Bismillahirrahmanirrahim.Selamun Aleykum
Ehli Sünnet ve Şia tarafından üzerinde konuşulan konulardan bir tanesi de Ehl-i Beyt(as)in kim olduğudur. Bu konu hakkında her iki Ekolün kendisine göre delilleri ve görüşleri bulunmaktadır.Ben bu yazıyı hazırlarken kendime ait herhangi bir yorumu katmadan sadece her iki Ekolün âlimleri tarafından ortaya konan delilleri ve görüşleri aktaracağım inşALLAH. Bu nedenle de yazılanlara verilecek cevaplar tarafımdan cevaplanmayacaktır. Yapılacak yorumlar tarafımdan dikkate alınmayacaktır. Ben sadece her iki tarafın görüşlerini ve delillerini yazacağım.
Bu başlıkta şöyle bir yol takip etmeyi düşünüyorum. Öncelikle Ehli Sünnet’in Ehli Beyt(as) hakkındaki görüşlerini aktaracağım. Özellikle müfessirlerin görüşlerini(ve tabı ki bu konuda yazılan çeşitli görüşleri).
Ardından Şia’nın görüşlerini aktaracağım. Sonrasında ise Ehl-i Beyt(as) hakkında Hz.Resulullah(saa) tarafından bildirilen hadisleri aktaracağım. ALLAH(cc) yar ve yardımcımız olsun.
Madem özellikle müfessirlerden başlayacağız o halde Ehl-i Beyt(as)ın Kuran’da geçtiği yer olan Ahzab-33 ayetinin tefsirine bakalım. Aşağıda bu ayetin Elmalı ve Gölpınarlı meallerini yazdım. Sonrasında inşALLAH tefsirlerine bakalım.
Elmalı Meali;
“[033.033]
Hem vekalarınızla evleriniz de durun da evvelki cahiliyyet çıkışı gibi süslenib çıkmayın, namaz kılın, zekât verin, ALLAH ve Resulüne itaat edin, ALLAH sâde şunu istiyor: sizden kiri uzaklaştırsın da ey ehli beyt sizi tertemiz, pampâk etsin!”
Abdulbaki Gölpınarlı Meali;
“33- Ve evlerinizde oturun ve ilk câhiliyet devrinde olduğu gibi sokaklara çıkmayın ve namaz kılın ve zekât verin ve itâat edin ALLAH'a ve Peygamberine. Ancak ve ancak ALLAH, ey Ehl-i Beyt, sizden her çeşit pisliği, suçu gidermek ve sizi tam bir temizlikle tertemiz bir hale getirmek diler.”
KAYNAK: Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri
Cenâb-ı Hak Aileden Murdarlığı Gidermek İstiyor
«Ey Ehl-i Beyt (Peygamberin ev halkı)! ALLAH, elbette sizden her türlü çirkinliği, murdar¬lığı gidermek ve sizi tertemiz (pak ve nezîh) yapmak ister.»
Burada da hitap «Ehl-i beyt»e, yani Resûlüllah'ın (A.S.) ev halkına yönelse de, dolayısıyla bütün mü'minlerin ev halkını kapsamakta ve aynı hük¬mün içine almaktadır. Zira bütün mü'minlere örnek düzeyde bulunan «Ehl-i Beyt»e yapılan bir tavsiye veya verilen bir emir, dolayısıyla mü'minlerin ev halkına yöneliktir.
«Rics» kapsamlı bir kavramdır; maddî ve manevî murdarlık anlamına geldiği gibi, şeref ve itibarı zedeleyen, aileye leke süren her türlü kötülük, ölçüsüzlük ve çirkinlik manalarına da delâlet eder. Aynı zamanda aileyi ekonomik yönden çökertecek israf, ölçüsüz harcama gibi huzur bozucu ortama da işaret anlamını taşır.
