.a.a)’i o halde bırakıp gidemezdi. Bu nedenle karargahta bekleyerek Peygamber (s.a.a)’in durumunun nasıl olacağını görmek istediler!!!

Bu durum ise onların Peygamber (s.a.a)’e karşı olan büyük saygı ve sevgilerinden kaynaklanıyordu. Onların Üsame’nin ordusuna katılmamaları ise iki sebepten dolayı idi:

a) Bekleyerek ya Peygamber (s.a.a)’in iyileşmesini görerek sevinmek veya O’nun vefatı durumunda Peygamber (s.a.a)’in kefin ve defin işlemiyle feyizlenmek istiyorlardı! Aynı zamanda İslami hükümet için ortamı Peygamber (s.a.a)’den sonra başa geçmesi kararlaştırılan şahıs için müsait duruma getirmeyi kararlaştırmışlardı. Bu yüzden onlar, bu şekilde oyalanmaları ve beklemelerinden dolayı azarlanamazlar!

Onların, Peygamber (s.a.a)’in bu konudaki tüm naslarını görüp duymalarına rağmen, Üsame b. Zeyd’in komutanlığı hakkındaki eleştirileri Üsame’nin genç olmasından dolayıydı. Zira ashap arasında yaşlı kimseler de bulunmaktaydı. Doğal olarak onlar bir gence itaat etmek istemiyorlar ve gönülleri ona teslim olmaya hazır değildi. Bu sebeple onların Üsame’nin komutanlığından hoşlanmamaları bidat değildir. Bilakis İnsanın doğal yapısının derinliklerindendir.

Peygamber (s.a.a)’in vefatından sonra Üsame’nin azledilmesi isteği konusuna gelince; bazı alimler şöyle demişlerdir: Onlar, düşündükleri bir takım maslahatların halife tarafından da kabul göreceğini zannetmişlerdi!

Ama Şeyh’ul-İslam burada şöyle söylemektedir: İnsaf şudur ki ben, Peygamber (s.a.a)’den Üsame’yi azletmesi istendikten sonra O’nun sinirlenerek ağır hasta ve ateş içerisinde olduğu halde mescide gidip minbere çıkması ve hiddetli bir şekilde konuşmasından sonra insan aklının kabul edebileceği bir delil ve sebep bulamadım. Bu yüzden onların bu hadiselerden sonra özür dilemeleri Allah’tan başka hiç kimsenin bilmediği bir mevzudur!

b) Onların Üsame’nin ordusunun hareketinin iptali ve bu konuda Ebu Bekir’e yaptıkları ısrara gelince; onların tümü, İslam’ın başkentinin tüm askeri güçlerden yoksun olduğu bir anda müşriklerin saldırısı karşısında korunması gerektiği fikrini gütmekteydiler! Zira Peygamber (s.a.a)’in vefatı ile nifak ortaya çıkmış, Yahudi ve Hıristiyanlar cüretleşmişlerdi. Arap kabilelerinden bazıları dinden dönmüş ve diğer bazı kabileler ise zekat vermekten kaçınmışlardı.

Bu yüzden Sahabe, Ebu Bekir’den Üsame’nin hareket etmesine mani olmasını istedi. Ama o kabul etmeyerek şöyle dedi: Allah’a and olsun ki! Peygamber (s.a.a)’in emrini yerine getirmeden önce her hangi bir işe başlamam, ölüm benim için bu işten daha iyidir!

Bu, alimlerimizin Ebu Bekir’den naklettikleri bir konudur. Diğer şahısların da İslam’ı korumaktan başka bir kasıtları yoktu. Bu yüzden Üsame’nin ordusunun hareketini reddetmede mazurdular. Ömer, Ebu Bekir ve diğer şahısların Üsame’nin ordusuna katılmamasına gelince; bu konu İslami saltanatı, Muhammedi devleti ve o günlerde İslam ve müslümanları koruyan hilafeti korumak içindi!!!

Şehristani’nin “el-Milel ve’n- Nihel” adlı kitabından naklettiğiniz konuya gelince; biz o hadisi mürsel ve senetsiz olarak bulduk. Halebi ve Seyyid Dehlani Sire kitaplarında şöyle demişlerdir: “Bu konuda bir hadis dahi naklolunmamıştır. Eğer siz Ehl-i Sünnet yoluyla nakledilmiş olan bir hadis biliyorsanız bize de bildirin ki teşekkür edelim size.”

Biz de şeyhin cevabında şöyle dedik: Siz ashabın Üsame’nin ordusuyla hareket etmede oyalandıklarını, hızla hareket etmekle görevlendirildikleri halde ağır davrandıklarını kesin olarak kabul etmiş durumdasınız.

Ve yine Peygamber (s.a.a)’in Üsame’nin komutanlığı hakkında ki naslarını görüp duyduktan sonra bile eleştiri ve itirazlarda bulunduklarını da itiraf ettiniz.

Peygamber (s.a.a)’in Üsame’nin komutanlığı hususundaki eleştirilere sinirlendiği halde ashabın Ebu Bekir’den Üsame’yi azletmesini istediklerini kabul ettiniz. Peygamber (s.a.a)’in hasta ve rahatsız bir şekilde evden çıkarak mescidde bir hutbe okuduğunu Üsame ve babasının komutanlık için layık olduğunu söylediğini de o günün hadiselerinden olduğunu biliyorsunuz.

Yine şunu da kabul etmektesiniz ki sahabe halifeden Peygamber (s.a.a)’in düzenlediği orduyu iptal etmesini ve Peygamber (s.a.a)’in eliyle Üsame’ye verdiği sancağı ondan almasını istemişlerdir.

Şunu da tasdik ediyorsunuz ki; Peygamber (s.a.a)’in, bazılarının Üsame’nin ordusuna katılmalarını emretmesine rağmen orduya katılmadılar.

Siz tarihçilerin naklettikleri, tüm muhaddislerin aktardıkları ve korudukları bütün bu konuları kabul etmektesiniz.

Onların özür sahibi olduğu konusunda söylediğiniz şeylerin özeti şudur: Ashap bu işleri yaparken Peygamber (s.a.a)’in sözlerine göre değil kendi görüşlerine göre İslam’ın maslahatını gütmüşlerdir. Bu konuda biz de bundan başka bir şey iddia etmedik zaten!

Başka bir değişle; sözümüzün konusu şudur ki: Acaba Ashap kendilerini Peygamber (s.a.a)’in tüm sözlerine uymaya zorunlu bilmekte miydiler, yoksa yok? Siz hayır cevabını seçtiniz. Yani siz onların bir takım naslara amel etmediklerini itiraf ettiniz. Bu itirafınız bizim iddiamızı ispatlamaktadır. Ama onlar özürlü müydüler, yoksa özürlü değiller miydi konusu ayrı bir mevzudur.

Onların Üsame’nin ordusu konusunda İslam’ın maslahatını (elbette kendi görüşlerine göre) Peygamber (s.a.a)’in naslarına tercih ettiklerini kabul ettiğiniz halde neden onların Peygamber (s.a.a)’den sonraki hilafet konusunda da (kendi görüşlerine göre) İslam’ın maslahatını Peygamber (s.a.a)’in Gadir-i Hum ve benzeri naslarına tercih ettiklerini söylemiyorsunuz?!

Siz onların, Peygamber (s.a.a)’i, Üsame gibi bir genci, yaşlı başlı kişilerin arasından komutanlık için seçmesi yüzünden eleştirdiklerini ve bunun da insanın tabiatının derinliklerinden kaynaklandığını ve yaşlıların bu gence itaat etmemelerinin doğal bir şey olduğunu söylediniz.

Peki neden aynı bu sözü Hz. Ali (a.s)’ın, sayesinde ümmetin yaşlılarına hükmedeceği Gadir-i Hum naslarına itaat etmeyenler hakkında söylemiyorsunuz? Zira nakledildiğine göre Peygamber (s.a.a) vefat ettiği gün Hz. Ali (a.s)’ın yaşını küçük saydılar. Aynı şekilde Peygamber (s.a.a) Üsame’yi komutanlığa atarken onun yaşının küçüklüğünü bahane olarak ellerinde evirip çevirmekteydiler.

Komutanlıkla hilafet arasında ne kadar bir farklılık olduğunu hepimiz biliyoruz. Buna göre onlar doğal olarak (sizin değiminizle) bir gencin komutanlığına razı olmadıkları takdirde bir ömür boyu tüm dünyevi ve uhrevi işlerinde kendisine müracaat edecekleri bir gencin (Hz. Ali (a.s)) hilafetine razı olmamaları daha yerinde olur.

Buna ilave olarak siz: “Yaşlıların bir gence itaat etmemeleri doğal bir şeydir” dediniz. Eğer kastınız genel bir hükümse biz bunu kabul etmiyoruz. Zira Mümin yaşlıların gönülleri, Allah ve Resulünün, bir gence itaat emrini verdiklerinde hiçbir şekilde kırgınlık ve rahatsızlık hissetmez.

“Hayır, Rabbine and olsun ki aralarında çıkan anlaşmazlık hususunda seni hakem kılıp sonra da verdiğin hükümden içlerinde bir sıkıntı duymaksızın (onu) tam manasıyla kabullenmedikçe iman etmiş olmazlar.” Nisa / 65

“Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının.” Haşr / 7.

“Allah ve Resûlü bir işe hüküm verdiği zaman, inanmış bir erkek ve kadına o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Her kim Allah ve Resûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” Ahzab / 36.

Ama onların Üsame’nin ordusundan kaçtıkları, daha doğru bir değimle bu orduya katılmadıklarına dair olan söze gelince; bu konuyu Şehristani inkar edilmeyecek konulardan saymıştır. Ebu Bekir’in, Ahmed b. Abdulaziz Cevheri’nin “es-Sakıfe” adlı kitapta naklettiği senetli bir hadiste nakledilenin aynısını aktarıyorum:

“Ahmed b. İshak b. Salih, Ahmed b. Yesar’dan, Said b. Kesir Ensari’den kendi hadis ricalinden, Abdullah b. Abdurrahman’dan şöyle naklediyor:

“Resulullah (s.a.a) vefatı ile sonuçlanan hastalığında, Ebu Bekir, Ömer, Ebu Übeydet b. Cerrah, Abdurrahman b. Avf, Talha ve Zübeyr’ gibi Muhacir ve Ensar’ın büyüklerinin de bulunduğu orduya Üsame b. Zeyd b. Harise’yi komutan yaparak şöyle buyurdu: “Üsame, komutası altındaki orduyla beraber babası Zeyd’in öldürüldüğü yer olan Mute topraklarına hamle etsin ve Filistin topraklarında savaşsın.”

Üsame hareket etmede yavaş davrandı orduda bulunanlar da ona uydular. Peygamber (s.a.a) o hastalığıyla (bazen durumu ağırlaşıyor bazen de düzeliyordu) ordunun bir an önce hareket etmesini vurguluyordu. Öyle ki Üsame Peygamber (s.a.a)’e: “Annem babam size feda olsun! Allah (c.c) size şifa verene dek kalmamıza izin verir misiniz?” dedi. Ama Resul-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyurdu: “Hayır! Çık ve Allah’ın bereketi üzere hareket et.”

Üsame: “Ya Resulellah! Siz bu haldeyken hareket edersem içim rahat etmez.”

Resul-i Ekrem (s.a.a): “Git, zafer ve esenlik üzeresin.”

Üsame: Ya Resulellah! Süvari birliğinin hazır olmadığı hakkında size bir şey söylemek istemiyorum.

Peygamber: “Sana emrettiğim şeyleri icra et.”

Daha sonra Peygamber (s.a.a) bayıldı. Üsame kalkarak hareket için kendini hazırladı. Peygamber (s.a.a) ayılır ayılmaz Üsame ve hareket etmesi gereken orduyu sordu. Peygamber (s.a.a)’e harekete hazırlandıkları söylendi.

Peygamber (s.a.a) sürekli: “Üsame’nin ordusunu harekete geçirin. Kim ondan yüz çevirirse Allah ona lanet etsin” diyordu.

Üsame sancağın altında ve sahabe de etrafını sarmış olduğu halde harekete geçti. Curf’a ulaşınca Ebu Bekir, Ömer ve muhacirlerin bir çoğu, Şübeyr b. Sa’d ve Ensar’ın bir çoğu onunla beraber karargahta konakladılar.

Tam bu sırada Ümmü Eymen’in gönderdiği elçi gelerek, Üsame’ye: Geri dön, Resul-i Ekrem (s.a.a) can vermek üzeredir, dedi. Üsame bunu duyar duymaz kalkıp sancağı da yanına alarak Medine’ye girdi ve sancağı Peygamber (s.a.a)’in evinin kapısına astı. Tam bu anlarda Peygamber (s.a.a) bekâ alemine göçtü.” (Ebu Bekir-i Cevheri’nin sözünün sonu.)

Bir grup tarihçi de bu hadiseyi nakletmiştir. İbn-i Ebi’l-Hadid-i Mutezili de onlardan biridir. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, c. 2, s. 20,. Mısır baskısı.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

MUELLEFET-U GULUBİHİM PAYININ KALDIRILMASI

Muellefet-u Gulubihim: Zekat vermek suretiyle kalpleri ve gönülleri İslam’a ısındırılacak gayri Müslimler. (M.)


Allah (c.c) Kur’ân-ı Kerim’de gönülleri İslam’a ısındıracak şahıslara zekattan bir pay ayırmıştır:

“Sadakalar (zekatlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, (zekat toplayan) memurlara, gönülleri (İslâm’a) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda çalışıp cihat edenlere, yolcuya mahsustur. Allah pek iyi bilendir, hikmet sahibidir.” Tevbe / 60.

Peygamber (s.a.a) bu payı kalpleri İslam’a ısındırılması gereken şahıslara vermekteydi. Bu şahıslar birkaç gruptu: Arap’ın ileri gelenlerinden bir grup. Peygamber (s.a.a) zekattan bir payı onlara ihtisas kılarak Müslüman olmalarını sağlamak istiyordu. Diğer bir grup ise sözde İslam’ı kabul etmiş kimselerdi. İmanlarının kuvvetlenmesi için Resul-i Ekrem (s.a.a) onlara büyük bahşişlerde bulunuyordu. Bu gruptan bazıları şunlardır: Ebu Süfyan. Muaviye b. Ebu Supyan, Uyeyne b. Hisn, Akra’ b. Habis ve Abbas b. Merdas. Üçüncü grup ise Arap’tan diğer bazı şahıslardı. Bu bahşişler ile Arap’ın diğer şahıslarının gönülleri İslam’a ısındırılmak isteniyordu.

Büyük bir ihtimalle Peygamber (s.a.a) birinci gruba kendi malı olan humusun altıda birini veriyordu. Muellefet-u Gulubihim babında zekat verilen bir başka grup da kafirlere karşı yapılan savaşlarda Müslümanlara yardım etmesi istenilen kişilerdi.

Peygamber (s.a.a), söz konusu ayeti kerimenin nüzulünden, beka alemine göçene dek gönülleri İslam’a ısındırılması gerekenlere bu payı vermiştir. Tüm İslam fırkalarının icması ile de bu payı vefatından sonra her hangi bir kimsenin kaldırılmasına izin vermemiştir.

Ama Ebu Bekir iş başına geldiği vakit bu grup aynen Peygamber (s.a.a)’in zamanındaki gibi kendi paylarını almak için onun yanına gittiler. Ebu Bekir de onlara hakları verilmesi için bir emir yazdı. Onlar Ebu Bekir’in bu emrini Ömer’e göstererek onu şahit tutmak istediler. Ama Ömer Ebu Bekir’in yazdığı emri alıp parçalayarak: “Size ihtiyacımız yoktur. Allah İslam’ı değerli kılmıştır, size ihtiyacı yoktur. Eğer Müslüman olursanız olmuşsunuz; aksi takdirde aramızda kılıç çatışacaktır” dedi.

Onlar Ebu Bekir’in yanına dönerek: “Halife sen misin, yoksa Ömer mi?” dediler

Ebu Bekir cevaben: “Allah’ın isteğiyle o halifedir!” diyerek Ömer’in bu işini onayladı. Bu olayın aynısı el-Cevheret’ün-Neyyire, c. 1, s. 164’de nakledilmiştir.

Ömer’in bu türden olayları oldukça fazladır. Örneğin tarihçiler şöyle nakleder: Uyeyne b. Hisn ve Akra’ b. Habis Ebu Bekir’in yanına gelerek şöyle dediler: Bizim yanımızda hiç ot bitmeyen bir toprak vardır, onu bize bağışla. Onu ıslah edebilsek Allah bu yolla bize bir menfaat verir.

Ebu Bekir yanındakilerle istişare etti. Onlar da kabul ettiler. Ebu Bekir de bir mektup yazarak o araziyi onlara bağışladı. Ama Ömer bu kağıt parçasını onlardan alıp tükürerek yazılan yazıyı sildi. Onlar Ömer’i kınadılar ve ona karşı kaba bir şekilde konuştular. Daha sonra hiddetli bir şekilde Ebu Bekir’in yanına gelerek: “Allah’a yeminler olsun ki biz, halife Ömer mi yoksa sen misin? bilmiyoruz” dediler. Ebu Bekir de: O Halifedir, dedi!

Tam bu sırada Ömer çıkageldi ve Ebu Bekir’in karşısında durarak hiddetle şöyle dedi: Bunlara bağışladığın yer senin kendi malın mıdır yoksa diğer Müslümanlar da ona ortak mıdırlar?!

Ebu Bekir: “Onda diğer Müslümanların da hissesi vardır.”

Ömer: “Peki neden onu bu ikisine bağışladın?!”

Ebu Bekir: “Bu konu hakkında yanımda bulunanlarla istişare ettim.”

Ömer: “Acaba tüm Müslümanlar sizin istişarenizden razıdırlar mı?”

Ebu Bekir: “Ben sana, hilafete benden daha layık olduğunu söyledim ama sen kabul etmedin ve beni bu iş için kani ettin.”

Bu olayı İbn-i Ebi’l-Hadid, İbn-i Hacer Askalani ve diğerleri kendi kaynaklarında nakletmişlerdir. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 3, s. 108. el-İsabe, Şerh-i hal-i Uyeyne.

Keşke Ebu Bekir ve Ömer de (Beni Saide Sakıfesi’nde) tüm Müslümanlarla istişare etselerdi. Bir müddet sabrederek Beni Haşim’in Peygamber (s.a.a)’in gusül ve defninden ayrılmazken beklemeleri ve onların da bu şurada yer almaları ne kadar da iyi olurdu! Zira halife seçiminde onlar diğerlerine oranla daha büyük bir hakka sahiptirler...

Her neyse usul ilmi üstatlarından birinin güzel bir sözü vardır. Ulaştıracağı faydaları göz önüne alarak onu nakletmek istiyoruz:

Üstat Devalibi (Allame Şeyh Muhammed Devalibi ismiyle meşhurdur. Usul-u fıkıh ve Rum hukuku uzmanıdır. Suriye hukuk Üniversitesinde hocalık yapmaktadır. ) “Usul-u Fıkıh” adlı kitabının 239. sayfasında zamanın değişmesiyle değişkenlik gösteren hükümlere örnekler verdiği bölümde şöyle yazıyor: “Ömer’in içtihat ederek Kur’ân-ı Kerim’in Muellefet-u Gulubihim için ayırdığı bağışı kesmesi belki de zamanın ve maslahatın değişmesiyle hükmün de değişmesi ahkamın mukaddimesinde yer almaktadır. Halbuki Kur’ân’ın nassı sabittir ve kesinlikle feshedilmez!”

Sizler de onun sözlerinde biraz düşünün ve onun sonraki sözlerine dikkat edin. Şöyle diyor:

“Mevzu şudur: Allah (c.c) İslam’ın ilk dönemlerinde Müslümanların zayıf olduğu bir zamanda şerlerinden korkulan ve gönülleri İslam’a ısındırılabilecek bir gruba verilmek üzere bir bağış hissesi ayırdı. Bu gruptaki şahıslar, Kur’ân’ın zekatın verilmesi gerektiği şahıslarla aynı seviyededirler. “Sadakalar (zekatlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, (zekat toplayan) memurlara, gönülleri (İslâm’a) ısındırılacak olanlara, (hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlulara, Allah yolunda çalışıp cihat edenlere, yolcuya mahsustur.” Tevbe / 60.

Böylece Kur’ân-ı Kerim “Muellefet-u Gulubihim”i zekatın verilmesi gereken kimselerin sırasına koymuştur. Aynen günümüz devletlerinin, siyasi amaçları için bazı şahıslara belirli ölçüde bütçe ayırdığı gibi Kur’ân-ı Kerim de onlar için belli bir hisse ayırmıştır.

Daha sonra ise şöyle diyor: “Şu farkla ki İslam güçlenip kuvvetlenince Ömer Kur’ân’ın nassıyla vacip olan bu bağışı keserek iptal etmesi gerektiği kanaatine vardı!”

Biz de diyoruz ki: Üstat Devalibi ikinci bir defa Ömer’in Kur’ân’ın açık bir nasla verilmesini farz kıldığı hisseyi kestiğini itiraf etmektedir. O, halifeyi şu şekilde mazur bilmektedir:

“Ömer’in bu hisseyi kaldırması, onun Kur’ân’ın nassını ayaklar altına aldığı, ayetin hükmünü batıl ettiği anlamında değildir. Bilakis Ömer nassın zahirine değil sebebine bakmaktaydı. O, bu gruba verilmesi gereken hisseyi belli bir zaman zarfı ile sınırlı bilmekteydi. Şu anlamla ki onların gönüllerinin İslam’a ısındırılması veya şerlerinden korkulması İslam’ın zayıf olduğu dönemle ilgiliydi. Ama İslam güç ve kuvvet sahibi olunca bu hissenin onlara verilmesi gereken zaman da değişmiş oldu. Zaman nassın sebebine amel edilmesini ve onların bu hisseden mahrum edilmesini gerektirmekteydi.”

Biz diyoruz ki: Muellefet-u Gulubihim’e verilmesi gereken hisseyi belirleyen Kur’ân nassı kayıtsız ve şartsızdır. Bir başka değimle mutlaktır. Bu durum ayette bile açıkça görülmektedir. Bu hiçbir ihtilaf ve şüphenin bulunmadığı bir konudur. Bizim bu ayeti kayıtlı veya sebepli yapmaya hiçbir hakkımız yoktur. Elbette Allah ve Resulünün hükmü hariç. Bu konuda Allah ve Resulü tarafından hiçbir hüküm veya nişane yoktur.

Peki buna rağmen bu gruba verilmesi gereken bu hisseyi nasıl sebepli ve geçici bir döneme ait bilebiliriz? Nasıl, “Bu hükmün sebebi, İslam’ın zayıf olduğu dönemde kalplerinin İslam’a ısındırılmasıdır” diyebiliriz?!

İlave olarak eğer herhangi bir zamanda (Muellefet-u Gulubihim) şerrinden güvencede bile olsak, onların İslam’a eğilim göstermeleri onlara verilen bu bağışlar sayesinde gerçekleşmekteydi. Bu yüzden sadece bu sebeple bile olsa onların bu hissesi kaldırılmamalıydı. Hatta İslam’ın güçlenmesi ile bu hissenin de çoğalması gerekirdi. Bu ümitle bile olsa onların bu hissesinin kesilmemesi gerekirdi.

Peygamber (s.a.a) bu hisse ile birçok grubun gönlünü elde etmekteydi. Peygamber (s.a.a) bir gruba Müslüman olmaları ve bu yolla kabilelerinin de Müslüman olması, zayıf bir imana sahip olan diğer bir gruba da imanlarının güçlenmesi ve başka bir gruba da şerlerinden uzak kalmak için bağışta bulunuyordu.

Buna binaen eğer biz bu grubun şerrinden güvende isek yine de Peygamber (s.a.a)’in yolunu takip etmemiz gerekir. Peygamber (s.a.a) bu gruba bağışta bulunarak onların ve kavimlerinin İslam’ı kabul etmelerini sağlamak veya iman ve inançlarının güçlenmesine sebep olmak istiyordu. Allah’ın en iyi kulları da, O’nun Resulüne uyan ve O’nun yolunu takip eden kimselerdir.

Bunların tümüne ilave olarak, Müslümanların düşmanlarını mağlup eden ve onların tehlikesinden güvencede kalmalarını sağlayan İslam’ın gücü, daha sonraları Müslümanların zararı doğrultusunda değişkenlik gösterdi, ecnebiler onlara hakim oldular ve Müslümanlar mecburen onların bağış ve yardımlarına göz dikmek ve onlarla uyuşmak zorunda kaldılar. Zira bu asırda gözlerimizle görmekteyiz ve bu durum geçmişe oranla daha da fazla göze çarpmaktadır.

Bu yüzden, İslam’ın kuvvetlendiği bir zamanda bu grubun hissesinin iptal edilmesi o dönemde bazı şahıslarda bulunan gururdan kaynaklanmaktaydı. Ama yüce Kur’ân’ın belirttiği bu emir, her şeyi bilen ve hikmet sahibi olan Allah tarafından gelmiştir ve Allah (c.c) tüm zaman ve asırları göz önüne almıştır.

Şimdi mutlak nassı, onun maslahatıyla kayıtlanmasını ve zamanın gereksinimine göre bazı şeriat hükümlerinin değişime uğraması mevzusunu ele alıyor, bu mevzuu kendine has şartları ile inceliyoruz:

Biz İmamiye Şiası, icma ve tek bir görüşle maslahatı, genelin tahsisinde ve mutlakın kayıtlandırılmasında muteber bilmiyoruz. Elbette şeriatte onun muteber olduğunu belirtecek özel bir nass olursa bu durum hariçtir. Buna göre şeriatte maslahatın muteberliğine olumlu veya olumsuz bir şey olmadığı zaman bizim açımızdan eser ve etki sahibi değildir. Bu yüzden iddia edilen maslahatların varlığı ve yokluğu bizim açımızdan aynıdır. Şafii ve Hanefi’nin de görüşleri budur. Devalibi, Usul’ul-Fıkıh, s. 204.

Hanbeli fırkasının görüşüne gelince; bu fırka iddia edilen maslahatı kabul etmiştir. Şu farkla ki onlar bu maslahatı naslarla çelişen olarak değil, bilakis nastan geride kabul etmektedir.

Buna göre Hanbeliler “Muellefet-u Gulubihim” nassını iddia edilen maslahatlarla kayıtlı kılmamaktadırlar. Hanbeliler nassın bulunduğu yerlerde İmamiye, Şafii ve Hanefiye’nin metoduna göre amel etmektedirler.

Maliki fırkasının görüşüne gelince; bu fırka da sözü geçen nass ve benzeri durumlarda aynı şekilde amel etmektedir. Zira gerçi onlar iddia edilen maslahatları muteber ve naslarla çelişkili biliyorlarsa da yine de onu sabitliği kat’i olarak ispatlanamayan haber-i vahid (tek haber, rivayet) ile çelişkili bilirler. Yine onlar iddia edilen maslahatı, Kur’ân’da gelen ve delaleti kat’i olarak belirlenemeyen bir takım genel ve mutlak ayetlerle çelişkili bilirler. Ama “Muellefet-u Gulubihim” gibi sabitliği ve delaleti kat’i olanlarla kesinlikle çelişkili bilemezler. a.g.e. s. 206.

Zira bu nassın dalalet ve sabitliği kesindir. a.g.e. s. 207.

Sözün kısası: Üstat Devalibi’nin beyanına ve bizim de açıklamamıza binaen tüm mezheplere göre Usul-u Fıkıh “Muellefet-u Gulubihim”in mahrum bırakılmasına izin vermemekte ve câiz bilmemektedir.

Eğer Ehl-i Sünnet’in birinci ve ikinci halifenin Peygamber (s.a.a)’in vefatından sonra Kur’ân nassı ile vacip olan “Muellefet-u Gulubihim” hissesini iptal etmeleri konusunda icmaları (Bkz. Tefsir-u Ebu’s-Suud s. 150, Tefsir-u Fahri Razi 5. Cilt haşiyesi, el-Fıkıh-u ale’l-Mezahib’il-Erbaa, Mısır baskısı) olmasaydı şöyle söylememiz mümkündü: Her ne kadar birinci ve ikinci halife o gün onların hakkını vermedilerse de bu davranışları ayetin hükmüne muhalefet değildir. Zira Allah (c.c) sekiz gruptan oluşan (fakirler, miskinler, memurlar, muellefet-u gulubihim, köleler, borçlular, Allah yolunda cihat edenler ve yolda kalmışlar) bu şahıslara zekat verilmesini emretmiştir. Yani zekat bu sekiz gruptan her birisine verilirse emir yerine getirilmiş olur. Bu sekiz gruptan birisi veya birkaç tanesi istisna edilirse, hiçbir muhalefet edilmiş sayılmaz.

Buna göre kim zekatını bu sekiz gruptan birisine verecek olursa, üzerine farz olan görevi yerine getirmiştir. Aynı şekilde kim zekatını bu sekiz grup arasında bölüştürecek olursa, görevini yapmış demektir.

Bu, tüm Müslümanların icma ettiği bir konudur. Peygamber (s.a.a)’den sonra tüm Müslümanlar böyle yapmışlardır. Buna göre Ömer ve Ebu Bekir, hiçbir zaman değişmeyen nassın hükmünü iptal etmeselerdi ve Ebu Bekir sadece Ömer’in davranışını onaylasaydı artık sorun çıkmazdı.

Bu konuyu sona erdirmeden evvel bir mevzuu hatırlatmak istiyorum: Üstat Devalibi, İmamiye Şiası’na, mürsel (zayıf) maslahatı muteber bildiğine dair bir nispet vermiştir. Şöyle diyor: “Şia mürsel maslahatları muteber bilir ve onu kat’i nastan öncelikli bilir.” Usul-u Fıkh, s. 207 ve s. 209’un baş tarafı.

Bu sözün aslı yoktur. Şia’dan bir alim bile bu sözü söylememiştir. Süleyman Tufî ise guluv edenlerdendir. Biz sürekli onu düşman bilmişizdir. Onların suçlarını bize yüklemekteler.

Şia’nın bu konudaki görüşü bir sayfa önce söylediğimiz şeyin aynısıdır. Hatta Şia arasında icmanın bulunduğunu söyledik. Şia’nın usul kitapları da her yerde mevcuttur. Üstat Devalibi, İbn-i Hanbel’in kitabı yerine (Üstat, Şia’nın akidesinde o kitaba müracaat etmektedir) bizim kendi kitaplarımızda nakledilenlere müracaat etsin.

[gulistan_2]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

Allah razi olsun

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

Zİ’l-KURBA HİSSESİNİN KALDIRILMASI

Zi’l-Kurba hissesini belirten Kur’ân’ın nassı şudur:

“Eğer Allah’a ve hak ile batılın ayrıldığı gün, iki ordunun birbiri ile karşılaştığı gün, (Bedir savaşında) kulumuza indirdiğimize inanmışsanız, bilin ki ganimet olarak aldığınız her hangi bir şeyin beşte biri Allah’a, Resulüne, onun akrabalarına, yetimlere, yoksullara ve yolcuya aittir. Allah her şeye hakkıyla kadirdir.” Enfal / 41.

Arapça’da “Ğenem, Ğanimet ve Muğnem” insanın yararlandığı her şey hakkında söylenir. Lügat kitapları da bu konuyu çok açık bir şekilde belirtmektedirler. Bundan dolayı ganimeti sadece savaşta elde edilenlerle sınırlamamızın hiçbir anlamı yoktur.

Ayette geçen “Min şey’in” kelimesi de “Ma ganimtum” cümlesindeki “Ma”nın beyanıdır. Buna göre ayetin anlamı şöyle olmaktadır: “Yararlandığınız şeylerin ister az olsun ister çok beşte biri (humusu) Allah’a, Resulüne, onun yakınlarına... aittir.”

Buhari ve Muslim kendi sihahlarında İbn-i Abbas’tan şöyle rivayet ederler: Resulullah (s.a.a) Abdülkays’tan gelen heyete, bir olan Allah’a iman etmelerini söyleyerek şöyle buyurdu:

“Bir olan Allah’a iman etmenin ne demek olduğunu biliyor musunuz?” Onlar: Allah ve Resulü daha iyi bilir dediler. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “İman; Allah’ın birliğini, Muhammed’in risaletini ikrar etmek, namaz kılmak, zekat vermek, ramazan ayında oruç tutmak ve elde ettiğiniz her şeyin humusunu (beşte birini) vermektir.” Sahih-i Buhari, c. 1, s. 21, Kitab’ul-İman; Sahih-i Muslim, c. 1, s. 48, Kitab’ul-İman (iki sahih arasındaki az bir farkla).

Ayette geçen şartlı cümlenin (Allah’a inanmışsanız) manası şudur: Humus ayette zikredilen grupların şer’i haklarıdır. Humsun onlara verilmesi ayetin hükmüyle farzdır. O halde ondan vazgeçin ve onu asıl sahiplerine teslim edin, elbette eğer Allah’a inanmış iseniz. Ayette de görüldüğü üzere humusun verilmesi konusu vurgulanmış, onu terk edenlere ise ihtar verilmiştir.

Kıbleye doğru yönelen tüm Müslümanların, humustan bir hissenin Peygamber (s.a.a)’e ve diğer bir hissenin de onun yakınlarına ait olduğu konusunda görüş birlikleri vardır. Peygamber (s.a.a) hayatta olduğu müddetçe bu anlam ve mana işlevliğini sürdürmekteydi.

Ama Ebu Bekir işbaşına geçtikten sonra humus ayetini yorumlayarak Peygamber (s.a.a) ve akrabalarının hissesini O’nun vefatı ile kaldırdı. Bu hisseyi Beni Haşim’e vermeyi uygun bulmadı. Onları da (Beni Haşim) ayette geçen yetimler, fakirler, miskinler ve... grupları ile aynı redife koydu. (Bu konuyu Zemahşeri ve diğer Ehl-i Sünnet alimleri zikretmiştir.)

Zemahşeri “Keşşaf” adlı tefsirinde humus ayeti hakkında şöyle yazıyor: “İbn-i Abbas’tan şöyle dediği rivayet edilmiştir: Humus altı hissedir: Allah ve Resulüne iki hisse, bir hisse de Peygamber (s.a.a)’in akrabalarına. Peygamber (s.a.a) hayatta olduğu müddetçe durum böyle devam etti. Ama Ebu Bekir humusu üç gruba (yetimler, miskinler ve yolcu) indirgedi. Ömer ve ondan sonraki halifelerden de onun şöyle dediği nakledilir: Ebu Bekir Beni Haşim’i humustan mahrum bıraktı...

Buhari ve Müslim kendi senetleriyle Aişe’den şöyle naklederler: Hz. Fatıma (a.s) Ebu Bekir’den Allah Resulünün mirasını, kendilerine bağışladığı Fedek bağını ve Hayber’in humusundan geri kalan kısmını kendisine teslim etmesini istedi. Ama Ebu Bekir sakınarak Hz. Fatıma’ya hiçbir şey vermedi.

Hz. Fatıma (a.s) bu konuda Ebu Bekir’e itiraz etti ama o itina etmedi. Hz. Fatıma (a.s) da ondan incinerek hayatta olduğu müddetçe onunla konuşmadı. Hz. Fatıma (a.s) Peygamber (s.a.a)’den sonra altı ay yaşadı. Şehit olduğu zaman kocası Hz. Ali (a.s) onu gece vakti toprağa vererek ona cenaze namazı kıldı. Ebu Bekir’e ise hiçbir haber vermedi... Sahih-i Buhari, c. 3, s. 36 “Hayber Gazvesi” Sahih-i Muslim, c. 2, s. 72. Sahih-i Muslim ve Buhari’de birçok yerlerde bu konudan bahsedilmiştir.

Sahih-i Müslim’de Yezid b. Hormuz’dan şöyle nakledilir: “Necdet b. Amir Abdullah b. Abbas’a bir mektup yazdı. İbn-i Abbas mektubu okuyup cevap yazdığı zaman ben onun yanındaydım. İbn-i Abbas şöyle yazdı: Benden Zi’l-Kurba (Peygamber (s.a.a)’in akrabaları) hissesi hakkında soru sorarak onların kim olduklarını söylememi istiyorsun. Biz sürekli onların bizler olduğunu biliyorduk. Ama bizim kavmimiz onu bize vermekten sakındı. el-Cihad ve’s-Seyr, c. 2, s. 105

Bu hadisin aynısını Ehl-i Sünnet’in hadis imamı Ahmed b. Hanbel İbn-i Abbas’tan nakletmiştir. (Müsned-i Ahmed b. Hanbel-c. 1, s. 294) Birçok müsned sahipleri bu hadisi değişik yollarla nakletmişlerdir. Bu, Ehl-i Beyt İmamlarından mütevatir olarak nakledilen rivayetlerle aynı doğrultudadır.

Ama buna rağmen Ehl-i Sünnet’in birçok imamı birinci ve ikinci halifenin reyini onaylayarak Peygamber (s.a.a)’in yakınlarına mahsus kılınan humustan hiçbir pay ve hisse ayırmamışlardır.

Malik b. Enes, humusun tümünü Müslümanların önderine vererek nerelerde maslahat bilerse kullanabileceğini ve Peygamber (s.a.a)’in yakınlarının, yetimlerin, fakirlerin ve yolcuların onda hiçbir şekilde haklarının olmadığını söylemiştir.

Ebu Hanife ve yandaşları, Peygamber (s.a.a) ve akrabalarının hissesini Resulullah’ın vefatı ile noktalanmış bilmektedir. Humusun, geri kalan üç grup (yetimler, fakirler ve yolcu) arasında eşit bir şekilde paylaştırılması gerektiğini söylemişlerdir. Ama bu üç grup arasında Beni Haşim ile diğerleri arasında hiçbir fark bırakmamışlardır.