İslâm, Kur'ân'ın bu tavsiyesinin ışığı altında, aileyi her türlü şüphe ve hayasızlık damgasından temizlemek için gereken hüküm ve kuralları koy¬muştur. Kadına ölçülü, seviyeli bir hayat ve hareket sahası hazırlamış ve onu süs eşyası olmaktan kurtarmıştır. [70] -Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 9/4855
KAYNAK: Esbab-ı Nüzul, Abdulvahit Metin
Ayetin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Ebû Bekr el-Harisi, Ebû MUHAMMED b. Hayyan'dan, o Ahmed b. Amr b. Ebî Asım'dan, o Ebu'r-Rabi' ez-Zehranî'den, o Ammar b. MUHAMMED'den, o es-Sevrî'den, o Süfyan'dan, o Ebu'l-Cahhaf’tan, o Atiyye'den, o da Ebû Said'den bu âyet hakkında şunu dediğini bize haber verdi:
"Bu âyet beş kişi hakkında indi. Nebî (s.a.v.), Ali, Fatıma Hasan ve Hüseyn (r.a.) " [57]
2- Taberi de bu hadisi Ebu Saîd el-Hudrî'den merfü olarak rivayet etmiştir. [58]
3- İbn Cerîr'in İbn Abbâs ve İkrime'den rivayetlerine göre bu âyet-i kerime¬ler özellikle Hz. Peygamber (sa)'in hanımları hakkında nazil olmuştur. [59]
4- Said en-Nasrubi, Ahmed b. Cafer el-Katiî'den, o Abdullah b. Ahmed b. Hanbel'den, o babasından, o İbn Numeyr'den, o Abdulmelik'ten, o da Ata b. Ebî Rebah'tan bize şunu rivayet ederek dedi ki:
"Ümm-ü Seleme, Rasulullah (s.a.v.)'tan bahsederken, başkasının kendisine söylediğine göre -ki Nebî (s.a.v.) Ümm-ü Seleme'nin evinde bulunduğu bir sırada- Hz Fatıma, Ümm-ü Seleme'nin evine, içinde etli yemeğin bulunduğu bir çanak getirdi. Rasulullah (s.a.v.), Hz. Fatıma'ya buyurdu ki:
"Bana kocanı ve iki oğlunu çağır." Ümm-ü Seleme dedi ki:
"Ali, Hasan ve Hüseyn geldi¬ler. İçeri girip oturdular ve yemekten yediler. O anda Rasulullah (s.a.v.) bir sedir üzerinde idi. Altında da Hayber'den elde edilen bir elbise vardı. Ben odada namaz kılıyordum. ALLAH Teala Ahzab: 33/33 âyetini indirdi.
Rasulullah (s.a.v.) elbisesinin sarkan kısmını aldı ve üstünü örttü. Sonra iki elini semaya kaldırdı ve şöyle buyurdu:
"ALLAH'ım, şunlar benim Ehl-i Beytim ve seçkinlerim (himayem altında) dir. Onlardan kötülüğü al götür ve onları tertemiz et." Ümm-ü Seleme dedi ki:
"Başımı evden içeri soktum. Ben de sizinle beraberim ey ALLAH'ın Rasulü" dedim. Buyurdu ki:
"Sen hayırlısın, sen hayırlısın." [60]
5- Ebu'l-Kasım Abdurrahman b. MUHAMMED es-Serrac, MUHAMMED b. Yakub'dan, o Hasan b. Ali b. Affan'dan, o Ebû Yahya el-Hamanî'den, o Salih b. Musa el-Kureşî'den, o Hasif’ten, o Said b. Cübeyr'den, o da İbn Abbas'tan rivayet ederek dedi ki:
"Bu âyet, Nebî (s.a.v.)'nin hanımları hakkında indi." [61]
6- Akil b. MUHAMMED el-Cürcanî, (lafzen rivayette bulunmak üzere icazet verdi) el-Müâfî b. Zekeriyya el-Kâdî'den, o MUHAMMED b. Cerir'den, o İbn Hamid'den, o Yahya b. Vadıh'tan, o el-Esbağ'dan, o Alkame'den, o da İkrime'den bize şunu rivayete etti:
"Bu âyetin iniş sebebi sizin zannettiğiniz gibi değildir. Bu âyet Nebî (s.a.v.)'nin hanımları hakkında indi."
İkrime bunu sokakta bu şekilde nida ediyordu. [62]
7- Ebu Saîd el-Hudrî'nin Ümmü'l-Mü'minîn Ümmü Seleme'den rivayetinde o şöyle demiştir:
"Bu âyet-i kerime Rasûlullah benim odamda iken nazil oldu. Ben, odanın kapısı yanında oturuyordum. Bu âyet nazil olduğunda Hz. Pey¬gamber (sa)'in yanında Ali, Fâtıma, Hasen ve Hüseyin vardı. Ben:
"Ben, ey Al¬lah'ın elçisi, ben senin ehl-i beytinden değil miyim?" diye sordum, "Elbette sen de hayırdasın ve sen ALLAH'ın Rasûlü'nün hanımlarındansın." buyurdu. [63]
KAYNAK:El Veciz, El Vahidi
33- “Evlerinizde vakarla oturun”
Tüm mü’min kadınlara verilen bir emirdir.
“Açılıp saçılmayın”
Cahiliye ehli kadınların yaptığı gibi güzelliklerinizi açığa vurup göstermeyiniz. Cahiliye ehlinden kasdı, İsa (a.s.) ile MUHAMMED (a.s.) arasında olanlardır.
“ALLAH sizden pisliği gidermek istiyor”
Çirkin ve kötü olan her amelden
“Ey ehli beyt”
Peygamberin ev halkından olan kadın ve erkekler
Selametle.