Şafii ise humusu beş bölüme ayırmıştır. Bir hisse Peygamber (s.a.a)’e aittir. Peygamber (s.a.a) bu hisseyi savaş teçhizatı; at, silah vb. gibi Müslümanların maslahatına olan yerlerde harcardı. İkinci hisse ise Hz. Resul-i Ekrem (s.a.a)’in Beni Haşim’den olan akrabalarına verilirdi. Ama Abdüşşems’ten olan akrabalarına bir şey verilmezdi. Bu hisse verilirken erkeklere iki pay kızlara ise bir pay verilirdi. Geri kalan üç hisse ise diğer üç grup (yetim, miskin ve yolcu) için verilirdi.

Ama biz “İmamiye Şiası” humusu altı hisseye ayırıyoruz. Allah ve Resulü için iki hisse. Bu iki hisse, üçüncü hisse (Peygamber (s.a.a)’in yakınları hissesi) ile Peygamber’in yerine geçen İmama mahsustur. Geri kalan üç hisse ise Peygamber (s.a.a)’in evlatlarından yetim, fakir ve yolda kalmış yolcuya aittir. Bu hususta diğerleri onlara ortak değillerdir; zira Allah (c.c) sadakalar ve zekatları onlara haram kılmıştır. Bunun karşılığında ise onlara humusu vermiştir. Bu anlamı Taberi de tefsirinde İmam Ali b. Hüseyin ve evladı Hz. İmam Bakır (a.s)’dan nakletmiştir.

Hatırlatmalar: Bizim fakihlerimiz, şu konuda icma etmişlerdir: Humusun insanın ticaret, iş, çiftçilik, hurma, üzüm vb. gibi yararlandığı şeylerin tümünden verilmesi vaciptir. Aynı şekilde humus, hazine, madenler ve deniz altından çıkarılan eşyalar, fıkıh ve hadis kitaplarında adı geçen diğer şeyleri de kapsamaktadır.

Bu konudaki delilleri ise şu ayet-i kerimedir: “Bilin ki bir şeyden ganimet elde ettiğinizde...” Zira ğenem, ğanimet ve muğnem, insanın yararlandığı şeylerin kapsamına girmektedir. Bu anlamı lügat kitapları da açık bir şekilde belirtmektedir.

Bu konu kendi yerinde (Şia’nın fıkhi kaynaklarında bulunan humus kitaplarında) açıklanmıştır. Buradaki bahsimizin mevzusu, ayet-i şerifenin açık nassına rağmen Ebu Bekir’in içtihat ederek Zi’l-Kurba (Peygamber (s.a.a)’in yakınları) hissesini iptal etmesi ve onun hükmünü kaldırmasıdır.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

PEYGAMBERLER DE MİRAS BIRAKIRLAR

Peygamberlerin de miras bırakabildiklerinin delili aşağıdaki ayetin genel anlamıdır:

“Ana-babanın ve yakınların bıraktıklarından erkeklere bir pay vardır; ana- babanın ve yakınların bıraktıklarından kadınlara da bir pay vardır. Gerek azından gerek çoğundan belli bir hisse ayrılmıştır.” Nisa / 7

“Allah size, çocuklarınız hakkında, erkeğe, kadının payının iki misli (miras vermenizi) emreder...” Nisa / 11. miras ayetinin sonuna kadar.

Bütün bu ayetler genel anlamı ile Peygamber (s.a.a)’i ve ondan aşağı makamdaki tüm fertleri de kapsamaktadır. Aynen oruç ayeti gibi:

“Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.” Bakara / 183.

Ayetin devamı şöyledir: “Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa (tutamadığı günler kadar) diğer günlerde kaza eder.” Bakara / 184.


Aynen şu ayet gibi: “Allah size ancak ölüyü (leşi)... haram kıldı.” Bakara / 173.

Ve diğer fıkıhsal ayetler. Bu hükümlerde Peygamber (s.a.a)’le diğer Müslüman fertler arasında hiçbir fark yoktur. Ama şu farkla ki bu ayetlerin muhatabı Hz. Peygamber (s.a.a)’dir. Sebebi ise ilk olarak onun amel etmesi, daha sonra diğerlerine duyurması içindir. Bu yüzden Resul-i Ekrem (s.a.a) şer’i hükme uymada diğerlerinden daha önceliklidir.

Genel olarak Peygamber (s.a.a)’i de kapsayan ayetlerden birisi de şu ayettir: “Allah’ın kitabına göre yakın akrabalar birbirlerine (varis olmağa) daha uygundur.” Enfal / 75.

Allah (c.c) bu ayette miras hakkını herkesten önce vefat eden şahısın en yakın akrabalarına mahsus kılmıştır. Miras hakkı Cebrail (a.s) tarafından Hz. Resul-i Ekrem (s.a.a)’e ilan edilmeden önce dindeki velayet hukukunun bir parçasıydı. Ama Allah (c.c) İslam ve Müslümanları aziz kıldıktan sonra daha önceleri miras hakkı olan kimselerin payları iptal edildi. Böylece miras hakkı vefat eden şahısın yakın akrabaları ile sınırlandırılmış oldu. Elbette yakın akrabalar hususunda da yakınlık derecesi gözetilmiştir. Bu konuda Hz. Resulullah da istisna edilmemiştir. Aşağıdaki ayet-i kerimeye dikkat ediniz.

“Hani o gizli bir sesle Rabbine niyaz etmişti: Rabbim! Dedi, benden (vücudumdan), kemiklerim zayıfladı... Doğrusu ben, arkamdan iş başına geçecek olan yakınlarımdan endişe ediyorum. Karım da kısırdır. Tarafından bana bir veli (oğul) ver. Ki o bana varis olsun; Yakup hanedanına da varis olsun. Rabbim onu rızana layık kıl.” Meryem / 3 - 6.

Hz. Zehra (a.s) ve onun evlatlarından olan imamlar bu ayeti delil getirerek peygamberlerin de mal mirası bıraktıklarını veya miras aldıklarını söylemişlerdir. Bu ayette geçen irs (miras bırakılan şey) ilim ve nübüvvet değil bilakis “mal”dır.

Peygamber (s.a.a) hanedanının dostları; yani Şia ulemasının büyüklerinin geneli bu konuda Hz. Fatıma (a.s) ve Onun evlatlarından olan imamlara tabi olmuş ve şöyle demişlerdir: İrs lafzı, lügat ve şeriatte vefat eden şahısın geriye bıraktığı ve varise intikal eden menkul ve gayri menkul mallara denir. İrs, malın dışındaki şeylere ancak mecazi olarak atfedilir. Hiçbir delil olmaksızın gerçek manadan mecazi manaya geçiş yapılması doğru değildir.

Hz. Zekeriyya (a.s)’ın duasında söylediği: “Rabbim! Onu rızana layık kıl” Meryem / 6. Yani bana varis olmak üzere vereceğin veliyi (oğlu) rızana layık kıl ki senin emrini yerine getirsin.” Eğer mirası nübüvvete yorumlamış olursak artık bu anlam ve ifade manasını kaybedecek boş ve abes olacaktır. Zira hiç kimse: “Ya Rabbim! Bizim için bir peygamber gönder, onu akıllı ve güzel ahlaklı kıl” diye dua etmez. Çünkü eğer peygamber olursa, beğenilmişlik ve ondan daha büyük bir özellik de nübüvvette vardır.

Söylediğimiz şeyin onaylayıcısı ise Hz. Zekeriyya (a.s)’ın, kendisinden sonra amca oğullarından korktuğundan dolayı söylediği şu sözdür: “Doğrusu ben arkamdan iş başına geçecek akrabalarımdan endişe ediyorum.” Nisa / 5. Allah’tan varis istemesi de bu endişeden dolayıdır. Onun endişesi kesinlikle ilim ve nübüvvet konusunda değil bilakis mal açısındandı. Zira Hz. Zekeriyya (a.s)’ın makamı, Allah’ın nübüvvetlik makamını ehli olmayan birisine vermesinden veyahut da ilim ve hikmeti layık olmayan birisine bağışlamasından korkmaktan çok daha yücedir.

Buna ilave olarak o, kendisinin meb’us olmasındaki amacın halk arasında ilim parıltılarının yansıtılması olduğunu biliyordu. O halde o, onun bi’setinin gayesi olan bir mevzudan nasıl endişe edebilir?

Eğer denilse ki: Bu anlam miras bırakma konusunda sizlerin (Şia’nın) zararınadır. Zira böyle bir durumda Peygamber (s.a.a)’e cimrilik nispeti verilmiş olur.

Cevaben şöyle deriz: Biz bu iki mevzuu bir saymaktan Allah’a sığınırız. Zira malı mümin, kafir, iyi veya kötü şahısların elde etmesi mümkündür. Hz. Zekeriyya’nın, amca oğullarının bozguncu olduklarından dolayı onların onun malını ele geçirip uygun olmayan yerlerde harcamalarından endişe duyması gayri mümkün bir şey değildir. Bilakis bu endişe, hikmetin nihayet derecesidir. Çünkü bozguncu kimselerin beğenilmeyen işlerine yardımcı olmak veya onları takviye etmek dini ve akli açıdan mahzurludur. Buna göre eğer birisi bu durumu veya bu anlamı cimrilik olarak algılarsa, bu tam bir insafsızlık olacaktır.

Hz. Zekeriyya (a.s)’ın: “Kendimden sonra işbaşına geçecek akrabalarımdan endişe ediyorum” demesinden, onun endişesinin kendisine varis olacak kimselerin ahlak ve davranışları olduğu anlaşılmaktadır. Kasıt şudur: Varislerimin benden sonra bıraktığım mirası senin haram kıldığın günahlarda kullanmalarından korkuyor, endişe duyuyorum. İşte bu yüzden İlahi! Bana bir varis (oğul) ver ki mirasımı senin rızanın olduğu yerlerde kullansın.

Kısacası bu ayetteki mirası (irsi) nübüvvet veya ilim olarak değil mal olarak algılamaktan başka hiçbir çaremiz yoktur. İrs kelimesinden de ilk etapta anlaşılan şey bu anlamdır. Zira bu kelimeyi mecazi anlama taşıyacak hiçbir delil mevcut değildir. Bunun aksine ayetin kendisinde lafzın hakiki manasında kullanıldığına dair yeterince delil vardır.

Bu, Peygamber (s.a.a)’in Ehl-i Beyti’nin bu ayetteki görüşleridir. Peygamber (s.a.a)’in Ehl-i Beyti Kur’ân’ın eşidir ve hiçbir zaman birbirinden ayrılmazlar.

Müslümanların büyük bir kısmı Peygamber (s.a.a)’in kızı Hz. Fatıma (a.s) ile Ebu Bekir’in arasında geçen maceradan haberdardırlar. Hz. Fatıma (a.s) Ebu Bekir’den babasının mirasını istedi. Ebu Bekir ise Peygamber (s.a.a)’in şöyle dediğini: “Biz Peygamberler miras bırakmayız. Bizden geriye kalanların tümü sadakadır” savundu.

Bu hadisi Hz. Fatıma ve onun hanedanından olan imamlar reddetmişlerdir. Bu hadis aynı lafızlarla Sahih-i Buhari’de “Hayber Gazvesi” babında nakledilmiştir. Bu hadis bir ihtimal hariç Hz. Fatıma’nın cevabı olamaz. Bu ihtimal ise şudur: “Sadaka” kelimesi “ma terekna” kelimesindeki “ma” mevsûlesinin haberi olduğuna göre merfu olmalıdır. Bunun ispatı ise mümkün değildir. Zira “ma” kelimesinin “terekna” cümlesinin mefûlü olması “sadaka”nın da “ma” kelimesinin “hâli” olması da mümkündür. Bu durumda ise hadisin anlamı şu olur: “Bizden geriye kalan sadakalarda varislerimizin hiçbir hakkı yoktur.”

Aişe şöyle diyor: “Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in mirasından Hz. Fatıma’ya hiçbir şey vermedi. Peygamber’den geriye kalan her şeyi Beyt’ül-Mal’a kattı. Fatıma da Ebu Bekir’den incinerek hayatta olduğu müddetçe onunla konuşmadı. O, Peygamber’den sonra altı ay yaşadı. Vefat edince kocası Ali O’nu vasiyeti gereğince geceleyin toprağa verdi. Ebu Bekir’e haber bile vermediler ve sadece Ali’nin kendisi onun cenazesi için namaz kıldı...”

Hz. Fatıma’nın kendi vasiyeti uyarınca gece toprağa verilmesi mevzusunu Sahih-i Buhari’ye şerh yazanlar, Kastalani “İrşad” adlı kitabında ve Ensari “Tuhfe” adlı eserinde nakletmişlerdir. Şerh-i Sahih-i Buhari, İbn-i Hacer, c. 8, s. 157 ve Şerh-i Kirmani.

Ebu Bekir’in haberdar edilmemesi ve cenaze namazını Hz. Ali (a.s)’ın kendisinin kılması konusunu Sihah-ı Sitte yazarları kendi senetleri ile Aişe’den nakletmişlerdir. Sahih-i Buhari, c. 3, s. 37 (Hayber Gazvesinde) Sahih-i Müslim, c. 2, s. 72 (Kitab’ul-Cihad ve’s-Seyr) Müsned-i Ahmed, c. 1, s. 6.

Evet Hz. Fatıma (a.s) Ebu Bekir’in davranışına şiddetle şaşırmış ve hiddetlenmişti. İslami hicabını takınarak yanında bulunan birkaç Haşimi kadınla beraber Peygamber (s.a.a)’in yürüyüşünü andıran bir yürüyüşle itiraz etmek için Ebu Bekir’in yanına gitti.

Bu esnada Ebu Bekir Ensar ve Muhacirlerden kalabalık bir grubun arasındaydı. Hz. Fatıma (a.s) ile halk arasına bir perde çekildi. Perde arkasında (Peygamber (s.a.a)’in mescidinde) öylesine içten bir ah çekti ki huzurda bulunanların tümü ağlamaya başladı. Daha sonra Hz. Fatıma (a.s) halkın sesi yatışıncaya kadar bekledi. O anda konuşmaya başladı. Öylesine bir hutbe okuyordu ki sanki Peygamber (s.a.a) konuşuyordu.

Halk Hz. Fatıma (a.s)’ın konuşmasından öylesine etkilendi ve heyecana geldi ki eğer o günün ezici siyaseti olmasaydı her şey tamamdı. Ebu Bekir’in ve yandaşlarının kaderi belirlenecekti. Ama siyaset hiçbir şeye bağlı olmadığı için sonuçta bu heyecanı bastırabildi.

Hz. Fatıma’nın hutbesinden haberdar olanlar onun hükümeti nasıl mahkum ettiğini, kendi irs (miras) ve hakkını ispatlamak için Kur’ân’ın muhkem ayetlerinden nasıl deliller getirerek her türlü bahaneyi onların elinden aldığını çok iyi bilirler.

Ali ve Fatıma’nın evlatları bu hutbeyi aynı günlerde kendi evlatlarına, onlar da kendilerinden sonrakilere öğreterek nesilden nesile bizim elimize ulaştırmışlardır.

Biz Fatıma (a.s) taraftarları da babalarımızdan, onlar da babalarından ve onlar da Hz. Ali ve Fatıma’nın evlatlarından nesilden nesile bu hutbeyi nakletmişlerdir.

Şimdi bile siz değerli okurlar bu hutbeyi Tabersi’nin “İhticac” ve Allame Meclisi’nin “Bihar’ul-Envar” adlı eserlerinde bulabilirsiniz. Ehl-i Sünnet’in geçmişteki büyük alimleri bile bu hutbeyi nakletmişlerdir. Ebu Bekir Ahmed b. Abdulaziz Cevheri “es-Sakıfe ve Fedek” adlı kitabında değişik yol ve senetlerle Hz. Ali (a.s)’ın kızı Hz. Zeynep’ten, bazıları, İmam Muhammed Bakır (a.s)’dan ve onlar da hep birlikte Hz. Fatıma’dan nakletmişlerdir. Aynı şekilde İbn-i Ebi’l-Hadid el-Mutezili de Şerh-i Nehc’ül-Belağa’da c. 4 s. 78’de nakletmiştir.

Yine Abdullah b. İmran el-Merzbani bir takım senetlerle Urve b. Zübeyir’den, o da Aişe’den Hz. Fatıma’nın böyle bir hutbe okuduğunu duyduğunu nakletmiştir. Ebu Abdullah Muhammed b. İmran Merzbani el-Horasani, edebiyat ve tarih üstadıdır. Beyan ilmini yazan ilk şahıstır. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 4, s. 93.

Yine Merzbani başka bir senetle Zeyd b. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebu Talip’ten ve annesi Hz. Fatıma (a.s)’dan nakletmiştir. a.g.e. c. 4, s. 94. Zeyd b. Ali’den naklettiği yerde şöyle diyor: “Ebu Talip hanedanından yaşlı kişilerin bu hutbeyi babalarından naklederek evlatlarına öğrettiklerini gördüm.”

Hz. Fatıma (a.s) Ebu Bekir’e hitaben babası Resulullah (s.a.a)’dan miras alma hakkının bulunduğunu ispatlarken Kur’ân ayetlerinden sağlam deliller getirdi. Bunlar reddedilmesi veya inkar edilmesi mümkün olmayan delillerdi. Örneğin:

“Kasıtlı olarak mı Allah’ın kitabını terk ettiniz ve arkanıza attınız? Kur’ân: “Süleyman Davud’a varis oldu” demiyor mu? Nahl / 16.

Hz. Zekeriyya’nın olayında Allah (c.c) onun dilinden şöyle buyuruyor: “Tarafından bana bir veli (oğul) ver ki bana varis olsun; Yakup hanedanına da varis olsun. Rabbim, onu rızana layık kıl.” Meryem / 5-6.

Yine şöyle buyuruyor: “Allah’ın kitabına göre yakın akrabalar birbirlerine (varis olmağa) daha uygundur.” Enfal / 75.

Yine: “Allah size, çocuklarınız hakkında erkeğe, kadının payının iki misli (miras vermenizi) emreder.” Nisa / 11.

Yine buyuruyor: “Birinize ölüm geldiği zaman, eğer bir hayır bırakacaksa anaya, babaya, yakınlara uygun bir biçimde vasiyet etmek Allah’tan korkanlar üzerine bir borçtur.” Bakara / 180.

Daha sonra Hz. Fatıma (a.s) şöyle devam etti: “Allah sizleri ayete mahsus kılmış ve benim babamı da istisna mı etmiştir? Yoksa sizler Kur’ân-ı benim babamdan ve amcamın oğlundan (Hz. Ali) daha iyi bildiğinizi mi zannediyorsunuz? Yoksa biz iki dine mensubuz da birbirimizden miras alamaz mıyız diyorsunuz?!...”

Bakınız, Hz. Resulü Ekrem (s.a.a)’in kızı Hz. Fatıma (a.s) peygamberlerin de miras bırakabileceğini ispatlamak için her şeyden önce miras konusunda oldukça açık-seçik olan Hz. Davut ve Hz. Zekeriyya (a.s) ile ilgili ayetleri nasıl da delil olarak getiriyor.

Yeminler olsun ki Hz. Fatıma (a.s) Kur’ân’ın içeriğini, o nazil olduktan sonra İslam’ı kabul eden bu ayetlerdeki mirası (irsi) mala değil de kitap, nübüvvet ve ilime yorumlayan şahıslardan çok daha iyi biliyordu. Zira bu gibi şahıslar ayetin lafızlarını hiçbir delile dayanmaksızın gerçek anlamından mecazi anlamına sevk etmişlerdir.