İnşallah Devam Edecek...
Ehli Sünnet ve Şia tarafından üzerinde konuşulan konulardan bir tanesi de Ehl-i Beyt(as)in kim olduğudur. Bu konu hakkında her iki Ekolün kendisine göre delilleri ve görüşleri bulunmaktadır.Ben bu yazıyı hazırlarken kendime ait herhangi bir yorumu katmadan sadece her iki Ekolün âlimleri tarafından ortaya konan delilleri ve görüşleri aktaracağım inşALLAH. Bu nedenle de yazılanlara verilecek cevaplar tarafımdan cevaplanmayacaktır. Yapılacak yorumlar tarafımdan dikkate alınmayacaktır. Ben sadece her iki tarafın görüşlerini ve delillerini yazacağım.
Bu başlıkta şöyle bir yol takip etmeyi düşünüyorum. Öncelikle Ehli Sünnet’in Ehli Beyt(as) hakkındaki görüşlerini aktaracağım. Özellikle müfessirlerin görüşlerini(ve tabı ki bu konuda yazılan çeşitli görüşleri).
Ardından Şia’nın görüşlerini aktaracağım. Sonrasında ise Ehl-i Beyt(as) hakkında Hz.Resulullah(saa) tarafından bildirilen hadisleri aktaracağım. ALLAH(cc) yar ve yardımcımız olsun.
Madem özellikle müfessirlerden başlayacağız o halde Ehl-i Beyt(as)ın Kuran’da geçtiği yer olan Ahzab-33 ayetinin tefsirine bakalım. Aşağıda bu ayetin Elmalı ve Gölpınarlı meallerini yazdım. Sonrasında inşALLAH tefsirlerine bakalım.
Elmalı Meali;
“[033.033]
Hem vekalarınızla evleriniz de durun da evvelki cahiliyyet çıkışı gibi süslenib çıkmayın, namaz kılın, zekât verin, ALLAH ve Resulüne itaat edin, ALLAH sâde şunu istiyor: sizden kiri uzaklaştırsın da ey ehli beyt sizi tertemiz, pampâk etsin!”
Abdulbaki Gölpınarlı Meali;
“33- Ve evlerinizde oturun ve ilk câhiliyet devrinde olduğu gibi sokaklara çıkmayın ve namaz kılın ve zekât verin ve itâat edin ALLAH'a ve Peygamberine. Ancak ve ancak ALLAH, ey Ehl-i Beyt, sizden her çeşit pisliği, suçu gidermek ve sizi tam bir temizlikle tertemiz bir hale getirmek diler.”
KAYNAK: Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri
Cenâb-ı Hak Aileden Murdarlığı Gidermek İstiyor
«Ey Ehl-i Beyt (Peygamberin ev halkı)! ALLAH, elbette sizden her türlü çirkinliği, murdar¬lığı gidermek ve sizi tertemiz (pak ve nezîh) yapmak ister.»
Burada da hitap «Ehl-i beyt»e, yani Resûlüllah'ın (A.S.) ev halkına yönelse de, dolayısıyla bütün mü'minlerin ev halkını kapsamakta ve aynı hük¬mün içine almaktadır. Zira bütün mü'minlere örnek düzeyde bulunan «Ehl-i Beyt»e yapılan bir tavsiye veya verilen bir emir, dolayısıyla mü'minlerin ev halkına yöneliktir.
«Rics» kapsamlı bir kavramdır; maddî ve manevî murdarlık anlamına geldiği gibi, şeref ve itibarı zedeleyen, aileye leke süren her türlü kötülük, ölçüsüzlük ve çirkinlik manalarına da delâlet eder. Aynı zamanda aileyi ekonomik yönden çökertecek israf, ölçüsüz harcama gibi huzur bozucu ortama da işaret anlamını taşır.