Eğer bu doğru olmuş olsaydı o gün Ensar ve Muhacir topluluğunun içerisinde bulunan Ebu Bekir ve yandaşları Peygamber (s.a.a)’in kızı Hz. Fatıma (a.s) ile cidalleşmeye başlarlardı. Ama onlar Hz. Fatıma (a.s)’ın getirdiği delillere itiraz edemeyerek susmak zorunda kaldılar.

Hz. Fatıma (a.s) ile onlar arasında geçen konulardan birisi şudur:

Hz. Fatıma: “Eğer sen bugün ölürsen senin mirasını kim alacaktır?”

Ebu Bekir: Çocuklarım ve ailem.

Hz. Fatıma: “Peki neden onun evlatları ve hanedanı değil de sen Peygamber (s.a.a)’in mirasçısı oldun?”

Ebu Bekir: Ey Peygamber’in kızı! Ben yapmadım?!

Hz. Fatıma: “Hayır! Senin işindi; sen Peygamber (s.a.a)’in şahsi malı olan Fedek’i ve Kur’ân’ın bizlere bağışladığı şeyleri bizden aldın.”

Bu hadisi Ebu Bekir b. Abdulaziz-i Cevheri “Sakıfe ve Fedek” kitabında tahriç etmiştir. Nitekim İbn-i Ebi’l-Hadid kendi senedi ile Ümmü Hani’nin kölesinden nakletmiştir. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 4, s. 87.

Yine Ebu Bekir-i Cevheri adı geçen kitabında -nitekim İbn-i Ebi’l-Hadid de Nehc’ül-Belağa şerhinde bunu nakletmiştir- Ebu Seleme’ye dayanan senedinde şöyle tahriç etmiştir: Hz. Fatıma Ebu Bekir’den babasından kalan mirası isteyince Ebu Bekir şöyle dedi: Ben Peygamber (s.a.a)’den şöyle dediğini duydum: “Peygamberler miras bırakmazlar”! Ben Peygamber (s.a.a)’in yaptığı işin aynısını yapacağım, ben bu malları onun harcadığı yerlerde harcayacağım. a.g.e. s. 82.

Hz. Fatıma (a.s) şöyle buyurdu: “Ey Ebu Bekir! Kızların senin mirasını alabiliyorlar da Peygamber (s.a.a)’in kızları O’nun mirasını alamıyorlar mı?!”

Ebu Bekir: Evet, tam anlamıyla öyledir!!!

Ahmed b. Hanbel silsile senetleriyle buna benzer bir hadis Ebu Seleme’den nakletmiştir. Bkz. Müsned-i Ahmed, c. 1, s. 10.

Yine Ebu Bekir-i Cevheri “es-Sakıfe ve Fedek” adlı kitabında şöyle rivayet eder:

Hz. Fatıma (a.s) Ebu Bekir’e şöyle buyurdu: “Sen öldüğün zaman senin mirasını kimler alacaktır?”

Ebu Bekir: Evlatlarım ve ailem.

Hz. Fatıma (a.s): “Peki neden biz Peygamber (s.a.a)’den miras alamıyoruz da sen alabiliyorsun?”

Ebu Bekir: Ey Peygamber’in kızı! Baban geriye miras bırakmadı!

Hz. Fatıma (a.s): “Hayır! Onun mirası Allah’ın hissesidir ki bizlere ayrılmıştır, o bizim elimizdeydi ama sen onu bizden aldın.

Ebu Bekir: Ben Peygamber’den şöyle dediğini duydum: Bizim elimizde bulunan her şey, Allah’ın bize bahşettiği nimetlerdir. Ben öldükten sonra Müslümanlara ulaştırılmalıdır.

Cevheri buna benzer bir hadis Ebu Tufeyl’den de nakletmiştir. Bu mevzudaki hadisler mütevatirdir. Özellikle Ehl-i Beyt yoluyla nakledilen hadisler.

Yine Cevheri sözü geçen iki kitabında (es-Sakıfe ve Fedek) rivayet ediyor ki, Ebu Bekir Hz. Fatıma (a.s)’ın sözlerinin cevabında şöyle dedi: “Ey Peygamber’in kızı! Allah’a yemin olsun ki ben baban olan Peygamber’i tüm mahluklardan daha çok severim. Babanın vefat ettiği gün Allah’tan bu alemi viran etmesini arzuladım.

Allah’a and olsun ki Aişe'nin fakir olması benim için senin fakir olmandan daha yeğdir. Sen benim, beyaz ve siyah ırkların hakkını onlara verirken senin hakkını vermeyeceğimi mi düşünüyorsun? Oysa sen Resulullah’ın kızısın! Ama bu mallar Peygamber’e ait değildi. Bilakis bunlar tüm Müslümanların Peygamber’e getirdiği ve onun da Allah yolunda harcadığı Beyt’ül-Maldan sayılmaktadır. Peygamber vefat ettikten sonra ben de aynen Peygamber gibi o malları aldım ve yine aynen onun gibi Allah yolunda harcayacağım.”

Hz. Fatıma (a.s): “Allah’a yemin olsun ki bir daha seninle konuşmayacağım.”

Ebu Bekir: And olsun ki ben bu işi yapmayacağım.

Hz. Fatıma (a.s): “Allah’a yeminler olsun ki sana beddua edeceğim.”

Ebu Bekir: And olsun ki ben de sana iyi dua edeceğim.

Hz. Fatıma (a.s) vefat zamanı, Ebu Bekir’in onun cenaze namazına katılmamasını vasiyet etti. Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 4, s. 80-87.

Cevheri bu sözleri “es-Sakıfe ve Fedek” kitabında aynı lafızlarla tahriç etmiştir. Nitekim İbn-i Ebi’l-Hadid de Nehc’ül-Belağa şerhinde, c. 4, s. 80’de bunu nakletmiştir.

Bu rivayet konuşma, müzakere ve münazaraların genelinden anlaşıldığı üzere Ebu Bekir Hz. Davut ve Hz. Zekeriyya (a.s) ile ilgili ve evlatlara miras bırakma konusu ile irtibat halinde olan bu iki ayete cevap verememiştir. Bilakis onun tek iddiası, Peygamber (s.a.a)’den geri kalan malların Hz. Fatıma (a.s)’ya ait olmadığı mevzusuydu. Hz. Fatıma (a.s) da bu delil ve iddiayı kabul etmedi. Zira o babasının işlerini diğer kimselerden daha iyi biliyordu.

Evet, Peygamber (s.a.a)’in kızı ilk önce kendi hakkının ispatı için Kur’ân’ın iki açık ayetini delil olarak getirdi. Daha sonra miras ve vasiyet ayetlerinin genel anlamlarına dayanarak kendisinin babasından miras alabileceğini ispatladı. Bu arada ne Kur’ân’ın, ne de Sünnetin bu iki ayetin içeriğini kayıtlı bir hale getirmediğini açıkça gözler önüne serdi.

Bu hususta Hz. Fatıma (a.s) en şiddetli itirazını şöyle dile getirdi: “Allah irs (miras) konusunda bir ayeti sizlere mahsus kılıp da Peygamber (s.a.a)’i istisna mı etmiştir?”

Hz. Fatıma (a.s) bu itiraz ve soru şekliyle, Kur’ân ayetlerinin genelini kayıtlandırabilecek tüm kayıt ve şartları reddetmiştir.

Daha sonra şöyle buyurdu: “Sizler Kur’ân-ı babam ve amcam oğlundan daha iyi bildiğinizi mi zannediyorsunuz?”

Hz. Fatıma (a.s) bu soru edasıyla onları azarlamış ve Peygamber (s.a.a)’in sünnetinde de ayetleri sınırlayacak bir kayıtın bulunmadığını açıkça belirtmiştir. Bunların da ötesini mutlak olarak reddetmiştir. Zira eğer bu hususta bir kayıt veya şart bulunmuş olsaydı, Allah Resulü veya onun hak halifesi bu durumu ona anlatırdı. Gerçekte böyle bir şeyin var olup da Peygamber (s.a.a)’in veya Ali’nin bunu bilmemesi olanaksız bir şeydi.

Yine bunu Hz. Fatıma (a.s)’ya intikal ettirmede ihmalkarlık göstermeleri de olanaksızdı. Çünkü iblağ ve inzarda bir kusur görülürdü. Aynı zamanda hakkın söylenmemesi, cahillikle aldatması, batıla yönetilmesi, kerametiyle gururlandırılması, onun tartışmalardan alı konulmasında gevşeklik, guruplaşma, kincilik, sebepsiz yere düşmanlık vb. gibi meseleler gerekirdi. Bu ve bunun gibi meseleler Peygamberler ve onların masum vasileri hakkında mümkün değildir.

Diğer taraftan Hz. Peygamber (s.a.a)’in Hz. Fatıma (a.s)’ya karşı olan özen, sevgi, alaka ve muhabbeti diğer babaların evlatlarına olan sevgi ve muhabbetlerinden kat kat fazlaydı. Nebiyyi Ekrem (s.a.a) bu alaka ve sevgisini, ona canını feda ederek açıklıyordu. Bu rivayeti Ahmed b. Hanbel-ve İbn-i Hacer Heysemi nakletmişlerdir. Savaik’ul-Muhrika, s. 159.

Resulullah (s.a.a) özel bir şekilde kızı Fatıma (a.s)’ın terbiye ve eğitimi ile ilgileniyordu. Öyle ki Resulullah (s.a.a) kızını en yüce kemallere ulaştırdı. Peygamber (s.a.a)’in tek yadigarı Hz. Fatıma (a.s), Allah’ı tanıma (marifetullah) ve ilahi hükümleri bilmede Hz. Resulullah’tan çok çok faydalanmıştı. Bütün bunlar göz önüne alınacak olursa, Resulullah (s.a.a)’in sonuçta Hz. Fatıma’nın dini görevleri ile irtibat halinde olan bir mevzuu ona anlatmaması mümkün müdür?

Allah’a and olsun ki hayır. Nasıl olur da Resulullah (s.a.a), kendi vefatından sonra Hz. Fatıma’nın kendi mirasını isteme yolunda uğrayacağı sıkıntıları bildiği halde bu mevzuu gizler? Hatta bu konu öylesine önemliydi ki, Hz. Fatıma’nın miras hakkının elinden alınması İslam ümmetinin büyük bir fitne fırtınasına yakalanmasına sebep oldu.

Hz. Peygamber (s.a.a)’in en yakın ve samimi dostu ve kardeşi Hz. Ali tüm bilgi, hikmet, İslam’daki sabıkası, Peygamber (s.a.a)’in damadı olması vb. gibi unsurlara rağmen nasıl olur da söz konusu hadisi (Biz peygamberler miras bırakmayız hadisini) görmezlikten gelebilir?

Yine nasıl olur da Resulullah (s.a.a), sırrının hafızı, hakkını ifa eden, ilim şehrinin kapısı, hikmet evinin babı, ümmetin en iyi hükmedeni, Hıtta kapısı, Müslümanların kurtuluş ve necat gemisi, ümmetin dağınıklıktan kurtulmasının güvencesi olan Hz. Ali’ye bu konuyu belirtmez de onu öylesine gizli bir şekilde bırakabilir!

Yine Resulullah’ın amcası ve bu hanedanının efradından olan Abbas b. Abdülmuttalib’in bu hadisi duymaması nasıl mümkün olabilir? Neden Peygamber (s.a.a)’in aralarından seçildiği Beni Haşim’in geneli bu hadisi Peygamber (s.a.a)’den duymamışlar ve neticede Peygamber (s.a.a)’den sonra birçok sıkıntılara uğramışlar?

Peki neden müminlerin anneleri olan Peygamber (s.a.a)’in hanımlarından hiçbirisi bu hadisten haberdar değillerdi? Zira eğer bu hadisi duymuş olsalardı, bir adamı Osman’ın yanına göndererek kendilerinin Peygamber (s.a.a)’den miras aldıklarını, ondan bu miras hakkının kesilmesini istemezlerdi.

Yine Hz. Peygamber (s.a.a)’in bu hükmü kendisinden miras alacak fertlere açıklamaması nasıl mümkündür? İlahi hükümleri açıklamamak Peygamber (s.a.a)’in metodu değildi. Buna ilave olarak Peygamber (s.a.a)’in hükümleri açıklamaması, “En yakın akrabalarını uyar” Şuara / 214. ayeti ile çelişmektedir. Resulullah’ın kendine tabi olanlara gösterdiği özen bile söz konusu iddianın iptali için yeterlidir.

Hz. Peygamber (s.a.a)’in temiz kızının konuşmaları arasında, duyanların tümünü etkileyen ve herkesin boyun eğmesine sebep olan cümleler vardır. Örneğin: “...Yoksa biz iki dine mensubuz da birbirimizden miras almayız mı diyorsunuz?”

Hz. Fatıma (a.s)’ın kastı olanlara, şeriatın miras konusunda belirttiği konuların onların zannettiği gibi istisna veya kayıtlandırma kabul etmediğini anlamaktı. Bu istisna ve kayıtlandırma ancak Hz. Peygamber (s.a.a)’in şu sözüyle mümkündür: “İki ayrı dine mensup olanlar birbirlerinden miras alamazlar.” Bu teoriye göre hükümeti evirip çevirenler hepiniz babamın dinine mensupsunuz.

-Siz beni babamın mirasından mahrum kıldınız- ve benim onun kızı olduğumu biliyorsunuz. Peki ben Müslüman değil miyim? Bu düşünce için (benim İslam’dan çıktığım konusunda) şer’i bir deliliniz var mıdır? “İnna lillah ve inna ileyhi raciun!”

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

PEYGAMBER (S.A.A)’İN KIZININ MÜLKÜ OLAN FEDEĞİN GASBEDİLMESİ

Allah (c.c), Hayber kalelerini Resulullah (s.a.a)’in yüzüne açınca Fedek ahalisinin kalbinde büyük bir korku meydana getirdi. “Fedek” yaklaşık olarak Medine’ye 97 km. uzaklıktaki bir köy idi. Buranın yıllık gelirini 24000 ile 70000 dinar olarak tahmin etmişlerdir. İbn-i Şehraşub “Menakıb” adlı kitabında şöyle yazıyor:

Peygamber (s.a.a) orayı Hz. Fatıma (a.s)’ya bağışladı. Bir defasında oranın tüm gelirini toplayarak kızı için gönderdi. Daha sonra ashabını kendi evinde toplayarak şöyle buyurdu: “Bu mallar Fatıma’ya aittir, Fatıma onlardan ihtiyacı miktarınca alacaktır.” Hz. Fatıma şöyle dedi: “Babacığım! Sen hayatta olduğun müddetçe ben ondan kullanmak istemiyorum.” Ama Hz. Peygamber (s.a.a)’in vefatından kısa bir müddet önce Fedek’i resmen Fatıma’ya devretti.” (M.)


Böylece mecburen Peygamber (s.a.a)’in emrini kabul edip arazilerinin yarısını Peygamber (s.a.a)’e bağışlayarak barış yaptılar. Peygamber (s.a.a) de bunu kabul etti. İşte böylece Fedek arazisinin yarısı Peygamber (s.a.a)’in şahsi mülkü olarak kabul edildi. Zira Müslümanlar orayı asker çıkararak ele geçirmemişlerdi. Bu konu tüm Müslümanların ihtilafları olmaksızın kabul ettikleri bir mevzudur.

“Akrabaya hakkını ver” İsra / 26. ayeti nazil olunca Peygamber (s.a.a) Fedek’i Hz. Fatıma’ya bağışladı. Ebu Bekir Fedek’i Hz. Fatıma’nın elinden alana dek onun elindeydi.

İşte bu Hz. Fatıma’nın, babasının vefatından sonra tüm ümmetin icmasıyla halife ve müslümanları yargıladığı haktı. Şimdi bu yargılama ile ilgili olanları naklediyoruz:

Fahri Razi kendi tefsirinde şöyle yazıyor: Hz. Peygamber (s.a.a) vefat ettikten sonra Hz. Fatıma babasının Fedek’i kendisine bağışladığını iddia ediyordu. Ebu Bekir Ona: “Sen ihtiyaç açısından benim yanımda herkesten daha azizsin; herkesten çok sana saygı duyarım ama buna rağmen sözlerinin doğruluğuna yüzde yüz inancım olmadığı için Fedek’i sana veremem!!” Tefsir-u Mefatih’ul-Gayb, c. 8, s. 125. Haşr suresi “Fey’” ayeti.

Daha sonra Fahri Razi şöyle diyor: “Resulullah’ın hizmetçisi ve Ümmü Eymen Hz. Fatıma’nın lehine şahitlik yaptılar. Ama Ebu Bekir Fatıma’ya, şeriatta şahitlikleri câiz olan şahitler getirmesini istedi. Ama böyle bir şahit yoktu!”

Ehl-i Beyt İmamları ve Şia’lar Peygamber (s.a.a)’in Fedek bağını Hz. Fatıma’ya bağışladığında ve Ebu Bekir onu alana dek onun elinde olduğuna dair hiç şüpheye düşmemişlerdir.

Bu konu için sayın okuyucularımızın Hz. Ali’nin Basra’daki valisi Osman b. Huneyf’e yazdığı mektubu görmeleri yeterlidir. Mektubun bazı kesitleri şöyledir:

“Evet, dünya malından sadece Fedek bizim elimizdeydi. O da bir kavmin hışmına uğradı. Allah ne de güzel hakim ve hükmedendir... Nehc’ül-Belağa, Feyz’ul-İslam, Mektup: 45, s. 967.

On iki İmamdan da aynı içerikte mütevatir haddine ulaşan birçok rivayetler nakledilmiştir. Birçok büyük muhaddisler kendi senetleri ile Ebu Said-i Hudri’den şöyle naklediyorlar: “Akrabaya hakkını ver” ayeti nazil olunca Hz. Peygamber (s.a.a) Hz. Fatıma’yı çağırarak Fedek’i ona bağışladı.

Şeyh’ul-İslam Tabersi de “Mecma’ul-Beyan” adlı tefsir kitabında “Akrabaya hakkını ver” ayetinin tefsirinde şöyle yazmaktadır: Abbasî halifesi Me’mun işte bu hadise dayanarak Fedek’i Hz. Fatıma’nın evlatlarına geri verdi.

İbn-i Hacer Heysemi şöyle yazıyor: Hz. Fatıma’nın, babasının Fedek’i kendisine bağışladığı iddiasına Ali ve Ümmü Eymen şahitlik yaptı, ama şahitlerin sayısı yeterli derecede değildi... es-Savaik’ul-Muhrika, s. 37.

İşte bu anlattıklarımız İbn-i Teymiye ve İbn-i Kayyum gibi Ehl-i Sünnet’in ileri gelen alimlerinin naklettiği şeylerdir.

Yazar: Allah bizim ve onların hatalarını bağışlasın. Ebu Bekir’in de hatalarını bağışlasın. Allah Hz. Fatıma, Hz. Peygamber (s.a.a), Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin (a.s)’ı da onlardan razı kılsın.