İslâm, Kur'ân'ın bu tavsiyesinin ışığı altında, aileyi her türlü şüphe ve hayasızlık damgasından temizlemek için gereken hüküm ve kuralları koy¬muştur. Kadına ölçülü, seviyeli bir hayat ve hareket sahası hazırlamış ve onu süs eşyası olmaktan kurtarmıştır. [70] -Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 9/4855
KAYNAK: Esbab-ı Nüzul, Abdulvahit Metin
Ayetin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:
1- Ebû Bekr el-Harisi, Ebû MUHAMMED b. Hayyan'dan, o Ahmed b. Amr b. Ebî Asım'dan, o Ebu'r-Rabi' ez-Zehranî'den, o Ammar b. MUHAMMED'den, o es-Sevrî'den, o Süfyan'dan, o Ebu'l-Cahhaf’tan, o Atiyye'den, o da Ebû Said'den bu âyet hakkında şunu dediğini bize haber verdi:
"Bu âyet beş kişi hakkında indi. Nebî (s.a.v.), Ali, Fatıma Hasan ve Hüseyn (r.a.) " [57]
2- Taberi de bu hadisi Ebu Saîd el-Hudrî'den merfü olarak rivayet etmiştir. [58]
3- İbn Cerîr'in İbn Abbâs ve İkrime'den rivayetlerine göre bu âyet-i kerime¬ler özellikle Hz. Peygamber (sa)'in hanımları hakkında nazil olmuştur. [59]
4- Said en-Nasrubi, Ahmed b. Cafer el-Katiî'den, o Abdullah b. Ahmed b. Hanbel'den, o babasından, o İbn Numeyr'den, o Abdulmelik'ten, o da Ata b. Ebî Rebah'tan bize şunu rivayet ederek dedi ki:
"Ümm-ü Seleme, Rasulullah (s.a.v.)'tan bahsederken, başkasının kendisine söylediğine göre -ki Nebî (s.a.v.) Ümm-ü Seleme'nin evinde bulunduğu bir sırada- Hz Fatıma, Ümm-ü Seleme'nin evine, içinde etli yemeğin bulunduğu bir çanak getirdi. Rasulullah (s.a.v.), Hz. Fatıma'ya buyurdu ki:
"Bana kocanı ve iki oğlunu çağır." Ümm-ü Seleme dedi ki:
"Ali, Hasan ve Hüseyn geldi¬ler. İçeri girip oturdular ve yemekten yediler. O anda Rasulullah (s.a.v.) bir sedir üzerinde idi. Altında da Hayber'den elde edilen bir elbise vardı. Ben odada namaz kılıyordum. ALLAH Teala Ahzab: 33/33 âyetini indirdi.
Rasulullah (s.a.v.) elbisesinin sarkan kısmını aldı ve üstünü örttü. Sonra iki elini semaya kaldırdı ve şöyle buyurdu:
"ALLAH'ım, şunlar benim Ehl-i Beytim ve seçkinlerim (himayem altında) dir. Onlardan kötülüğü al götür ve onları tertemiz et." Ümm-ü Seleme dedi ki:
"Başımı evden içeri soktum. Ben de sizinle beraberim ey ALLAH'ın Rasulü" dedim. Buyurdu ki:
"Sen hayırlısın, sen hayırlısın." [60]
5- Ebu'l-Kasım Abdurrahman b. MUHAMMED es-Serrac, MUHAMMED b. Yakub'dan, o Hasan b. Ali b. Affan'dan, o Ebû Yahya el-Hamanî'den, o Salih b. Musa el-Kureşî'den, o Hasif’ten, o Said b. Cübeyr'den, o da İbn Abbas'tan rivayet ederek dedi ki:
"Bu âyet, Nebî (s.a.v.)'nin hanımları hakkında indi." [61]
6- Akil b. MUHAMMED el-Cürcanî, (lafzen rivayette bulunmak üzere icazet verdi) el-Müâfî b. Zekeriyya el-Kâdî'den, o MUHAMMED b. Cerir'den, o İbn Hamid'den, o Yahya b. Vadıh'tan, o el-Esbağ'dan, o Alkame'den, o da İkrime'den bize şunu rivayete etti:
"Bu âyetin iniş sebebi sizin zannettiğiniz gibi değildir. Bu âyet Nebî (s.a.v.)'nin hanımları hakkında indi."
İkrime bunu sokakta bu şekilde nida ediyordu. [62]
7- Ebu Saîd el-Hudrî'nin Ümmü'l-Mü'minîn Ümmü Seleme'den rivayetinde o şöyle demiştir:
"Bu âyet-i kerime Rasûlullah benim odamda iken nazil oldu. Ben, odanın kapısı yanında oturuyordum. Bu âyet nazil olduğunda Hz. Pey¬gamber (sa)'in yanında Ali, Fâtıma, Hasen ve Hüseyin vardı. Ben:
"Ben, ey Al¬lah'ın elçisi, ben senin ehl-i beytinden değil miyim?" diye sordum, "Elbette sen de hayırdasın ve sen ALLAH'ın Rasûlü'nün hanımlarındansın." buyurdu. [63]
KAYNAK:El Veciz, El Vahidi
33- “Evlerinizde vakarla oturun”
Tüm mü’min kadınlara verilen bir emirdir.
“Açılıp saçılmayın”
Cahiliye ehli kadınların yaptığı gibi güzelliklerinizi açığa vurup göstermeyiniz. Cahiliye ehlinden kasdı, İsa (a.s.) ile MUHAMMED (a.s.) arasında olanlardır.
“ALLAH sizden pisliği gidermek istiyor”
Çirkin ve kötü olan her amelden
“Ey ehli beyt”
Peygamberin ev halkından olan kadın ve erkekler
Selametle.
İnşallah Devam Edecek...
Yorum