Keşke Ebu Bekir henüz babasının yasını taşıyan Hz. Fatıma’yı incitmeyecek bir yöntem kullansaydı. Hz. Fatıma bazen miras konusunda ve daha birçok konularda incitilmişti.

Keşke Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in kızının kendisinden ümitsizlikle yüz çevirmesine, bu esef verici hal ile vefat etmesine, Ebu Bekir ve Ömer’in cenaze namazı ve defin merasimine katılmamalarını belirten vasiyetine razı olmasaydı!

Sübhanellah! Ebu Bekir’den naklettikleri o sabır o dönemlerde nerelerdeydi. Onun ileri görüşlülüğüne ne olmuştu. Müslümanların gücüne nispet olan ihtiyatı nereye gitmişti?!

Keşke Ebu Bekir, Peygamber (s.a.a)’in kızının incinmesine sebep olabilecek her şeyi önleseydi.

Eğer böyle yapsaydı daha güzel bir akıbete sahip olur, pişmanlığına sebep olmaz ve kendisinden sonrakilerin de yargılamalarından ve azarlamalarından kurtulmuş olurdu. Bu durum İslam ümmetinin gücünün ve hatta kendi işinin salahı için bile daha münasipti. O, Peygamber (s.a.a)’in emanetinin ve yegane yadigarının incinmesini önleyecek güce sahipti. O, Hz. Fatıma’nın çarşafı yerde sürünür bir halde ondan yüz çevirmesini önleyebilirdi.

Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in yerine oturduktan sonra Fedek’i, işin içinde muhakeme olmaksızın Hz. Fatıma’ya verseydi ne olurdu?! Zira Müslümanların hakiminin halk üzerinde genel bir yetkisi vardır, bu yetkiye dayanarak bu işi yapabilirdi. Fedek, bu kadar kargaşa, fitne ve bölücülüğün karşısında ne gibi bir değere sahipti veya değeri ne kadardı?

Bütün bunlar geçmişteki ve günümüzdeki Ebu Bekir dostlarının onun için arzuladıkları şeylerdir.

Şimdi günümüz üstatlarından Mısırlı Mahmut Ebu Rayye’nin sözlerini dinliyoruz: “Hakkında açıkça konuşmam gereken bir mevzu daha kaldı. O mevzu ise, Ebu Bekir’in Peygamber (s.a.a)’in kızı Hz. Fatıma’ya karşı davranışı ve onun babasının mirasını isterken Ebu Bekir’in takındığı amel ve tepkidir. Eğer biz, insanlarda zan uyandıran ama yüzde yüzlük bir yakin uyandırmayan haber-i vahidin Kur’ân’ın kesin zahirini kayıtlandırabileceğini kabul edecek ve aynı şekilde Peygamber (s.a.a)’in “Biz peygamberler miras bırakmayız” diye söylediği söz ispatlanacak ve bu hadisin genel anlamı da istisna kabul etmeyecek olursa, yine de Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in geride bıraktığı şeylerden bazılarını, (örneğin Fedek’i) Hz. Fatıma’ya verebilirdi.

Bu halifenin hakkıydı ve hiç kimsenin ona itiraz etmeye de hakkı yoktu. Zira Müslümanların halifesinin, istediğine istediği şeyi bağışlaması câizdir.

Nitekim Ebu Bekir Peygamber (s.a.a)’in geriye bıraktığı şeylerden bazılarını Zübeyr b. Avam, Muhammed b. Müslim ve diğerlerine bağışladı. Buna ilave olarak üçüncü halife Osman, Ebu Bekir’in Hz. Fatıma’dan geri aldığı Fedek’i çok geçmeden Mervan’a tımar olarak bağışladı. İbn-i Ebi’l-Hadid geçmişteki Ehl-i Sünnet alimlerinin bazılarından, içeriği birinci ve ikinci halifeyi kınamaya ve onların Peygamber (s.a.a)’in kızına karşı sergiledikleri tavırlarından şaşkınlığa uğradığını belirten sözler nakletmiştir. Bu Sünni aliminin sözünün sonunda şöyle demiştir: “Bırakın dini yönleri de onların hilafet makamı bile Hz. Fatıma’ya bu şekilde davranmalarına mani olmalıydı.” Ebu Rayye’nin makalesi, Mısır’da “er-Risale” adlı dergide yayınlanmıştır. Bkz. er-Risale, 11. Yıl, Sayı: 518 s. 457

İbn-i Ebi’l-Hadid bu cümlenin hemen peşi sıra şöyle diyor: “Bu cevabı olmayan bir sözdür!” Şerh-i Nehc’ül-Belağa, İbn-i Ebi’l-Hadid, c. 4, s. 106.

Yazar: Bizim onların lütuf ve hilafet gerekçeleriyle işimiz yoktur. Konuyu bir mahkemenin gereksimleri açısından göz önüne alıyor ve şöyle diyoruz: Şer’i ölçüler (bu ölçüler Peygamber (s.a.a)’in kızının Fedek meselesinde hakim olduğunu ispatlamaktadır) kamil ve çeşitlidir. Bu durum insaflı akıl sahiplerinden saklı değildir.

Halife ve o günün hakiminin, bu davada iddia sahibinin kutsallık açısından İmran kızı Meryem ile aynı değerde ve hatta ondan da değerli olduğunu, o, Meryem, Hatice ve Asiye’nin (Firavunun hanımı) cennet kadınlarının efendileri olduklarını, o ve diğer üç kadının dünya kadınlarının en faziletli olduklarını ve Peygamber (s.a.a)’in ona hitaben: “Ey Fatıma! Tüm mümin kadınların veya ümmetimin kadınlarının efendisi olmaya razı değil misin?” dediğini bilmesi yeterliydi. Halife bunların tümünü bilmekteydi. Bütün bunlar birçok sahih rivayetler ve açık naslarla nakledilmiştir. Örneğin: İbn-i Abdülbirr “el-İstiab” adlı kitabında Hz. Fatıma’nın biyografisinde ve daha birçokları diğer kaynaklarında Peygamber (s.a.a)’in Hz. Fatıma’nın ziyaretine giderek onun hal-hatırını sorduklarını nakletmişlerdir. Peygamber (s.a.a), onun hal-hatırını sorunca, Fatıma (a.s) cevaben: “Acılar beni rahatsız ediyor ve genellikle yiyecek bir şey olmadığından dolayı rahatsız oluyorum.”

Hz. Resulullah (s.a.a): “Kızcağızım! Dünya kadınlarının veya ümmetimdeki kadınların efendisi olmaya razı değil misin?”

Hz. Fatıma (a.s): “Babacığım! İmran kızı Meryem dünya kadınlarının efendisi değil miydi?”

Hz. Resulullah (s.a.a): “O kendi asrındaki kadınların efendisiydi. Sen de kendi asrının kadınlarının efendisisin. Şunu bil ki, Allah’a yeminler olsun ki ben seni dünya ve ahrette efendi olan birisine nikahladım.”

Hz. Fatıma (a.s)’ın Hz. Meryem’den daha üstün olduğu konusu Ehl-i Beyt İmamları, onların dostları ve diğerlerinin yanında kesin olan mevzulardandır.

Birçok Ehl-i Sünnet araştırmacıları onu tüm dünya kadınlarından hatta Hz. Meryem’den bile faziletli bilmişlerdir. Örneğin: Sebki, Siyuti, el-Bedr, Zerkeşi, Makrizi, İbn-i Ebu Davud ve Menavi ki Allame Nebhani Hz. Fatıma’nın faziletleri hakkında “eş-Şeref’ul-Muebbed” adlı eserinde bu şahsiyetlerden nakletmiştir.

Bu söz, Şafiilerin müftüsü olan Seyyid Ahmed Zeyni Dehlan’ın, bir takım Ehl-i Sünnet’in büyük alimlerinden nakletmiş olduğu mananın aynısıdır. O Sire kitabında Hz. Fatıma’nın evliliği ile ilgili yerde konuşurken bu sözleri nakletmiştir. Hz. Fatıma, Meryem, Hatice ve Asiye’nin cennet kadınlarının en üstünü olduklarını belirten konuyu ise Ahmed b. Hanbel İbn-i Abbas’tan nakletmiştir.[84] el-İstiab adlı eserde de Hz. Hatice’nin biyografisinde Ebu Davut’tan, Hz. Fatıma’nın biyografisinde ise Kasım b. Muhammed’den o rivayet nakledilmiştir.

El-İstiab adlı eserde Hz. Fatıma (a.s) ve diğer üç kadının cennet kadınlarının efendileri olduklarına dair rivayetler Ebu Davut’tan silsile senet ile Enes b. Malik ve Abdulvaris b. Süfyan’dan nakledilmiştir.

Hz. Fatıma (a.s)’ın bu ümmet kadınlarının en üstünü olduğu Sahih-i Buhari, c. 4, s. 64’de, Sahih-i Müslim, c. 2, Hz. Fatıma’nın faziletleri babında, Sahih-i Tirmizi’de, Cem’un Beyn’es-Sahihayn’da (Hamidi), Cem’un Beyn’es-Sihah’is-Sitte’de ve Müsned-i Ahmed, c. 6, s. 282’de nakledilmiştir.

İbn-i Abdülbirr el-İstiab’da ve Muhammed b. Sa’d Hz. Fatıma’nın şerhi halinde (Tabakat-u İbn-i Sa’d, c. 8’de ve Peygamber (s.a.a)’in hastayken buyurdukları babında (Tabakat-u İbn-i Sa’d, c. 2’de) nakletmişlerdir.

Konunun şerhini aynen Sahih-i Buhari’den naklediyoruz: “Mesruk Ümm’ül-Müminin Aişe’den şöyle naklediyor: Biz Peygamber (s.a.a)’in hanımları hepimiz Peygamber (s.a.a)’in huzurundayken Fatıma çıkageldi. Allah’a yeminler olsun ki, Fatıma’nın yürüyüşünün Peygamber (s.a.a)’in yürüyüşü ile hiçbir farkı yoktu. Peygamber (s.a.a) onu görünce şöyle buyurdu: “Kızcağızım! Hoş geldiniz.”

Daha sonra onu sağ veya sol tarafında oturtarak yavaş bir şekilde ona bir şey söyledi. Fatıma (a.s) şiddetle ağlamaya başladı. Peygamber (s.a.a) onun şiddetle hüzünlendiğini görünce yine onun kulağına bir sır söyledi. Fatıma (a.s) bu defasında gülmeye başladı. Peygamber (s.a.a)’in hanımları arasında ben Fatıma’ya şöyle dedim: Peygamber (s.a.a) bizim aramızdan sırrını sadece sana söyledi, sen (yine) ağlıyor musun?!

Peygamber (s.a.a) kalkıp gidince ben Fatıma’dan Peygamber (s.a.a) senin kulağına ne söyledi? diye sordum. Fatıma cevaben şöyle buyurdu: “Ben Peygamber (s.a.a)’in sırrını açıklayamam.” Peygamber (s.a.a)’in vefatından sonra bu sırrı bana söylemesi için Fatıma’ya yeminler verdirdim. Fatıma (a.s) şöyle buyurdu: “Artık söylememin hiçbir sakıncası yoktur, ilk defasında Hz. Peygamber (s.a.a) kulağıma yavaşça şöyle buyurdu: “Cebrail her yıl Kur’ân’ı bir defa bana sunuyordu. Ama bu yıl iki defa sundu. Bunun anlamı yakında ölümün bana geleceğidir. Sen, ben öldükten sonra sabretmelisin. Zira ben kaybettiğin en değerli kimseyim.” İşte bu yüzden -senin de gördüğün gibi- şiddetle ağlamaya başladım. Peygamber (s.a.a) benim dayanamadığımı görünce, ikinci defasında şöyle buyurdu: “Ey Fatıma! İmanlı kadınların hanım efendisi veya İslam ümmeti kadınlarının en üstünü olmak istemiyor musun?!”

İbn-i Hacer’in Savaik’ul-Muhrika adlı kitabında ve diğer muhaddislerin kendi kitaplarında naklettikleri şey şudur: Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Dünya kadınlarının efendisi olmak istemiyor musun?”

Her neyse Hz. Fatıma’nın diğer kadınlara olan üstünlüğünü belirten söz konusu hadis sahih ve Peygamber (s.a.a)’in nassı oldukça açıktır. Muhammed b. Sa’d “Tabakat” adlı kitabının 2. cildinde “Peygamber (s.a.a)’in hasta iken söyledikleri” adlı babda kendi senedi ile Peygamber (s.a.a)’in hanımı Ümmü Seleme’den şöyle nakleder: “Peygamber (s.a.a)’in ölüm vakti yaklaşınca, Hazret, Fatıma (a.s)’ı yanına çağırdı, kulağına bir şey söyleyince Fatıma (a.s) ağlamaya başladı. Bir kez daha kulağına bir şeyler söyledi. Bu defa Fatıma (a.s) güldü. Peygamber (s.a.a) hayatta olduğu müddetçe ben ondan bu konuda hiçbir şey sormadım. Ama Peygamber (s.a.a) vefat ettikten sonra o günkü ağlama ve gülmenin sebebini sordum. Hz. Fatıma (a.s) şöyle buyurdu: “Peygamber (s.a.a) bana vefat edeceğini haber verdi. Daha sonra benim cennet kadınlarının efendisi olduğumu bildirdi.”

İbn-i Hacer-i Askalani “el-İstiab” adlı kitabında bu hadisi Ümmü Seleme’den nakletmiştir.

Tüm Müslümanlar da Allah’ın, Peygamber (s.a.a)’in kızını İslam ümmeti kadınlarının arasından seçtiğini çok iyi bilmektedirler. Aynı şekilde iki evladını (İmam Hasan’la İmam Hüseyin’i) ümmetinin oğulları arasından, kocasını ise Müslüman gençler arasından seçmiştir. Peygamber (s.a.a) Necran Hıristiyanları ile lanetleşmek için vahiy geldikten sonra sadece bunları seçmiştir. Lanetleşme (Mübahele) ayeti şöyledir: “Sana bu ilim geldikten sonra seninle bu konuda çekişenlere de ki: Geliniz, sizler ve bizler de dahil olmak üzere, siz kendi çocuklarınızı biz de kendi çocuklarımızı, siz kendi kadınlarınızı, biz de kendi kadınlarımızı çağıralım, sonra da dua edelim de Allah’tan yalancılar üzerine lanet dileyelim.” Âl-i İmran / 61

Fahri Razi bu ayetin tefsirinde şöyle yazmıştır: Bu ayet nazil olduktan sonra (bu ayetle Allah (c.c) Peygamber (s.a.a)’e ümmetin en iyi evlatlarını, kadınlarını ve Peygamber (s.a.a)’in nefsi ve canı niteliğindeki şahısları Necran Hıristiyanları ile lanetleşmek üzere hazırlaması emrini vermiştir) Peygamber (s.a.a) siyah bir cüppe giyinmiş, Hz. Hüseyin’i kucağına almış Hz. Hasan’ın da elini tutmuş, Hz. Fatıma Peygamber (s.a.a)’in peşi sıra Hz. Ali de onu takip eder bir halde Hıristiyanların karşısına çıkarak şöyle buyurdu: “Eğer ilk önce lanet dilemeye ben başlarsam, sizin iman getirmeniz gerekir.” Necran Hıristiyanlarının Piskoposu şöyle dedi: “Ey Hıristiyan topluluğu! Ben öyle çehreler görüyorum ki, eğer Allah’tan dağları yerinden koparmalarını isteseler, dağları yerinden koparır. Bunlar ile lanetleşmeyin ki helakete uğrarsınız; artık kıyamete dek yeryüzünde bir tek Hıristiyan bile kalmaz.”

Yine tüm Müslümanlar istisnasız bir şekilde aşağıdaki ayetin kapsadığı şahsiyetlerden birisinin Hz. Fatıma (a.s) olduğunu kabul etmişlerdir. Ayet şöyledir: “Ey Ehl-i Beyt! Allah ancak sizden her türlü pislik ve günahı gidermek ve sizi tertemiz kılmak istiyor.” Ahzab / 33.

Yine herkes biliyor ki, Hz. Fatıma (a.s) Allah’ın, sevgilerini İslam ümmetine farz ve onu Peygamber’in risalet mükafatı olarak karar kıldığı kimselerdendir.

Yine Hz. Fatıma (a.s), Allah’ın, kullarından aynen O’nun birliğine ve Peygamberinin risaletine şehadet istediği gibi kendilerine selam gönderilmesi vacip kılınan kimselerdendir.

Savaik’ul-Muhrika ve diğer kitaplarda nakledildiği üzere Şafii ne kadar da güzel söylemiştir: “Ey Ehl-i Beyt! Sizi sevmek Kur’ân’da Allah tarafından farzdır. Sizin büyüklüğünüzün azameti için şu yeterlidir ki, birisi size selam göndermezse, namazı namaz değildir.”

Yine Savaik ve diğer kitaplarda olduğu üzere Muhyiddin Arabi şöyle diyor: “Benim Peygamber (s.a.a)’in hanedanını sevmemin bir farz olduğunu görüyorum. Bu sevgi, başkaları ondan fasıla almasına rağmen beni daha da onlara yakınlaştırıyor. Rahman olan Allah (c.c), Peygamber (s.a.a)’in tebliği ile kullarının hidayeti için O’nun Ehl-i Beyti’ni sevmekten başka bir ücret istememiştir.”

Allame Nebhani “eş-Şeref’ul-Muebbed” adlı eserinde şöyle yazıyor: “Âl-i Taha! Ey en iyi Peygamber (s.a.a)’in hanedanı! Sizin dedeniz Allah’ın seçtiği kimseydi. Sizler de Müslümanların en seçkinisiniz.

Allah daha ilk günden sizden her türlü pislik ve günahı gidermiştir. O zaman siz tertemizsiniz.

Sizin dedeniz din hakkında sizin sevginizden başka hiçbir ücret istemedi; ne de güzel bir ücrettir.”

Böylece Hz. Fatıma (a.s) en güzel iyi iş yapandır. Nitekim Allah (c.c) Kur’ân-ı Kerim’de şöyle buyuruyor: “İyiler ise, kafur katılmış bir kadehten (cennet şarabı) içerler. Onlar, Allah sevgisi ile yemeği yoksula, yetime ve esire yedirirler. Biz sizi Allah rızası için doyuruyoruz; sizden ne bir karşılık nede bir teşekkür bekliyoruz.” İnsan / 5 - 8 - 9.

Tüm Şia alimleri istisnasız bir şekilde bu ayetin Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin (a.s) hakkında nazil olduğunu belirtmişlerdir. Onlar iftarlıklarını üç gün peş peşe yoksula, yetime, esire infak ettiler. Bu yüzden bu ayet onların hakkında nazil oldu.

Zemahşeri aynı konuyu Keşşaf adlı tefsirinde İnsan suresinin, sözü geçen ayetin tefsirinde İbn-i Abbas’tan nakletmiştir. Silsile senet ile Vahidi’den el-Besit kitabında, Sa’lebi, Tefsir-i Kebir’de ve Muvaffak b. Ahmed el-Fezail adlı kitabında getirmiştir.

Güvenilir bir grup alim Menakıb kitaplarında bu konuyu kesin olarak kat’i bilinen şeylerden saymışlardır. Biz de “el-Kelimet’ul-Garra” adlı kitabımızın dördüncü faslında Hz. Fatıma’nın faziletlerini yazdığımız zaman bu konuda araştırmacı bazı alimlerin görüşlerini de ekledik. (Oraya müracaat ediniz.)

Özet ile Hz. Fatıma’nın (a.s) Allah, Resulü ve müminler yanında sahip olduğu kutsîlik makamı, insanın O’na ve takip ettiği davasına karşı tam bir itminan ve güven duymasına sebep olmaktadır. Bu durum öyle bir hadde ulaşmıştır ki davasının ispatı için şahide bile ihtiyaç kalmamaktadır. Zira O’nun dili batılı söylemekten korunmuştur. Hz. Fatıma’nın (a.s) hakkın tersine veya zıddına bir şey söylemesi imkansızdı.

Buna göre O’nun davası başlı başına iddia ettiği şeyin doğruluğuna delalet etmektedir. Hatta daha başka ip uçlarına gerek bile yoktur. Bu, Hz. Fatıma’yı (a.s) tanıyan bir kimsenin şüphe bile etmeyeceği bir meseledir.

Ebu Bekir Hz. Resulullah’ın kızını en iyi tanıyanlardan ve davasında yüzde yüz haklı olduğunu bilen şahıslardan idi. Ali Faruki’nin de (Ali Faruki Bağdat’ın ileri gelmiş alimlerinden ve Bağdat’ın batı medresesinin üstatlarındandır) söylediği gibi aslında mesele başka bir şeydi. Ali Faruki, İbn-i Ebi’l-Hadid Mutezili’nin üstatlarından birisidir.

Bir gün İbn-i Ebi’l-Hadid ondan şöyle sordu: Hz. Fatıma Fedek davasında doğru sözlü müydü?

Ali Faruki: Evet.

İbn-i Ebi’l-Hadid: Peki eğer doğru sözlü idiyse, neden Ebu Bekir Fedek’i ona geri vermedi?

Ali Faruki: Tebessüm ederek her yönüyle ilgi çekici bir cevap verdi: Eğer o gün Ebu Bekir Hz. Fatıma’nın iddiasını kabul ederek şahit istemeksizin Fedek’i verecek olsaydı, Fatıma ertesi gün geri dönerek hilafetin kocası Ali’ye ait olduğunu söyleyecek ve Ebu Bekir’i oturduğu makamdan indirecekti! Ebu Bekir de hiçbir özür getiremezdi. Zira Ebu Bekir Fatıma’nın söylediği her şeyde doğru sözlü olduğunu ve şahide gerek olmadığını önceden kabul etmiştir.

Yazar: İşte bu yüzden Ebu Bekir, Fatıma (a.s)’ın Fedek davasında Hz. Ali (a.s)’ın şahitliğini câiz bilmedi. Hayber Yahudileri bile Hz. Ali’nin Hayber’i fethetmesine ve Yahudilerin başlarını ezmesine rağmen yine de Hz. Ali (a.s)’ın yalan yere şahitlik yapmayacağını çok iyi bilirlerdi.

Yine bu yüzden Ebu Bekir mugalata yaparak malı elinde bulundurup kullanan şahısı müddei (iddia eden) yerine koyarak ondan şahit istedi. Halbuki Ebu Bekir’in kendisinin şahit getirmesi gerekirdi.

Şu söz unutulmamalıdır ki, Ebu Bekir Hz. Fatıma’ya; “Ben senin sözünün doğruluğuna inanmıyorum” dedi. Halbuki onun sözünün kendisi başlı başına en açık hüküm ölçülerine göre Hz. Fatıma’nın faydasınaydı.

Eğer bu şahitlerin tümünü yok sayarsak, Peygamber (s.a.a)’in kızının bunca imtiyazlarına rağmen onu diğer imanlı ve mümine kadınlar gibi bile kabul edersek veya diğer müminler gibi iddia ettiği davasının ispatı için şahide muhtaç olduğunu bile kabul etsek Peygamber (s.a.a)’in kardeşi ve Harun’un Musa’ya olan yakınlığı gibi Peygamber (s.a.a)’e yakın olan Hz. Ali (a.s)’ın Hz. Fatıma’nın davası için şahitlik yapması yeterli idi. Hz. Ali (a.s) cümlelerinden yakin ve doğruluk nurlarının ışıldadığı bir şahittir. Şer’i hakimin yakine ulaştıktan sonra dava sahiplerinden isteyeceği bir şey yoktur. İşte bu yüzden Hz. Resulü Ekrem (s.a.a) Hüzeyme b. Sabit’in şahitliği iki adil şahidin şahitliği gibi kabul etmiştir. Allah da bilmektedir ki bu hususta Hz. Ali (a.s) Hüzeyme ve diğerlerinden daha üstündür.

Eğer bunu da görmezlikten gelerek Hz. Ali’nin de adil müminlerden birisi olduğunu farz ederek adil bir şahit olduğunu söyler isek, peki neden Ebu Bekir Hz. Fatıma’yı ikinci şahit yerine koyarak yemin etmesini istemedi? Eğer yemin etmeseydi davasını reddedebilirdi. Ama Ebu Bekir bunu yapmadı. Hz. Ali (a.s) ve Ümmü Eymen’in şahitliğini geçersiz saydığı yetmezmiş gibi bir de Resul-ü Ekrem’in kızı Hz. Fatıma’nın şahitliğini reddetti.

Saygı değer okurların da bildiği gibi bu iş hiçbir dini kanuna dayanmamaktadır. Halbuki Hz. Ali (a.s), Kütüb-ü Sitte yazarları ve diğer yazarların da naklettiği Sekaleyn hadisine göre Kur’ân’ın eşidir.

Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “Aranızda iki değerli ve paha biçilmez emanet bırakıyorum. Onlara sarıldığınız müddetçe asla sapıklığa düşmezsiniz; Allah’ın kitabı ve İtretim; Ehl-i Beytim.”

Açıktır ki Ehl-i Beyt’in en ileri geleni Hz. Ali (a.s)’dır. Yine Peygamber (s.a.a)’in buyurduğu hadis uyarınca, Hz. Ali (a.s) daima Kur’ân ile, Kur’ân da Ali iledir. (Kevser) havuzu başında Peygamber (s.a.a)’e gidene dek asla birbirlerinden ayrılmazlar.

Bu hadisi Hakim-i Nişaburi[90] Peygamber (s.a.a)’in hanımı Ümmü Seleme’den naklederek şöyle demiştir: “Bu hadis sahih senetlere sahiptir.”

Zehebi de bu hadisi “Telhis” adlı eserinde naklederek senetlerinin sahih olduğunu belirtmiştir.

Yine İbn-i Hacer[91] Peygamber (s.a.a)’in ölümüyle sonuçlanan hastalığı ve odasının ashapla dolu olduğu bir esnada Peygamber (s.a.a)’in şöyle buyurduğunu nakleder: “Ey insanlar! Ruhumu teslim etmem ve sizin aranızdan ayrılmam yakındır. Şimdi sizlere unutmamanızı istediğim bir şeyi söylemek istiyorum: Ben, Allah’ın kitabı ve Ehl-i Beytimi sizin aranızda (emanet olarak) bırakıyorum.”

Daha sonra Ali (a.s)’ın elini tutup havaya kaldırarak şöyle buyurdu: “Bu Ali Kur’ân iledir ve Kur’ân’da Ali iledir. (Bunlar) Hiçbir zaman birbirlerinden ayrılmazlar.”

Üstelik Hz. Ali (a.s) Mübahele ayetinde Peygamber (s.a.a)’in canı ve nefsi olarak adlandırılmıştır.

Bütün bunlara rağmen Hz. Ali (a.s) bu mahkemede şahitliği hiç sayılan bir kimsedir! Bu, İslam’da meydana gelen büyük bir facia idi. Bu faciadan “İnna lillah ve inna ileyhi raciun” diye bahsetmek gerekir.

Hz. Fatıma’nın ikinci şahidi ise Sa’lebi’nin “Berke” ismindeki kızı olan Ümmü Eymen’di. Bu kadın Hz. Resul-ü Ekrem’in ebesi ve kadın hizmetçisiydi. Peygamber-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyururdu: “Annemden sonra Ümmü Eymen benim annem idi!” Hz. Resulullah ona baktığında şöyle söylerdi: “Bu, hanedanımdan geriye kalan şahıstır.”

Yine Hz. Resulullah (s.a.a), (İbn-i Hacer’in “el-İsabe” adlı kitabında Ümmü Eymen’in şerhi halinde yazdığı gibi) Ümmü Eymen’in cennetlik olduğunu söylemiştir. İbn-i Hacer İsabe’de, İbn-i Abdülbirr “el-İstiab”da ve diğerleri de kendi kitaplarında Ümmü Eymen’den övgüyle bahsetmişlerdir.

Oğlu Eymen Peygamber (s.a.a)’in yanında Hayber Savaşında şehit olunca Ümmü Eymen bu şehadeti kendisine büyük bir mükafat ve sevap olarak bildi.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

ALLAH RESULÜNÜN YEGANE YADİGARININ İNCİTİLMESİ

Hz. Resulullah'ın kızının incitilmesi, her şey bir kenara açık naslar ve Peygamber (s.a.a)’in kesin sözlerinin tersinedir.

İbn-i Hacer'in, “el-İsabe” adlı eserinde O Hazretin biyografisinde getirdiği ve İbn-i Ebi’l-Asım'ın da kendi senediyle naklettiği şu hadise dikkat etmek yeterlidir. Hz. Resulullah, kızı Fatıma'ya hitaben şöyle buyurdu: “Allah senin gazabınla gazaplanır, senin razı olmanla da razı olur.”

Taberani ve diğerleri bu hadisi kendi senetleri ile rivayet etmişlerdir. (Allame Nebhani Beyruti de eş-Şeref’ul-Muebbed adlı eserinde bu hadisi nakletmiştir.) Buhari, Müslim ve İsabe'nin Hz. Fatıma (a.s)ın hal tercümesinde Musevvir'den şöyle rivayet etmişlerdir: Resulullah (s.a.a) minberde şöyle buyurdu: “Fatıma bedenimden bir parçadır; onu inciten beni incitmiştir, onu gazaplandıran beni gazaplandırmıştır.”

Yine Şeyh Yusuf Nebhani “eş-Şeref’ul-Muebbed” adlı kitabının Ehval’uz-Zehra bölümünde Buhari’den şöyle nakleder: “Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “Fatıma benim bedenimin bir parçasıdır; onu gazaplandıran beni gazaplandırır.”

Yine bir rivayette şöyle buyurmuştur: “Kim onu gazaplandırırsa beni gazaplandırmıştır.”

Cami'us-Sağır adlı eserde şöyle nakledilir: Resulullah (s.a.a) buyurdu: “Fatıma bedenimin bir parçadır; onu rahatsız eden her şey beni rahatsız eder; onu sevindiren her şey beni sevindirir.”

Anam-babam o mukaddes zata feda olsun! Hz. Fatıma'nın kendisi (İbn-i Kuteybe'nin el-İmamet-u ve's- Siyaset adlı eserinde olduğu ve diğer tarihçilerin de yazdığı gibi) Ömer ve Ebu Bekir’e hitaben şöyle buyurdu:

Sizler Peygamber (s.a.a)’in: “Fatıma'nın rızası benim rızam ve Fatıma’nın gazabı benim gazabımdır. Kim Fatıma’yı severse, beni sevmiştir; kim Fatıma’yı sevindirirse, beni sevindirmiştir; kim Fatıma’yı gazaplandırırsa, beni gazaplandırmıştır” dediğini duymadınız mı?

Onlar: “Evet bunu Peygamber’den duyduk” dediler.

Yazar: Kim Hz. Resulullah’ı iyi bir şekilde tanır da onun bu hadisleri üzerinde gerektiği şekilde dikkat ederse, bu hadislerdeki mefhumun, dünya kadınlarının efendisi Hz. Fatıma’nın masum olduğuna delalet ettiğini görecektir.

Ahmed b. Hanbel ve Ebu Hureyre gibi bir grup Ehl-i Sünnet önderlerinin Hz. Resulullah'ın Ali, Hasan, Hüseyin ve Fatıma’ya bakarak şöyle buyurduğunu nakletmişlerdir: “Ben sizinle savaşanla savaş ve sizinle barış halinde olanla barış halindeyim.” Müsned-i Ahmed, c. 2, s. 442.

Hakim-i Nişaburi “Müstedrek” ve Taberani “Mu’cem-i Kebir” adlı eserlerinde bu hadisi Ebu Hureyre’den nakletmişlerdir. İbn-i Hacer de “el-İsabe” adlı eserinde bu hadisin içeriğine benzer bir hadisi Tirmizi vasıtasıyla Zeyd b. Erkam’dan Hz. Fatıma’nın hal tercümesi bölümünde nakletmiştir.

Yine İbn-i Habban sahihinde, Ziya el-Muhtar’ında, Hakim, Taberani ve İbn-i Şeybe Zeyd b. Erkam’dan ve Ebu Ya’li “es-Sünnet” ve Ziya “el-Muhtariyye”de Sa’d b. Ebi Vakkas’tan da rivayet etmişlerdir. İmam Alevi gibi bazı büyükler de bu hadisi nakletmişlerdir.

Ebu Bekir şöyle diyor: “Peygamber (s.a.a)’in kendi çadırında oturup bir kamana yaslandığını, Ali, Hasan, Hüseyin ve Fatıma’nın da çadırda olduğu bir halde şöyle buyurduğunu duydum: “Ey halk! Ben çadırda olan şahıslarla savaşanlarla savaş içerisindeyim; bunlarla barış halinde olanlarla barış halindeyim; bunlarla dost olanlarla dostum.”

Onları, veraset ve doğum açısından saadetli olanlar sever ve yine onlara, veraset, bedbahtlık ve doğum açısından bedbaht olanlar düşman olur.

Bu konunun aynısını Üstad Abbas Mahmud Akkad-i Mısri “Abkariyat-u Muhammed” adlı eserinin “Peygamber (s.a.a), İmam ve Sahabe” başlığı altında nakletmiştir. (Oraya müracaat edebilirsiniz.)

Ahmed b. Hanbel, Abdurrahman Ezrak’tan, o da Hz. Ali’den şöyle nakleder: “Ben yatakta yatmıştım ki, Hz. Resulullah çıkageldi. Tam bu sırada Hasan veya Hüseyin su istedi. Hz. Resul-ü Ekrem yerinden kalkarak süt vermeyen koyunumuzdan biraz süt sağdı. Hasan ileri geldi. Ama Peygamber (s.a.a) sütü ona vermeyerek Hüseyin’e verdi. Fatıma (a.s) şöyle arz etti: Ya Resulellah! Hüseyin’i Hasan’dan daha fazla sever gibisiniz. Hz. Resulullah (s.a.a): “Hayır! Hüseyin ondan önce su istemişti” dedi. Ve daha sonra şöyle devam etti: “Ben, sen (Fatıma), bu ikisi (Hasan ve Hüseyin) ve bu dinlenen (Ali) kıyamet günü bir yerde olacağız.” Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 101.


Bunların ümmet üzerine özellikle de sahabenin ileri gelenlerinin üzerine olan hakları onların bu gibi facialara uğratılmamasını icap ederdi. Müslümanlar arasında sahip oldukları makam, onların bir kenara atılmamasını ve daima onlarla istişare edilmesini gerektirirdi. Ama böyle olmadı. Hatta öyle bir yere vardı ki, hilafet meselesi onlar huzur bulmadan tamamlandı. Onları hak, mal, miras, humus ve mülklerinden mahrum ettiler. Henüz Peygamber (s.a.a)’in pak nâşı yerdeyken, onların bu büyük hicrandan dolayı duydukları acı dinmemişken onları aynen normal ve sıradan şahıslar gibi saymaya başladılar.

O gün İslâm devletinin yönetimini ele geçirenler, kendi hükümetlerinin temellerini öylesine sağlamlaştırdılar ki, baş kaldırmak isteyen herkesi İslâm ümmetinin birlik ve beraberliğini bölüp parçalamak suçuyla yargılıyorlardı. Böylece Hz. Ali (a.s) ve onun dostlarının direnişlerinden emin oldular. (Bu konunun tafsilatını “el-Müracaat” adlı kitabımızda getirmişiz. İsteyenler oraya bakabilirler.)

O günlerde yapılan işlerden birisi de hiçbir halk sınıfı arasında fark bırakmamalarıdır. Halk arasında çok miktarda mal dağıttılar. İslâm’da uzun bir geçmişe sahip olanlarla yeni Müslüman olanlara aynı gözle bakıldı.

İşte bu yolla halkın rızasını kazanmayı becererek ulaşmak istedikleri maksatları için yolu açmış oldular. Sonucu ise şu oldu: Hz. Fatıma (a.s) onları miras ve hakkını almak için mahkemeye çektiğinde Peygamber (s.a.a)’in bedeninin bir parçası olan Hz. Fatıma’yı aynen diğer kadınlar gibi saydılar. Hatta diğer kadınlar gibi bile saydıkları söylenemez. Zira Müslüman bir kadın kendi iddiasının ispatı için bir adil şahıs getirirse, ikinci şahit yerine onun yemin etmesi yeterlidir. Bu kadının iddiası yemin etmediği takdirde reddedilir. Ama Peygamber (s.a.a)’in değerli kızı Hz. Fatıma (a.s), Hz. Ali (a.s)’ı şahit olarak getirdiğinde bir şahit olduğundan kabul etmediler! Halbuki en azından diğer Müslüman kadınlar gibi ondan yemin etmesi istenmeliydi. Eğer yemin etmekten çekinseydi o zaman davası reddedilmeliydi. Ama onlar ondan yemin etmesini istemeyerek davasını reddettiler.

Halbuki Hz. Fatıma (a.s) henüz Fedek’i elinde bulundurmakta ve ondan yararlanmaktaydı. Şeriat konularına göre iddia eden şahıs delil ve şahit getirmelidir (mal elinde olup onu kullanmakta olan şahıs değil). Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “İddia eden şahit getirmeli, inkar eden ise yemin etmelidir.”

Bu hadisin Peygamber (s.a.a)’den olduğu hakkında hiçbir şüphe ve tereddüt yoktur. Halife, Peygamber (s.a.a)’in bu nassı karşısında içtihat etmiş ve kendi görüşünü Peygamber (s.a.a)’in emrine tercih etmiştir.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

PEYGAMBER (S.A.A)’İN EMRİNDEN YÜZ ÇEVİRMEK

Bir gün Resul-ü Ekrem (s.a.a) ilk defa olmak üzere Ebu Bekir ve Ömer’e emrederek “Zussedye”’yi öldürmelerini istedi. Ama onlar Resulullah’ın emrini yerine getirmediler. Zussedye veya Zulhuysere; Harkus b. Zuheyr-i Temimi’dir. Bu lakapla tanınan bu şahıs haricilerin ele başlarındandı.

İbn-i Esir “Usd’ul-Gabe” adlı kitabında onu sahabe olarak sayılmayan şahıslar arasında yazmıştır. Aynı zamanda Buhari’den naklen Ebu Said-i Hudri’nin şöyle bir hadis söylediğini nakleder: Bir gün Resulullah mal taksim ederken Beni Temim’den olan Zussedye şöyle dedi: “Ya Resulellah! Adaletle taksim et!”

Resulullah (s.a.a): “Vay olsun sana! Eğer ben adaletli davranmayacaksam peki kim adaletli davranacaktır!” (Bu hadis Sahih-i Müslim’de de nakledilmiştir.)

Resulullah (s.a.a) onun çıkarmış olduğu bozgunluk ve serkeşliklerine son vermek için onun öldürülme emrini vermeye karar vermişti. Ama bu serkeş şahıs, namazda yapmış olduğu riya ve gösterişle Ebu Bekir ve Ömer’i kendisine celbetti. Ebu Bekir ve Ömer de Peygamber (s.a.a)’in emrinin tersine onu öldürmekten vazgeçtiler!!!

İbn-i Hacer es Savaik’ul-Muhrika ve Ebu Ya’li ise kendi Müsned kitabında, Sünen ve Sahih yazarlarına tabi olarak Zussedye’nin hal tercümesinde Enes b. Malik’ten şöyle dediğini naklederler:

Peygamber (s.a.a)’in zamanında namazıyla bizi şaşkınlığa uğratan birisi vardı. Biz onun ismini Resulullah’a söyledik. Hazret onu tanımadı. Sıfatlarını söyledik yine tanımadı. Biz onun hakkında konuşuyorken o şahısının kendisi çıka geldi. Biz: “Ya Resulellah! İşte bu adamdır” dedik.

Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu:

“Siz bana, yüzünde şeytanın belirtileri olan birisinden bahsediyorsunuz.”

Zussedye, Peygamber (s.a.a) ve ashabın yanına gelerek selam vermeden oturdu!

Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Allah aşkına söyle bakalım; acaba bizim karşımızda durduğunda kendi kendine; bu grup arasında benden daha iyisi yoktur, demedin mi?”

Zussedye: Evet, Allah’a yemin olsun ki aynısını dedim, dedi. Daha sonra mescide girerek namaz kılmaya başladı.

Resulullah (s.a.a): “Kim bu adamı öldürebilir?”

Ebu Bekir: Ben, dedi. Yerinden kalkarak onu öldürmek için hareket etti. Bu esnada o namaz kılmaktaydı. Ebu Bekir: Sübhanellah! Namaz kılan birisini nasıl öldüreyim? Halbuki Peygamber (s.a.a) namaz kılan birisinin öldürülmesini yasaklamıştır!” dedi.

Ebu Bekir dışarı çıkınca Resulullah (s.a.a): “Onu öldürmedin mi?!” dedi.

Ebu Bekir: “Namazla meşgul olan birisini öldüremedim, zaten siz de namaz kılan birisinin öldürülmesini yasaklamıştınız!” dedi.

Resulullah (s.a.a) tekrar huzurunda bulunanlara: “Kim onu öldürebilir?” diye buyurdu:

Ömer: Ben, dedi. Daha sonra yerinden kalkarak onu öldürmek için içeri girdi. Bu esnada Zussedye anlını secdeye koymuştu. Ömer de: “Ebu Bekir benden daha iyi biliyor” diyerek geri döndü.

Resulullah (s.a.a): “Ne yaptın?!” diye sordu.

Ömer: “Onu secde halinde gördüm ve öldürmek istemedim.”

Resulullah (s.a.a) tekrar şöyle buyurdu: “Onu kim öldürebilir?”

Hz. Ali (a.s): “Ben” dedi.

Resul-ü Ekrem: “Evet, eğer sen onu görebilir isen öldürebilirsin.”

Hz. Ali (a.s) da onu öldürmek için mescide gitti ama Zussedye gitmişti.

Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “Eğer bu adam öldürülseydi, ümmetinden iki kişi arasında bile ihtilaf çıkmazdı.”

Hafız Muhammed b. Musa Şirazi bu hadisi, Yakup b. Süleyman, Mukatil b. Süleyman, Yusuf Kattan, Kasım b. Selam, Mukatil b. Hayyad, Ali b. Harb, Seddi, Mücahit, Katade, Vakiy’, İbn-i Cureyh ve diğerlerin tefsirlerinden tahriç ettiği bir kitabında nakletmiştir.

İleri gelen bazı alimler de bu hadisi, doğruluğu kesin olan hadislerden bilmişlerdir. Örneğin: İbn-i Abdurabbih el-Endülüsi “İkd’ul-Ferid” adlı eserinin birinci cildinin sonlarında “Ashab-u Ehva”nın sözlerine ulaştığında bu hadisi nakletmiştir.

Sonra onun sonunda şöyle söylemektedir: Peygamber (s.a.a) buyurdular ki: “Bu adam benim ümmetim arasında çıkan ilk boynuzdur. Eğer onu öldürseydiniz hatta iki kişi arasında bile ihtilaf doğmazdı. Beni İsrail yetmiş iki fırkaya ayrıldı, bu ümmet de çok yakında yetmiş üç fırkaya ayrılacaktır; bir fırka hariç diğerleri cehennem ateşinde olacaklardır.”

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

TEKRAR PEYGAMBER (S.A.A)’İN EMRİNDEN YÜZ ÇEVİRME

Ebu Bekir ve Ömer’in, Hz. Peygamber (s.a.a)’in açık nassı karşısında içtihat yaptıkları yerlerden birisi de Resulullah’ın bu mürtet unsurunun öldürülmesi için ikinci bir defa onlara emir vermesidir. Ama onlar yine aynen birinci defasında olduğu gibi Resulullah’ın emrini yerine getirmediler.

Ebu Said-i Hudri şöyle rivayet ediyor:

Ebu Bekir Resulullah huzuruna gelerek şöyle dedi: “Ya Resulellah! Ben filan dereden geçerken namaz kılmakta olan takvalı ve güzel simalı bir adam gördüm.

Resulullah (s.a.a) Ebu Bekir’e: “Git onu öldür!” diye emretti.

Ebu Bekir gidip onu namaz halinde görünce, onu öldürmekten vazgeçerek Peygamber (s.a.a)’in yanına geri döndü!

Peygamber-i Ekrem (s.a.a) Ömer’e dönerek: “Sen git onu öldür!” diye emretti.

Ömer de gidip onu Ebu Bekir’in gördüğü halde görünce, onu öldürmeyip geri dönerek şöyle dedi: Ya Resulellah! Huşu ile namaz kıldığını gördüğümden dolayı onu öldürmekten sakındım.

Resul-i Ekrem (s.a.a) (Hz. Ali’ye dönerek): “Ya Ali! Git o adamı öldür” diye emretti. Hz. Ali (a.s) gidip onu göremeyince geriye dönerek şöyle dedi: “Ya Resulellah! Onu bulamadım.” İşte burada Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdular:

“Bu adam ve onun gibi düşünenler Kur’ân okurlar ama henüz Kur’ân’ın okuma sesi ağızlarında tamamlanmamışken okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkarlar! Daha sonra da okun yaya geri dönmediği gibi dine geri dönmezler. Onları öldürün ki onlar yeryüzünde en kötü insanlardır.”

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

Hatırlatma:

Kim, harici olan bu mürtet adam hakkındaki iki hadisi dikkatle incelerse, iki ayrı günde Resul-ü Ekrem’in Ebu Bekir ve Ömer’e bu mürtet ve harici adamı öldürmelerini emrettiğini ama Ebu Bekir ve Ömer’in küstahlıkla bu emri yerine getirmediklerini çok iyi görecektir.

Birinci hadis (Enes b. Malik’in hadisi), Peygamber (s.a.a)’in bu adamı daha önce tanımadığını işte bu yüzden Hazretin onun hakkında bir emir vermediğini ama onu görüp de tanıdıktan ve bencilliğiyle birlikte yüzünde şeytani belirtiler de görünce, onun öldürülme emrini verdiğini açıkça gözler önüne sermektedir.

Ömer ve Ebu Bekir’i şaşkınlığa sürükleyen bu adamın, birici gün mescitte namaz kılarken ölüm emri verilmiştir. Ahmed b. Hanbel’in Ebu Said-i Hudri’den naklettiği hadis açıkça şöyle diyor: Ebu Bekir haricilerden olan bu şahısı, mescitte değil etraftaki derelerden birinde namaz kılarken gördü. Onun namazdaki huşu ve huzusu onu hayranlığa düşürdü. Ebu Bekir de bu durumu Peygamber (s.a.a)’e bildirdi. Peygamber (s.a.a) de hemen onun öldürülmesini emretti. Binaen aleyh bu iki rivayet iki çeşit vakıa hakkında nakledilmiştir. Onlar (Ebu Bekir ve Ömer) Peygamber (s.a.a)’in açık nassı karşısında içtihat ederek kendi görüşlerine göre davranmışlardır.

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

HARİCİLER KİMLERDİR?

Hariciler İslâm dininden çıkarak imam Ali (a.s) ile savaşan kimselerdir. Onlar Sıffin savaşında hakemiyeti zorla Hz. Ali’ye kabullendirerek daha sonra da hakemiyeti bahane ederek adil bir lider olan Hz. Ali'ye karşı ayaklandılar. O zamanlar hariciler sekiz bin kişi veya daha fazlaydılar.

Emir’ul-Müminin Ali (a.s) onları davet ederek Allah ve kıyamet gününü onlara hatırlatmak ve yanlışlıklarını düzeltmek istedi. Ama onlar Hz. Ali’nin bu davetini kabul etmeyip ondan kafir olduğunu itiraf etmesini, daha sonra tövbe ederek Allah’ın onu bağışlamasını istediler.!!!

Hz. Ali (a.s) Haricilerin davetini kabul etmediklerini görünce, Abdullah b. Abbas’ı elçi olarak onlara doğru gönderdi. Abdullah b. Abbas da kendi görevini iyice yaptı ve sağlam delillerle onların yanlışlıklarını meydana çıkararak onlardan kendi başlarına hareket etmekten vazgeçmelerini istedi. Ama Hariciler kendi sapıklıklarında ısrarlıydılar. Sanki kulakları sağırlaşmış kalpleri taşlaşmıştı.

Hariciler kendi görüşleriyle muhalefet eden her Müslüman’ın kafir olduğu kanısına vardılar. Bu nedenle onların kanı, malı ve namusu onlara helal idi! İşte bu yüzden Müslümanların aleyhine ayaklanarak kimi buldularsa öldürdüler. Öldürülen Müslümanlardan birisi de Habbab b. Eret Temimi’dir. Onu öldürüp hamile olan karısının da karnını parçaladılar!

Onların bu şekilde ayaklanmaları ve fesatları şiddetlenince, Emir’ul-Müminin Ali (a.s) onlara nasihatte bulunarak Kur’ân, Sünnet, Müslümanların gidişatı ve Müslümanların resmi halifesinin emirlerine uymalarını istedi.

Ama onlar kendi sapıklıklarında ısrarlıydılar. Aynen Hz. Nuh’un kavmi gibi onun sözlerini duymamak için kulaklarını parmaklarıyla tıkıyorlardı! Müslümanların imamı karşısında dikilip savaş hazırlıkları yapmaya başladılar.

“Allah’ın buyruğuna dönünceye kadar saldıran tarafla savaşın” Hucurat / 9.

“Allah ve Resulüne karşı savaşanların ve yeryüzünde (hak) düzeni bozmaya çalışanların cezası ancak öldürülmeleridir.” Maide / 33.

Yukarıdaki ayetlerin hükmü uyarınca Hz. Ali (a.s) da onlarla savaştı. Haricilerden on kişiden fazla kurtulamadı. Hz. Ali (a.s)’ın ordusundan da on kişiden fazla şehit olan olmadı. Elbette Hz. Ali (a.s) bu haberi Haricilere bir sohbetleri esnasında vermişti ama onlar itina etmemişlerdi.

Daha sonra sapıklardan bir başka grup, Haricilerden savaşta öldürülmeyen bu küçük gruba katıldılar ve Sıffin’deki hakemiyet olayını ve Haricilerin görüşlerini teyit ettiler. (Ne Hz. Ali (a.s)’ın ve ne de Muaviye’nin hilafete layık olmadıklarını savundular.) Bu grup da hükümete karşı ayaklandı.

Bu fertlerden bir grup Nafi’ b. Ezrak’ın önderliğinde Irak’ta, bir grup da Necdet b. Amir-i Harevre’nin önderliğinde Yemame’de ayaklandı.

Necdet şu akideyi de Haricilerin akidesine ekledi; Müslümanlardan her kim onlarla beraber savaşmak için kıyam etmezse, kafirdir. Kendi mezheplerini o kadar genişlettiler ki, muhsine zinasının hükmünü iptal ettiler, hırsızın elinin koltuktan kesilmesini olmak üzere vacip bildiler. Adet halinde olan kadının namaz kılmasını farz bildiler ve burada zikredilmesinin yeri olmayan diğer bidatler ortaya çıkardılar.

Günümüzde bile bu gruptan bazı fırkalar, İslâm devletlerinin köşe bucaklarında bulunmaktadırlar. Meşhur gezgin İbn-i Betute hicretin 6. asrında onları Umman’da görmüştür. Sefer name adlı eserinin birinci cildinin 172. sayfası ve sonraları bu konuya aittir. O şöyle yazmıştır: “Umman halkı “İbazi” mezhebine mensuptur. Cuma namazını öğleyin dört rekat kılarlar; namazdan sonra cemaat imamı Kur’ân’dan birkaç ayet okur ve sözlerini aynen hutbe gibi söyler. Ebu Bekir ve Ömer’e karşı meyil gösterirler. Ama Osman ve Ali hakkında bir şey söylemezler. Ali’nin ismini söylemeleri icap ettiğinde kinaye ile “O adam!!!” derler. Lanetli Abdurrahman b. Mülcem’den övgüyle bahseder ve “O, fitnenin kökünü kesen çok layık birisiydi!” derler.

Daha sonra İbn-i Betute şöyle diyor: Kadınları arasında zina pek yaygındır. Onlar gayret ve namusa sahip değillerdir. Kendi kadınlarına zina yaptırmaktan çekinmezler! Ben bir gün Ezd kabilesinden olan Sultan Umman Ebu Muhammed b. Nebhan’ın yanında oturmuştum. Çok genç, güzel ve açık yüzlü bir kadın gelip onun karşısında durarak şöyle dedi: Ey Ebu Muhammed! Şeytan başımda taşkınlık yapmıştır!

Sultan: Git şeytanı dışarı çıkar, dedi.

Kadın: Sana sığınmışken bu işi nasıl yapabilirim, dedi.

Sultan: Git ne istersen onu yap, dedi.

Bu güzel kadın gidince Sultan şöyle dedi: Bu işi yapmak isteyen bu kadın ve onun gibileri sultanın güvencesi altındadırlar. Onun baba ve akrabaları onu bu işten alıkoyma hakkına sahip değillerdir. Eğer onu öldürürlerse kısas yoluyla öldürülürler. Zira o kadın sultana sığınmıştır!” Kendi kendime dedim ki; Allah doğru buyurmuş, Resulü de tebliğ etmiştir. Zira buyurmuştur ki: “Ya Ali! Zina zade, annesi hayız halinde kendisine hamile kalan ve münafıktan başka sana kimse buğzetmez.” Yenabi’ul-Mevedde, s. 252; İhkak’ul-Hak, Tusteri, c. 7, s. 222; el-Gadir, Emini, c. 4, s. 322.

Haricilerin öldürülmesi hakkında Peygamber (s.a.a)’den birçok hadis nakledilmiştir; özellikle tertemiz Ehl-i Beyt yoluyla. Ehl-i Sünnet yoluyla bu fırkayı niteleyen bir hadisi nakletmemiz yeterlidir:

Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Kur’ân okurlar ama daha bitmemişken İslâm’a tabi olanları öldürürler. Putperestleri yardıma çağırırlar, okun yaydan çıktığı gibi İslâm’dan çıkarlar. Eğer onları görmüş olsaydım Ad kavminin öldürülmesi gibi onları öldürürdüm.” Sahih-i Müslim, c. 1, s. 393, Ebu Said-i Hudri’den naklen.

Bir başka hadiste ise şöyle buyuruyor: “Eğer onları görürsem, Semud kavminin öldürülmesi gibi onları öldürürüm.”

Yine Resulullah (s.a.a) başka bir hadislerinde şöyle buyurmuştur: “Onlar yaşları az olan bireylerdir. Fikir açısından aptaldırlar. Peygamber’in sözlerini naklederler, Kur’ân okurlar ama henüz kelimeleri bitmemişken okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkarlar. Onları ne zaman görürseniz öldürün. Zira kıyamet günü onların katillerine mükafat verilecektir.” a.g.e. c. 1, s. 394, iki yolla Ebu Said-i Hudri’den naklen.

Bu türden sahih hadisler ve Müslümanları Haricilere karşı savaşmaya teşvik eden rivayetlerin tümü onların kafir olduklarına delalet etmektedir. Hadis şöyle buyuruyor: Onları öldürmek aynen Ad ve Semud’u öldürmek gibidir. a.g.e. c. 1, s. 396, Hz. Ali (a.s)’dan naklen.


“Haricilerin yeryüzünün en aşağılık insanları” olduğuna dair her iki fırkanın (Şia ve Sünni) rivayetleri mütevatirdir. Örneğin şu rivayet: Ebuzer Gıfari ve Rafi’ b. Amr-i Gıfari Peygamber (s.a.a)’den şöyle buyurduğunu naklederler: “Benden sonra, ümmetimden öyle bir kavim ortaya çıkacak ki, Kur’ân okuyacaklar ama henüz kelimeleri bitmemişken okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkacaklar. Bunlar yeryüzünün en aşağılık insanlarıdırlar.” a.g.e. c. 1, s. 398.


Yazar: Resulullah’ın sözü “Henüz kelimeleri bitmemiş iken...” yani okudukları Kur’ân’ı anlamazlar anlamındadır. Okudukları şeylerden faydalanmazlar. Okudukları esnada ağızlarından çıkan harfler ve kelimelerden başka hiçbir şeye sahip değillerdir. Onların kalpleri, yaptıkları ameller yüzünden örtülüdür. Kur’ân’ın nurundan bir zerre bile oraya girmez. Onların Kur’ân okumaları kabul edilmez. Onlar için güzel bir amel yazılmaz.

Yine Ebu Berze Peygamber (s.a.a)’in Hariciler hakkında şöyle dediğini naklediyor: “Kur’ân okurlar ama henüz gırtlaklarından dışarı çıkmamışken okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkarlar ve bir daha dönmezler. Onlar sürekli Müslümanların aleyhine kıyam ederler. Onların son fertleri ise Deccal ile zuhur edecektir. Öyleyse onları gördüğünüz vakit öldürün! Onlar en kötü halktırlar! Onlar yeryüzünün en aşağılık insanlarıdırlar!” a.g.e. c. 1, s. 395.


Yazar: Eğer bunlar yeryüzünün en aşağılık insanları veya en kötü insanlarından iseler, öyleyse putperestlerden, dini inkar edenlerden daha tehlikelidirler. İşte bu onların küfrü için yeterlidir.

Buhari Ebu Said-i Hudri’den şöyle nakleder: Bir gün Peygamber (s.a.a) bir malı halk arasında taksim ediyordu. Beni Temim’den olan Zussedye gelerek şöyle dedi: “Ya Resulellah! Adaletle taksim et.” Peygamber (s.a.a) şöyle buyurdu: “Vay olsun sana! Ben de adil olmayacaksam peki adil kimdir? Ben adil olmazsam sen zarar görürsün.”

Ömer: İzin veriniz de başını vurayım dedi.

Resul-ü Ekrem (s.a.a) şöyle buyurdu: “Onu bırak; onun öyle dostları vardır ki siz namaz ve oruçlarınızı onların oruç ve namazları karşısında küçük ve az sayarsınız. Kur’ân okurlar ama henüz boğazlarından çıkmamışken okun yaydan çıktığı gibi dinden çıkarlar. Onların okları, kılıçları ve elbiseleri hiç kimsenin kanına değmemiştir. Onların alınları fazla secde yüzünden nasır bağlamıştır. Onların önderi şu siyah yüzlü adamdır. Onun bir pazusu aynen kadın göğsü gibidir veya aynen göğüs gibi hareketlidir. Müslümanlar tefrikaya düştükleri vakit bunlar ayaklanacaklardır.”

Ebu Said raviye şöyle dedi: Şahit ol ki ben bunu Peygamber (s.a.a)’den duydum. Yine şunu da söylüyorum ki, Ali b. Ebu Talip onlar ile savaşacaktır. Ben de onunla beraber olacağım. Daha sonra o adamı getirdiler. Onu gördüğümde aynen Peygamber (s.a.a)’in buyurduğu gibi olduğunu gördüm. Sahih-i Buhari, c. 2, s. 184, Sahih-i Müslim, c. 1, s. 393, Müsned-i Ahmed, c. 3, s. 56

Hariciler, onların davranışları ve ruhsal durumları hakkında Ehl-i Beyt yoluyla ulaşan hadisler mütevatirdirler. Ehl-i Sünnet yoluyla nakledilen hadisler oldukça fazladır. Yeri geldiğinde her iki fırkanın (Şia ve Sünni) kendi kitaplarına bakmak gerekir. Özellikle Kütüb-ü Sitte ve Ehl-i Sünnet’in ileri gelen alimlerinin Müsned kitaplarına müracaat edilebilir.

Bu rivayetler, peygamberlerin sonuncusu Resul-ü Ekrem’in (s.a.a) nübüvveti ve İslâm’ın alametlerindendir. Zira onda gelecekten haber verilmiştir; ki Peygamber (s.a.a)’den sonra sabah şafağı gibi insanlara aşikar oldu. Halk bu fertlerin İslâm’dan çıkmalarını çok iyi bir şekilde gördü. Onlar Emir’ul-Müminin Hz. Ali’nin aleyhine ayaklandılar. Tam bu sırada halk iki gruba ayrıldı. Nitekim Resul-ü Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmuştu: “İki gruptan hakka en yakın olanı, onları öldürecektir.”

Hariciler bahsini, Taberani’nin “Evsat” adlı kitabında Hz. Ali (a.s)’ın has ashabından ve komutanlarından olan Cundep b. Zuheyr’den naklettiği bir hadisle sona erdiriyoruz.

Cundep b. Zuheyr şöyle diyor: “Hariciler Hz. Ali’nin ordusundan ayrılarak onun aleyhine ayaklandıkları zaman Hz. Ali (a.s) ile beraber onlarla savaşmak için çıktım.

Onların Kur’ân okudukları zaman çıkardıkları sesi aynen arı vızıltısı gibi duyuyorduk! Onlara yaklaştığımız vakit aralarında takvalı şahıslar gördük. Ben onları izlemekten rahatsız oldum.

Ben gruptan ayrılarak atımdan indim, atımın yularını tutup mızrağıma yaslanarak şöyle dedim: “İlahi! Eğer bunlarla savaşmak senin dinine hizmetse, bana rehberlik yap. Eğer bu iş günahsa, beni ondan koru!” Tam bu sırada Hz. Ali (a.s) çıka geldi.

Hz. Ali (a.s) bana yaklaştığı vakit şöyle buyurdu: “Ey Cundep! Allah’ın gazabından korun.” Daha sonra İmam (a.s) atından indi ve namaz kılmaya başladı.

Bu arada bir şahıs gelerek şöyle dedi: Ey Emir’el-Müminin! Haricilerle işiniz mi var?

İmam: “Neden?”

Şahıs: Çünkü onlar nehri geçerek gittiler.

İmam: “Hayır! Nehri geçmediler.”

Şahıs: Sübhanellah!

Hemen o şahsın ardı sıra başka birisi gelerek: Hariciler nehri geçerek gittiler, dedi.

İmam: “Hayır! Onlar nehri geçmediler.”

Şahıs: Sübhanellah.

Daha sonra başka birisi gelerek şöyle dedi: Onlar nehri geçerek gittiler.

İmam: “Onlar nehri geçmediler ve geçmeyecekler. Allah ve Peygamberinin de buyurduğu gibi onlar nehrin diğer tarafında öldürüleceklerdir.”

Daha sonra Hz. Ali (a.s) atına binerek bana hitaben şöyle buyurdu: “Ey Cundep! Onlara Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetine davet edecek bir elçi göndereceğim ama onlar itina göstermeyerek onu ok yağmuruna tutacaklardır.

Ey Cundep! Bizden on kişi öldürülmeyecek; onlardan da on kişiden fazlası kurtulamayacaktır.”

Daha sonda şöyle buyurdu: “Kim bu Kur’ân’ı alarak bu grubu Allah’ın kitabına ve Peygamberinin sünnetine davet etmek, bu yolda öldürülmek ve bunun karşılığında ise Allah’ın cennetine gitmek istiyor?”

Beni Amir b. Sa’sa’a kabilesinden bir genç olumlu cevap verdi. Bu genç Kur’ân’ı alarak onlara doğru hareket etti ama onlara yaklaşır yaklaşmaz ok yağmuruna tutuldu ve şehit oldu.

Hz. Ali (a.s): “Hamle edin!” dedi.

Cundep şöyle devam ediyor: Ben bu ellerimle öğle namazından önce onlardan sekiz kişiyi öldürdüm. Aynen İmam Ali’nin söylediği gibi bizden on kişi bile öldürülmedi, onlardan da on kişiden fazlası kurtulamadı!

[Mufazzal]

Ynt: NASS KARŞISINDA İÇTİHAT

EBU BEKİR’E ZEKAT VERMEYENLERLE SAVAŞ

Ebu Bekir’e zekat vermekten kaçınanlar, onun hilafetinde tereddütleri olduğu için ona zekat vermeyen kimselerdi. Bu şahıslar zekatın gerçekte vacip olup olmadığı konusunda tereddüde düşmemişlerdi. Nitekim Muhammed Hasaneyn Heykel, “es-Sıddîk Ebu Bekir” adlı kitabında şöyle yazıyor:

Ünlü muhaddisler ve hadis hafızları şöyle rivayet ederler: Ebu Bekir sahabeyi toplayarak bu şahıslarla savaşmak konusunda istişare etti. Ömer ve başka bir grubun görüşü, Allah ve Resulüne inanmış bir toplulukla savaşılmaması, tam aksine onlardan İslâm düşmanlarının aleyhine yararlanılması doğrultusundaydı. Bu fikri taşıyanlar, çoğunluğu teşkil etmekteydi. Ama savaş fikrini savunanlar azınlıktaydı. Anlaşıldığı üzere bu konu hakkında iki grup arasında uzun tartışmalar vuku bulmuştur. Sonunda Ebu Bekir, azınlığın görüşünü teyit etmek zorunda kaldığı göze çarpmaktadır?!

O kendi görüşünün teyidinde oldukça sıkı davrandı. Bunun delili ise kendi söylediği sözdür. Zira Ebu Bekir’in kendisi şöyle söylemiştir: “Allah’a yemin olsun ki, eğer onlar Peygamber (s.a.a)’e verdikleri yıllık zekatlarını benden esirgerlerse, onlarla savaşacağım.”

Ama bu kararın kötü sonucunu sezebilen Ömer şöyle dedi: Sen, Peygamber (s.a.a)’in; “Ben Allah’ın birliğini ve Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğunu itiraf etmeyenlerle savaşmaya memurum. Kim bunu itiraf ederse onun canı ve malı benim tarafımdan güvencededir. O’nun hakkını yerine getirmeyenler hariç; ki onların hesabı Allah’a aittir.” buyurduğu kimselerle nasıl savaşabilirsin?!..”

Ama Ebu Bekir Ömer’in sözlerini hiçe sayarak korkusuzca şöyle dedi: “Allah’a yeminler olsun ki, namaz ile zekat arasında fark bırakanlarla savaşacağım. Zira zekat mal hakkıdır.” Peygamber (s.a.a) de şöyle buyurmuştur: “Zekatın hakkını yerine getirmeyenler hariç.”

Yazar: Allah, Ebu Bekir’i bağışlasın! O, Peygamber (s.a.a)’in açık nassını görmezlikten gelmek ve onu kendi siyasetinin gerektirdiği gibi yorumlamak istiyordu?! Zira o gün öldürülenler, Allah ve Resulüne inammış, namaz ile zekat arasında hiçbir fark bırakmıyorlardı. Onlar sadece zekatı Ebu Bekir’in hükümetine vermek istemiyorlardı. Çünkü Ebu Bekir’in halifeliği, taşıdıkları tereddüt yüzünden onlar için ispatlanmamıştı. İşte bu yüzden onlar zekatı Ebu Bekir’e vermemekte mazur, hatta haklıydılar.

Buna göre onlar zekatı vermemekle mal hakkını ve zekat hakkını yerine getirmiş oldular. Zira onların mal ve zekat haklarından birisi de o mallar hakkında onların, sadece Allah’ın, Resulünün veya Allah ve Peygamber tarafından görevlendirilen ve velayet hakkı olan bir kimsenin hükmüyle görevlerini yerine getirmeleriydi.

Eğer onların özür ve mazeretleri Ebu Bekir’e ulaşacak olsaydı, Ebu Bekir’in, zekatı ödemeleri için onlara zaman tanıması mümkündü. Ama bu biçareler Ebu Bekir’e nasıl ulaşabilirlerdi ki onlar da haklı görülsün!

Gördüğünüz gibi Sahih kitapları bu türden, müminlerin kanlarının dökülmemesi gerektiğini belirten hadislerle doludur. Bu hadislerin bazıları mutlak (kayıtsız-şartsız) bazıları ise geneldir. Aynı zamanda bu mutlak ve genel hadisleri kayıtlandıracak ve onlarla savaşı câiz kılacak herhangi bir delil de yoktur.

Ebu Bekir’in söylediği “Zekat, mal hakkıdır” cümlesi kayıt ve şart değildir. Zira mükelleflerin zekatı vermelerinden başka diğer bir anlam anlaşılmamaktadır. Bu cümle Peygamber (s.a.a)’in hak halifesinin zekatı onlardan istemesini ve almasını vurgulamaktadır. Ama eğer onlar zekatı vermekten kaçınırlarsa, savaş çıkarılmaksızın zor kullanarak onlardan almak gerekir. Onlarla savaşmak, genel olarak açık naslarda kanlarının dökülmesinin haram olduğu hükmüyle çelişmektedir. Önceden de söylediğimiz gibi Ebu Bekir’in sadece şüphe etmesi genel delilleri kayıtlandıramaz.

Şimdi bu genel rivayetlerden bir kısmını Sahih-i Müslim’den naklediyoruz: O rivayetlerden birisinde şöyle aktarılır: Hayber Savaşında Hz. Resul-ü Ekrem sancağı Hz. Ali’nin eline verince şöyle buyurdu: “Git ve etrafına bakma!” Ali (a.s) bir kaç adım gittikten sonra durdu ama etrafına bakmadı. Daha sonra yüksek bir sesle: Ya Resulellah! Onlarla hangi esasa göre savaşayım?” diye sordu.

Resulullah (s.a.a): “Allah’ın birliğini ve Muhammed’in O’nun kulu ve elçisi olduğunu itiraf edinceye dek onlarla savaş. Eğer bu sözü ikrar ederlerse, canlarını korumuşlardır. Ama bu sözün hakkını icra etmezlerse, o başka. Onların hesapları ise Allah’a aittir.” Sahih-i Müslim, c. 2, s. 324 (Fezail-i Ali Babı).

Yine Sahih-i Buhari ve Müslim’den senet zinciri ile Üsame b. Zeyd’in şöyle dediği rivayet edilir: Resulullah (s.a.a) bizi Hurka’ya gönderdi. Sabah tan vakti kafirlere saldırdık ve onları yendik. Ben ve Ensar’dan birisi kafirlerden birisini araya aldık. O bu durumu görünce; “Lâ ilâhe illallah” dedi. Ensar’dan olan arkadaşım onu öldürmekten çekindi. Ama ben aldırış etmeyerek mızrakla onu öldürdüm.

Savaştan döndüğümüzde bu haber Peygamber (s.a.a)’e ulaşınca, Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “Ey Üsame! O, lâ ilâhe illallah dedikten sonra mı onu öldürdün?”

Ben: O bu sözüyle kendisini korumaya çalışıyordu” dedim.

Peygamber (s.a.a) sözlerini o kadar tekrar etti ki, ben; keşke o günden önce Müslüman olmamış olsaydım, diye arzu ettim.

Yazar: Üsame, Allah’a iman, namaz, zekat, oruç, hac, Peygamber (s.a.a)’in ashabı olma, cihat vb. tüm amellerinin bu günahı gideremeyeceğini zannettikten sonra o arzuyu dile getirmiştir. O, bu güzel amellerin bu günah vasıtası ile yok olduğunu anlamıştır.

Üsame’nin sözünden onun, bu işinin ardından bağışlanmayacağından korktuğu anlaşılmaktadır. İşte bu yüzden; “Keşke bu olaydan sonra Müslüman olmuş olsaydım” diye arzu etmektedir. Zira Hz. Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: “İslâm, kendisinden önceki (kötü) amelleri temizler.”

Saygıdeğer okuyucuların, sadece Üsame’nin bu sözünden “Lâ ilâhe illallah” diyen birisinin ne kadar saygın olduğunu anlamaları yeterlidir.

Buhari “Ali ve Halid’in Yemen’e gönderilmesi” babında şöyle nakleder: Bir adam kalkarak şöyle dedi: Ya Resulellah! Allah’tan kork!

Resulullah şöyle buyurdu: “Vay olsun sana! Ben yeryüzü halkının Allah’tan çekinenlerinden daha lâyık değil miyim?”

Halid: “Ya Resulellah! Onun boynunu vurayım mı?” dedi.

Resulullah (s.a.a): “Hayır, belki de o namaz kılar!”

Bu hadisi Ahmed b. Hanbel Ebu Said-i Hudri’den de nakleder.Müsned-i Ahmed, c. 3, s. 4. Bu hadisin bir benzerini İbn-i Hacer-i Askalani “el-İsabe” adlı kitabının, münafık Sarhuk’un biyografisinde nakletmiştir. Onu öldürmek için getirdiklerinde Resul-ü Ekrem (s.a.a) şöyle buyurdu: “O namaz kılıyor muydu?”

Cevaben: “Evet, halk onu gördüğü vakit namaz kılar” dediler.

Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “Allah beni namaz kılanları öldürmekten men etmiştir.”

Aynı şekilde Zehebi, Amir b. Abdullah Yesar’ın hal tercümesinde Mizan’ul-İ’tidal’da kendisi Enes b. Malik’ten şöyle rivayet eder: Resulullah’ın yanında bir adamın ismini söyleyerek onun münafıkların sığınağında olduğunu söylediler. Onun hakkında fazla konuşulunca, Peygamber (s.a.a) katledilmesi emrini verdi. Daha sonra şöyle buyurdu: “Namaz kılıyor mu?” Cevaben: Evet, kendisine faydası olmayan namaz kılar. Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: “Allah beni, namaz kılanları öldürmekten men etmiştir.”

Yazar: Keşke Halid b. Velid namaz kılan Malik b. Nüveyre’nin ihtiramını korusaydı ve onun kanını dökmekten çekinseydi. Abdullah b. Ömer ve Ebu Katade-i Ensari, Malik b. Nüveyre’nin öldürüldüğü gün onlarla birlikte sabah namazı kıldığını söylemişlerdir. Ama Halid b. Velid, Malik’in güzel karısına aşık olduğundan ona ulaşmak için kocasını öldürdü!!

Sahih-i Buhari ve Müslim’de kendi senetleri ile Abdullah b. Ömer’in şöyle dediği rivayet edilir: Bir gün Peygamber (s.a.a), Mina’da Kâbe’ye işaret ederek şöyle buyurdu: “Bu şehrin nasıl bir şehir olduğunu biliyor musunuz?” Halk cevaben Allah ve Resulü daha iyi bilir, dedi.

Resulullah (s.a.a): “Bu şehir muhteremdir. Bugünün nasıl bir gün olduğunu biliyor musunuz?”

Halk cevaben: Allah ve Resulü daha iyi bilir, dedi.

Resulullah (s.a.a): “Bugün muhterem bir gündür. Allah da aynen bugün, bu ay ve bu şehir gibi sizin kan, mal ve namusunuzu muhterem kılmıştır.”

Ehl-i Sünnet’in muteber ve güvenilir hadis kitapları, buna benzer hadislerle doludur. Bu hadisler, bu hususta Müslümanlar için hiçbir şüpheye yer bırakmamaktadır. Bu hadislerin hükmüyle hiçbir Müslüman’ın halifeye zekat vermekte ihmalkarlık ve kusur ettiği için öldürülmesi, özellikle de onun bu ihmalkarlık ve kusuru, halifenin oturduğu makamın hak olup olmadığı hakkındaki şüpheden kaynaklanmış olursa, asla câiz değildir. Nitekim Peygamber (s.a.a) vefat ettiği zaman Arap kabilelerinden bazılarının durumu aynen böyleydi. Fitne ve taşkınlık o kadar ilerledi ki, Araplardan bir çoğu İslâm’dan çıktılar. Muhacir ve Ensar da hilafet hakkında kavga ve kargaşa çıkardılar. Her birinin ayrı bir görüşü vardı. Hatta Ensar üç ayrı görüşe sahipti.

Tam bu kargaşalıkta Ebu Bekir’e biat edildi. (Önceden de söylendiği gibi) Ebu Bekir’e biat, Allah’ın Müslümanları onun şerrinden koruduğu bir hata idi.

Buna göre, tüm bunlara rağmen Ebu Bekir’e biatin ve ümmetin görüş birliğinde olduğu söylentilerinin şüphe ve tereddütlere maruz kalması oldukça doğaldır. Hatta ortama hakim durum, işin başlangıcında anlattığımızdan daha vahimdi.

Buna binaen, Ebu Bekir’in hilafetinin sahih olup olmadığı hakkında şüphesi olan, onun emir ve yasaklarının şer’i açıdan farz olup olmadığında tereddüde kapılan imanlı ve mümin şahıslar azarlanmamalı ve işkence edilmemeliydi.